Мезапланета

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Параўнальныя памеры мезапланет.

Мезапланета — тэрмін, прыдуманы Айзэкам Азімавым дзеля пазначэння планетных целаў па велічыні менш за Меркурый, але буйней Цэрэры. Калі вызначаць велічыню лінейнымі вымярэннямі або аб’ёмам, мезапланеты павінны быць ад 1000 да 5000 км у дыяметры. Пад гэтую класіфікацыю трапляюць Эрыс, Плутон, Макемаке, Хаўмеа, Седна, Орк і Квавар. Да іх таксама могуць далучыцца такія аб’екты як 2002 TC302 і Варуна, калі іх памеры апынуцца бліжэй да верхняй мяжы бягучых ацэнак.

Тэрмін «мезапланета» быў упершыню выкарыстаны Азімавым ў артыкуле «Што ў імя?», упершыню апублікаваным у канцы 1980-х у «Лос-Анджэлес таймс», і ў 1991 годзе перадрукаваны ў яго кнізе «Новыя магчымасці». У артыкуле Азімаў адзначыў, што ў Сонечнай сістэме маецца вялікая колькасць планетных целаў (у адрозненне ад Сонца і спадарожнікаў планет), і заявіў, што любая абраная мяжа паміж асноўнымі і малымі планетамі адвольна. Азімаў затым паказаў, што існуе вялікі разрыў ў памерах паміж Меркурыем, самым малым целам, якое лічылася несумненна прадстаўніком асноўных планет, і Цэрэрай, найбуйнейшым целам, якое лічылася несумненна прадстаўніком малых планет. Толькі адно планетнае цела з вядомых у той час, Плутон, трапляе ў гэты інтэрвал. Замест таго, каб адвольным чынам аднесці Плутон да ліку асноўных ці малых планет, Азімаў прапанаваў любое планетнае цела, якое па памеры займае прамежкавае становішча паміж Меркурыем і Цэрэрай, называць мезапланетамі(стар.-грэч.: μέσος — средний, промежуточный).

З 2000 года было адкрыта некалькі транснептунавых аб’ектаў, па памеры менш Меркурыя, але больш Цэрэры. Гэта падмацоўвае довады на карысць асаблівай катэгорыі нябесных целаў, такі як мезапланеты.

У 2006 годзе Міжнародны астранамічны саюз прыняў вызначэнне для катэгорыі карлікавых планет, у якую ўвайшлі Цэрэра, Плутон, Эрыс, а пазней Макемаке і Хаумеа.

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]