Марыя Ціханаўна Чайка

Марыя Ціханаўна Чайка
Дата нараджэння	31 снежня 1929(1929-12-31)
Месца нараджэння	Горкі, Горацкі раён, Аршанская акруга, БССР, СССР
Дата смерці	30 верасня 1997(1997-09-30) (67 гадоў)
Грамадзянства	Беларусь
Бацька	Ціхан Мікалаевіч Годнеў
Род дзейнасці	батанік
Навуковая сфера	фізіялогія раслін[d] і біяхімія раслін[d]
Месца працы	Інстытут эксперыментальнай батанікі імя В. Ф. Купрэвіча НАН Беларусі Інстытут біяфізікі і клетачнай інжынерыі НАН Беларусі
Навуковая ступень	доктар біялагічных навук
Навуковае званне	член-карэспандэнт НАН Беларусі
Альма-матар	БДУ

Марыя Ціханаўна Ча́йка (31 снежня 1929, Горкі, Магілёўская вобласць — 30 верасня 1997) — беларускі вучоны ў галіне фізіялогіі і біяхіміі раслін. Член-карэспандэнт НАН Беларусі (1991). Доктар біялагічных навук (1978), прафесар (1992).

Біяграфія

Скончыла Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт у 1951 годзе. У 1956—1961 гг. малодшы навуковы супрацоўнік Інстытута эксперыментальнай батанікі АН БССР. У 1967—1981 гг. старшы навуковы супрацоўнік Лабараторыі біяфізікі і ізатопаў АН БССР (з 1973 г. Інстытут фотабіялогіі АН БССР). У 1981—1997 гг. загадвала лабараторыяй Інстытута фотабіялогіі АН Беларусі.

Навуковая дзейнасць

Аўтар больш за 100 навуковых прац, у т.л. 3 манаграфій, 3 вынаходніцтваў. Навуковыя працы па праблемах біясінтэзу хларафілу і біягенезе пігментбялковых комплексаў пластыдных мембран у раслін, ролі адаптацыйнага патэнцыялу фотасінтэтычнага апарату ў экстэнсіўных і інтэнсіўных сартоў злакавых культур.

Асноўныя публікацыі

• Фоторегуляция биосинтеза хлорофилла в процессе развития хлоропластов / совм. с Г. Е. Савченко // Фоторегуляция метаболизма и морфогенеза растений. — М., 1975.
• Биосинтез хлорофилла в процессе развития пластид. — Мн.: Наука и техника, 1981. (разам з Г. Я. Саўчанка)
• Фотосинтетический аппарат и селекция тритикале. — Мн., 1991. (разам з Г. Я. Саўчанка)
• Биосинтез хлорофилла и биогенез фотосинтетического аппарата. — Мн., 1996.

Літаратура

• Чайка Марыя Ціханаўна // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 17: Хвінявічы — Шчытні / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 17. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0279-2 (т. 17).
• Чайка Марыя Ціханаўна // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — С. 309. — 583 с., іл. — 10 000 экз.
• Чайка Мария Тихоновна. // Лившиц, В. М. Гордость и слава Горецкой земли. В 3-х книгах. Книга 1. Земляки — учёные. — Горки: 2013. — С. 27.

Спасылкі

• Памяці вучонага. ЧАЙКА Марыя Ціханаўна // Нацыянальная акадэмія навук Беларусі
• Марыя Ціханаўна Чайка ў базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)
• Ліўшыц Уладзімір. 10 фактаў пра нашу зямлячку Марыю Чайку — вядомую вучонага-біёлага
• PatentDB.ru — База патентов РФ на изобретения и промышленные образцы (руск.)