Маўзалей шэйха Сефі ад-Дзіна

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Славутасць
Маўзалей шэйха Сефі ад-Дзіна
Sheikh-safi.jpg
38°14′55″ пн. ш. 48°17′29″ у. д.HGЯO
Краіна
Месцазнаходжанне
Канфесія суфізм[2][3] і шыіты[2][3]
Архітэктурны стыль Ilkhanid architecture[d][2][3][4], Цімурыдская архітэктура[d][2][3][4] і Сефевідская архітэктура[d][2][3][4]
Матэрыял камень[d][2][3], цэгла[2][3], тынкоўка[2][3] і кафля[2][3]
Map
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Ханака і свяцілішча шэйха Сафі ад-Дзін у Ардэбілі*
Sheikh Safi al-Din Khānegāh and Shrine Ensemble**
Сусветная спадчына ЮНЕСКА
1مقبره شیخ صفی اردبیل.jpg
Краіна Сцяг Ірана Іран
Тып Культурны
Крытэрыі i, ii, iv
Спасылка 1345
Рэгіён*** Аб'екты ЮНЕСКА ў Азіі
Гісторыя ўключэння
Уключэнне 2010  (34 сесія)
* Міжнародная канвенцыя «ЮНЕСКА»
** Назва ў афіцыйным англ. спісе
*** Рэгіён па класіфікацыі ЮНЕСКА

Ханака і свяцілішча шэйха Сафі ад-Дзін у Ардэбілі (перс.: مجموعه آرامگاه و خانقاه شیخ صفی الدین) — мемарыяльны комплекс у Ардэбілі, пабудаваны для шэйха Сефі ад-Дзіна[5][6]. У 2010 годзе абвешчаны адным з помнікаў Сусветнай спадчыны[7].

Шэйх Сефі ад-Дзін — заснавальнік ісламскага суфійска-дэрвішскага ордэна і прадстаўнік дынастыі Сефевідаў, быў родам з Ардэбіля. Грабніца шэйха, малітоўная зала і мячэць утвараюць разам адзіны комплекс — маўзалей-мячэць. Складовай часткай комплексу з’яўляецца невялікі ўнутраны двор (31 метр у даўжыню і 16 у шырыню). Перад уваходам распасціраюцца сады і доўгая алея.

Унутраны двор
План комплексу

Будынак маўзалея пабудаваў сын шэйха Сефі ад-Дзіна — Садр ад-Дзін шэйх Муса, пасля смерці бацькі ў 1334 годзе[8]. Пазней, у перыяд з канца XVI да пачатку XVIII стагоддзя ўключна падчас кіравання дынастыі Сефевідаў комплекс зведаў мноства змен. Паступова ўзводзіліся новыя прыбудовы, ствараліся новыя памяшканні. Тут хавалі прадстаўнікоў кіруючай дынастыі і іх жонак, а таксама воінаў, якія загінулі падчас кровапралітных бітваў, у прыватнасці Чалдыранскай бітвы. Цяпер будынак маўзалея мае ў вышыню 17 метраў і ўяўляе сабой круглую, купалападобную вежу. Знешні бок сцен і купал аздоблены каляровай пліткай розных адценняў. Будаўнікі комплексу змаглі рацыянальна выкарыстаць большую частку абмежаванай прасторы, размясціўшы там бібліятэку, мячэць, школу, маўзалей, водны рэзервуар, шпіталь, кухні, булачную і рабочыя памяшканні. Шлях, які вядзе да свяцілішча шэйха, падзелены на 7 сегментаў, якія адлюстроўваюць сем этапаў суфійскага містыцызму, і падзелены 8 брамамі, якія сімвалізуюць восем палажэнняў суфізму[9]. Багата ўпрыгожаныя фасады і інтэр’еры ўяўляюць сабой найрэдкі ўзор сярэдневяковай ісламскай архітэктуры.

Зноскі

  1. ↑ а б Wiki Loves Monuments monuments database — 2017.
  2. ↑ а б в г д е ё ж з і https://www.iranicaonline.org/articles/ardabil
  3. ↑ а б в г д е ё ж з і https://www.archnet.org/sites/1595
  4. ↑ а б в http://whc.unesco.org/en/list/1345
  5. ↑ У розных крыніцах у тым ліку як Сафі аль-Дзін
  6. ↑ Sheikh Safi al-din Khānegāh and Shrine Ensemble in Ardabil - UNESCO World Heritage Centre(недаступная спасылка). Whc.unesco.org (29 ліпеня 2010). Архівавана з першакрыніцы 26 снежня 2018. Праверана 2 жніўня 2010.
  7. ↑ Source: Unescopress. World Heritage Committee inscribes seven cultural sites on World Heritage List | United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization(недаступная спасылка). Unesco.org. Архівавана з першакрыніцы 10 кастрычніка 2012. Праверана 2 жніўня 2010.
  8. ↑ Square Kufic
  9. ↑ Sheikh Safi al-din Khānegāh and Shrine Ensemble in Ardabil — UNESCO World Heritage Centre

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Ching, D.K. (2007). A Global History of Architecture. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.. pp. 479. ISBN 0-471-26892-5.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Маўзалей_шэйха_Сефі_ад-Дзіна&oldid=4168652"