Меладрама

Луі-Леаполь Буаі «Уплыў меладрамы» (1830)

Меладрама (грэч. μέλος + δρᾶμα — песня + дзеянне) — п'еса з завостранай інтрыгай, павышанай пачуццёвасцю і рэзкім проціпастаўленнем дабра і зла. У ёй адзначаецца рухавасць, патэтыка, перабольшаны паказ жарсцяў і адкрытая маральна-павучальная скіраванасць. Узнікла ў сярэдзіне 18 ст. ў Францыі ў выглядзе музычнай драмы, дзе маналогі і дыялогі дзейных асоб чаргаваліся з музыкай і суправаджаліся ёй («Арфей і Еўрыдыка» Еўсцігнея Фаміна на словы Якава Княжніна, 1792). З канца 18 ст. стала жанрам літаратурнай драмы ў еўрапейскім тэатры. Росквіт прыпадае на час бурнага грамадскага ўзрушэння. Затуханне адбываецца ў часе спакойнага і ўстойлівага жыцця.

У кіно

Кадр фільма «Знесеныя ветрам» (1939)

У кінематографе меладрама апісвае ўзвышаныя пачуцці і ракавыя абставіны. Вызначаецца кантрастнасцю ў абмалёўцы дзейных асоб, напружанасцю дзеяння і павучальным канцом. У выглядзе фільму з’явілася ў 1900-я гг. (французская стужка «Любоўны раман», 1904). У Еўропе ўвасабляе апавяданне аб пакутлівай ахвяры, што паддалася спакусе (пераробкі на італьянскую стужку «Спадарыня з камеліямі», 1915). Такую ролю выконвалі актрысы Грэта Гарба (Швецыя), В. Лі (Англія), Аста Нільсэн (Данія) і ўкраінка Вера Халодная (Расійская імперыя). Да вышыні сусветнага мастацтва жанр узняў Чарлі Чаплін («Парыжанка», 1923). У амерыканскім кіно змяшчае апавяданне аб сучаснай Папялушцы, што шчасліва заканчваецца («Смешная дзяўчынка» рэжысёра Уільяма Уайлера, 1968). У Расіі адпаведнікам служыць фільм Уладзіміра Мяншова «Масква слёзам не верыць» (1979). Пры рамантычнай скіраванасці апавядае аб любоўных прыгодах жанчыны ў жвавым пошуку кахання. У ЗША — Віктар Флемінг «Знесеныя ветрам» (1939), Роберт Уайз «Уэстсайдскі расказ» (1961) і Артур Гілер «Любоўны расказ» (1970). У Францыі — Клод Лелуш «Мужчына і жанчына» (1966), 5-серыйны фільм пра Анжаліку 1964—1968 гадоў.

Пры паходжанні дзейных асоб з простых людзей меладрама вылучаецца выкарыстаннем сямейна-побытавых і грамадскіх звычаяў народу. Народны экранны эпас ёсць адметнасцю італьянскага неарэалізму (Карла Лідзані «Летапіс бедных каханкаў», 1953 і Луіджы Каменчыні «Дзяўчына Бубы», 1963), індыйскай музычнай пластыкі (Радж Капур «Бадзяга», 1951), аргенцінскай музычнай культуры (Джуліа Сарасені «Узрост кахання», 1954), расійскіх народнага лубка (Іван Пыр'еў «Свінарка і пастух», 1954) і музычнага шоу (Рыгор Аляксандраў «Цырк», 1936).

Гл. таксама

• Меладрама ў Беларусі