Мікалай Ігнатавіч Крукоўскі

Мікалай Ігнатавіч Крукоўскі
Дата нараджэння	16 лістапада 1923(1923-11-16)
Месца нараджэння	Машкова, Аршанскі павет, Віцебская губерня, РСФСР, СССР
Дата смерці	30 верасня 2013(2013-09-30) (89 гадоў)
Месца смерці	Мінск, Беларусь
Грамадзянства	СССР  Беларусь
Род дзейнасці	філосаф, культуролаг
Навуковая сфера	філасофія і культуралогія
Месца працы	БДУ Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт культуры і мастацтваў Скарынаўскі Цэнтр
Навуковая ступень	доктар філасофскіх навук (1986) і кандыдат філалагічных навук (1956)
Навуковае званне	прафесар
Альма-матар	філалагічны факультэт БДУ (1950)
Партыя	Беларуская хрысціянска-дэмакратычная партыя
Узнагароды

Мікалай Ігнатавіч Крукоўскі (16 лістапада 1923, в. Машкова, Аршанскі раён, Віцебская вобласць — 30 верасня 2013, Мінск) — беларускі філосаф, культуролаг. Доктар філасофскіх навук (1986), кандыдат філалагічных навук (1956), прафесар (1988). Удзельнік Другой сусветнай вайны.

Біяграфія

Падчас Другой сусветнай вайны добраахвотнікам пайшоў на фронт. Ваяваў у партызанскай брыгадзе Канстанціна Заслонава. Узнагароджаны ордэнам Айчыннай вайны I ступені, медалём «За адвагу», медалём «Партызану Айчыннай вайны» I ступені.

Пасля вайны скончыў філалагічны факультэт Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта (1950). З 1963 года выкладаў у Беларускім дзяржаўным універсітэце, з 1994 года прафесар кафедры філасофіі Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта культуры і мастацтваў. Адначасова з 1998 года ў Нацыянальным навукова-асветніцкім цэнтры імя Францыска Скарыны.

Навуковая дзейнасць

Аўтар шматлікіх артыкулаў і навуковых прац па праблемах філасофіі, тэарэтычнай эстэтыкі, культуралогіі, станаўлення нацыянальнай самасвядомасці, узаемаадносін культуры і суверэнітэту народа. Лічыць, што культура ўяўляе сабой складаную і ў той жа час вельмі цэласную сістэму з выразнай іерархічнай будовай, у структуру якой уваходзяць матэрыяльная культура, мастацкая культура і культура духоўная. Навуковыя інтарэсы Крукоўскага маюць шырокі абсяг, ахопліваючы сабою філасофію, лінгвістыку, эстэтыку і культуралогію і засяроджваючыся на логіка-метадалагічнай праблематыцы азначаных навук. На аснове гегелеўскай традыцыі ім створана і прапанавана арыгінальная эстэтычная канцэпцыя, яна ўключае ў сябе і структурна-функцыянальны падыход агульнай тэорыі сістэм, якую ён трактуе ў цеснай сувязі з дыялектыкай Гегеля, а таксама канцэпцыя цыклічнага развіцця культуры, што была прапанаваная ім яшчэ ў 1965 годзе незалежна ад Шпенглера, Тойнбі і Сарокіна, тады малавядомых яшчэ ў савецкай навуцы. У тых жа працах, амаль на дваццаць год абагнаўшы С. Хантынгтана, М. Крукоўскім была ўзнята найактуальнейшая праблема ўзаемадзеяння розных культур.

Аўтар манаграфій: «Логіка прыгажосці» (1965), «Асноўныя эстэтычныя катэгорыі: Вопыт сістэматызацыі» (1974), «Кібернетыка і законы прыгажосці» (1977), «Homo pulcher — Чалавек прыгожы» (1983), «Філасофія культуры: Уводзіны ў тэарэтычную культуралогію» (2000), «Бляск і трагедыя ідэалу» (2007) і інш.

У 2017 годзе выдадзены Збор твораў у 5 тамах

Творы

• Роль русского языка в обогащении лексики современного белорусского литературного языка: автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата филологических наук. Минск, 1956.
• Рускі лексічны ўплыў на сучасную беларускую літаратурную мову. Мінск, 1958.

Гл. таксама

• Эстэтыка

Літаратура

• Круко́ўскі Мікалай Ігнатавіч // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 403. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.

Спасылкі

• Iнтэрв’ю прафесара М. Крукоўскага (аўдыё)
• Алесь Астроўскі аб М. Крукоўскiм
• «Бляск і трагедыя ідэалу». Кніга М. Крукоўскага ў электроннай бібліятэцы «Камунікат»(недаступная спасылка)
• Інфармацыя і яе месца ў сістэме гуманітарнай культуры. Даклад М. Крукоўскага на канферэнцыі ў Мінску ў траўні 2013 г.(недаступная спасылка)
• Николай КРЮКОВСКИЙ. «Бездуховность бросает вызов рыцарям высокого духа»
• Ці прыгажосць выратуе свет? Iнтэрв’ю прафесара М. Крукоўскага
• Крукоўскі Мікалай Ігнатавіч на сайце анлайн-энцыклапедыі «Беларусь у асобах і падзеях»
• Крукоўскі Мікалай Ігнатавіч, доктар філасофскіх навук, кандыдат філалагічных навук на сайце анлайн-энцыклапедыі «Беларусь у асобах і падзеях»
• Круковский Николай Игнатьевич (руск.) // Праект «Партызаны Беларусі»