Мікалай Пятровіч Крымаў

Мікалай Пятровіч Крымаў
Мікалай Пятровіч Крымаў
	руск.: Никола́й Петро́вич Кры́мов
Дата нараджэння	20 красавіка (2 мая) 1884
Месца нараджэння	Масква, Маскоўская губерня, Расійская імперыя;
Дата смерці	6 мая 1958[…] (74 гады)
Месца смерці	Масква, РСФСР, СССР;
Месца пахавання	Новадзявочыя могілкі;
Грамадзянства	Расійская імперыя; СССР;
Род дзейнасці	мастак, графік, сцэнограф, тэарэтык мастацтва
Месца працы	Вышэйшыя мастацка-тэхнічныя майстэрні; Маскоўскае дзяржаўнае акадэмічнае мастацкае вучылішча памяці 1905 года;
Жанр	пейзаж
Вучоба	Маскоўскае вучылішча жывапісу, скульптуры і дойлідства;
Мастацкі кірунак	сімвалізм
Уплыў	Апалінарый Міхайлавіч Васняцоў
Уплыў на	Gapar Aytiev[d], Q12079184?, Sergey Viktorov[d], Yury Kugach[d], Q30346234?, Фёдар Паўлавіч Рашэтнікаў і Nikolay Solomin[d]
Узнагароды	;
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Мікалай Пятровіч Кры́маў (руск.: Николай Петрович Крымов; 20 красавіка (2 мая) 1884, Масква^[1] — 6 мая 1958(1958-05-06)^[2]^[3]^[…], Масква^[1]) — рускі і савецкі жывапісец і педагог. Народны мастак РСФСР (1956), член-карэспандэнт АМ СССР (1949).

Біяграфія

Нарадзіўся ў сям’і мастака П. А. Крымава, які пісаў у манеры «перасоўнікаў». Першапачатковую прафесійную падрыхтоўку атрымаў у бацькі. Брат вядомага хірурга Аляксея Крымава.

У 1904 годзе паступіў у Маскоўскае вучылішча жывапісу, скульптуры і дойлідства, дзе перш займаўся на архітэктурным аддзяленні, а ў 1907—1911 гадах — у пейзажнай майстэрні А. М. Васняцова. Удзельнік выстаўкі «Блакітная ружа» (1907), а таксама выставак «Саюза рускіх мастакоў». Жыў у Маскве, з 1928 года праводзячы таксама значную частку года ў Тарусе, у доме на вуліцы Карла Лібкнехта, 27^[4], 29^[5].

Ужо ў ранніх сваіх працах далучыўся да сімвалізму — у тым ліку і ў якасці графіка-афарміцеля часопіса «Залатое руно» (1906—1909). Натурныя ўражанні ў той час часам ўвасабляліся ў яго ў зыбкае жывапіснае марыва, якое нагадвае хутчэй габелен, чым карціну («Пад сонцам», 1906, Рускі музей). Пазней фарбы і формы знаходзяць у Крымава ўсё большую матэрыяльную прадметнасць, аднак прырода, часцей за ўсё бязлюдная, знаходзіцца не менш паэтычнай («Жоўты хлеў», 1909, Траццякоўская галерэя; «Раніца», 1916, Яраслаўскі мастацкі музей). Немудрагелістая прастата тыповых сярэднярускіх матываў злучаецца ў «класічных», тарускіх карцінах майстра («Рэчка», 1926; «Каля млына», 1927; абедзве ў Траццякоўскай галерэі) з яснай гармоніяй кампазіцыі і адмысловай сістэмай «агульнага тону», якая перакладае ландшафт у сферу чыста эстэтычнага сузірання. Лічачы сутнасцю жывапісу не фарбу, а менавіта тон (які напаўняе колер святлом), Крымаў прапанаваў у якасці ідэальнага пункта адліку запаленую запалку на фоне ярка асветленай сонцам сцяны. Выказаў свае тэарэтычныя погляды ў артыкуле «Пра Левітана» (1938).

Унёс значны ўнёсак у сцэнаграфію, аформіўшы ў ММАТ «Гарачае сэрца^[ru]» (1926) і «Таленты і прыхільнікі» (1933) А. Н. Астроўскага, а таксама «Унцілаўск» Л. М. Лявонава (1928). У 1919—1930 шмат працаваў і як педагог^[6] — у Прачысценскім практычным інстытуце, Вышэйшых мастацка-тэхнічных майстэрняў (ВХУТЭМАС) і Маскоўскім абласным мастацкім вучылішчы памяці 1905 года. Асаблівасцю педагагічнага дара Крымава было тое, што ў кожным са сваіх вучняў ён бачыў і развіваў індывідуальнасць. У пейзажыста Крымава вучні сталі жанрыстамі, гістарычнымі жывапісцамі, партрэтыстамі — С. П. Віктараў, Ю. П. Кугач, М. П. Іваноў-Радкевіч, Ф. П. Рашэтнікаў, М. К. Саломін.

Пахаваны на Новадзявочых могілках.

Узнагароды

Узнагароджаны ордэнам Працоўнага Чырвонага Сцяга (03.08.1954) — «за заслугі ў вобласці выяўленчага мастацтва ў сувязі з 70-годдзем з дня нараджэння».

Крыніцы

↑ ^а ^б ^в ^г Крымов Николай Петрович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
↑ ^а ^б Крымов Николай Петрович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 27 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
↑ ^а ^б Nikolaj Petrovich Krimov // RKDartists Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>
↑ Бывший дом художника Н. П. Крымова (Таруса) (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 1 чэрвеня 2023. Праверана 1 чэрвеня 2023.
↑ Дом, где жил художник Н. П. Крымов (Таруса) (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 1 чэрвеня 2023. Праверана 1 чэрвеня 2023.
↑ [1] — Николай Петрович Крымов — художник и педагог" — М.: изд. «Изобразительное искусство», 1989, c. 224.

Спасылкі

krimov.ru — Мікалай Крымаў — персанальны вэб-сайт

[_a3a7d3535de11b81-1] а ^б ^в ^г Крымов Николай Петрович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>

[_34944693c7294c5c-2] а ^б Крымов Николай Петрович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 27 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>

[_8aab5868c5debe22-3] а ^б Nikolaj Petrovich Krimov // RKDartists Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>

[4] Бывший дом художника Н. П. Крымова (Таруса) (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 1 чэрвеня 2023. Праверана 1 чэрвеня 2023.

[5] Дом, где жил художник Н. П. Крымов (Таруса) (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 1 чэрвеня 2023. Праверана 1 чэрвеня 2023.

[6] [1] — Николай Петрович Крымов — художник и педагог" — М.: изд. «Изобразительное искусство», 1989, c. 224.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]