Мінскі метрапалітэн

	Мінскі метрапалітэн;
Інфармацыя
Краіна	Беларусь
Горад	Мінск
Дата адкрыцця	30 чэрвеня 1984
Даўжыня ліній	37,27 км
Колькасць станцый	29
Колькасць ліній	2 (будуецца трэцяя, праектуюцца станцыі чацвёртай)
Пасажырапаток за дзень	836,4 тыс.(2015)
Пасажырапаток за год	305,3 млн.(2015)
Схема ліній

Мі́нскі метрапалітэ́н — метрапалітэн у горадзе Мінску. З'яўляецца рэйкавым па-завулічным (цалкам падземным) гарадскім грамадскім транспартам на электрычнай цяге.

Храналагічна з'яўляецца дзявятым адкрытым метрапалітэнам у постсавецкай прасторы, а таксама адзінай на дадзены момант сістэмай метро на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь. Па колькасці пасажыраў у год займае чацвёртую пазіцыю сярод краін СНД (пасля Маскоўскага, Санкт-Пецярбургскага і Кіеўскага метрапалітэнаў адпаведна).

Складаецца з 29 станцый на дзвюх лініях: Аўтазаводскай (14 станцый) і Маскоўскай (15 станцый). На дадзены момант (2016 год) будуецца першы ўчастак трэцяй лініі, у якой у сукупнасці плануецца 14 станцый, а таксама праектуюцца станцыі чацвёртай лініі.

Развіццё Мінскага метрапалітэна

Будынак КУП «Мінскі метрапалітэн»

Змест

1 Гісторыя
2 Кароткае апісанне
3 Маскоўская лінія
4 Аўтазаводская лінія
5 Развіццё
- 5.1 Будаўніцтва трэцяй лініі
- 5.2 Праект чацвёртай лініі
6 Цікавыя факты
7 У філатэліі
8 Зноскі
9 Спасылкі

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Гісторыя мінскага метрапалітэна пачынаецца ў канцы 1960-х. У мінскіх уладаў з'явілася ідэя пабудаваць у горадзе новы від грамадскага транспарту. У той час у СССР метро будавалі ў гарадах з насельніцтвам не менш за мільён чалавек. Пасля заканчэння Вялікай Айчыннай вайны Мінск рос хутчэй за ўсе іншыя буйныя гарады СССР^[2] галоўным чынам дзякуючы хуткаму развіццю прамысловасці. У выніку ужо ў 1972 у горадзе нарадзіўся мільённы жыхар. Напачатку 1970-х гадоў беларуская сталіца сутыкнулася з істотнымі цяжкасцямі ў перавозцы людзей (вычарпаў сваю прапускную здольнасць шэраг асноўных магістраляў). Разглядаліся тры варыянты развіцця транспартнай сістэмы: аўтобус «экспрэс», хуткасны трамвай і метрапалітэн, які і быў абраны^[3].

План будаўніцтва Мінскага метро быў зацверджаны Саветам Міністраў БССР 4 лютага 1974. 3 мая 1977 пачалося будаўніцтва, а 29 чэрвеня 1984 пачаўся рэгулярны рух цягнікоў ад станцыі «Маскоўская» да станцыі «Інстытут культуры» Маскоўскай лініі. У 1985 пачалося будаўніцтва адрэзку другой лініі метро ад станцыі «Фрунзенская» да станцыі «Трактарны завод». У 1990 па гэтай лініі пачалі хадзіць цягнікі.

Кароткае апісанне[правіць | правіць зыходнік]

На сённяшні дзень Мінскае метро складаецца з дзвюх ліній агульнай працягласцю 37,2 км, 29 станцый і двух электрадэпо. Паводле звестак на пачатак 2013 года, метрапалітэн перавозіць прыблізна 918 тыс. пасажыраў у суткі, а ўсяго на долю метро прыпадае 36,7 % пасажыраў, якія перавозяцца грамадскім транспартам Мінска.

Загружанасць станцый Мінскага метрапалітэна па ўваходу і выхаду ў дзень (I квартал 2013)^[4]
Месца	Станцыя	Пасажыраў, тыс.
1	Плошча Леніна	85,6
2	Плошча Якуба Коласа	65,9
3	Каменная Горка	63,1
4	Пятроўшчына	49,6
5	Магілёўская	47,5
6	Інстытут Культуры	47,4

24-25	Парк Чалюскінцаў	12,6
24-25	Міхалова	12,6
26	Грушаўка	10,7
27	Першамайская	9,7
28	Купалаўская	5,1

Усе лініі і станцыі мінскага метро падземныя, дробнай закладкі. Уваход на падземныя вестыбюлі ў большасці выпадкаў сумешчаны з падвулічнымі пешаходнымі пераходамі. Тры станцыі — Купалаўская, Кастрычніцкая і Плошча Леніна маюць уваходы, убудаваныя ў будынкі. На апошняй з іх па доўгім падземным пераходзе можна выйсці ў будынак чыгуначнага вакзала і да чыгуначных платформаў.

З-за невялікай глыбіні спуск на большасць станцый ажыццяўляецца пры дапамозе лесвічных маршаў. Эскалатары ўсталяваныя толькі на 9 станцыях (і толькі ў выпадку станцыі «Кастрычніцкая» такое абсталяванне маецца на абодвух выхадах да вестыбюляў), усяго — 31 машына. Тры эскалатары, усталяваныя на станцыі Маладзёжная, не эксплуатаваліся да восені 2011. Большасць эскалатараў аднапралётныя, трохніткавыя, на станцыі Кастрычніцкая ў 2008 падчас рэканструкцыі быў усталяваны чатырохніткавы эскалатар.

На «Пушкінскай», а таксама на ўсіх станцыях, уведзеных у эксплуатацыю пасля 2001 года — «Магілёўская», «Спартыўная», «Кунцаўшчына», «Каменная Горка», «Барысаўскі тракт», «Уручча», «Грушаўка», «Міхалова», «Пятроўшчына» і «Малінаўка» маюцца ліфты для людзей з праблемамі апорна-рухальнай сістэмы.

Маскоўская лінія[правіць | правіць зыходнік]

Асноўны артыкул: Маскоўская лінія

Будаўніцтва першай лініі Мінскага метрапалітэна пачалося 3 мая 1977 года. Першая чарга будаўніцтва ўключала 8 станцый. Рэгулярны рух цягнікоў на гэтым участку распачаўся 30 чэрвеня 1984 года. Адкрываў лінію першы сакратар ЦК КПБ Мікалай Слюнькоў^[5].

Пазней лінія яшчэ чатыры разы падаўжалася і зараз мае даўжыню 19,2 км і складаецца з 15 станцый (Малінаўка,Пятроўшчына, Міхалова, Грушаўка, Інстытут Культуры, Плошча Леніна, Кастрычніцкая, Плошча Перамогі, Плошча Якуба Коласа, Акадэмія Навук, Парк Чалюскінцаў, Маскоўская, Усход, Барысаўскі тракт, Уручча). Лінію абслугоўвае Маскоўскае электрадэпо.

Плошча Якуба Коласа
Акадэмія Навук
Парк Чалюскінцаў

Аўтазаводская лінія[правіць | правіць зыходнік]

Асноўны артыкул: Аўтазаводская лінія, Мінск

Праектаванне другой лініі Мінскага метро пачалося ў пачатку 1980-х гадоў. Планавалася звязваць Заводскі раён з Чырвоным борам. Будаўніцтва першай чаргі Аўтазаводскай лініі, у склад якой уваходзіла 6 станцый, пачалося ў 1984 годзе. 31 снежня 1990 года пяць з іх, уключаючы перасадачны пункт, звязаны з першай лініяй, былі аддадзены да ўжытку. Праз тры месяцы — у сакавіку 1991 года — была аддадзена да ўжытку станцыя «Першамайская». Пасля гэтага лінія падаўжалася чатыры разы і зараз мае даўжыню 18,1 км і складаецца з 14 станцый (Магілёўская, Аўтазаводская, Партызанская, Трактарны Завод, Пралетарская, Першамайская, Купалаўская, Няміга, Фрунзенская, Маладзёжная, Пушкінская, Спартыўная, Кунцаўшчына, Каменная Горка). Лінію абслугоўвае Магілёўскае электрадэпо.

Каменная Горка
Спартыўная
Трактарны Завод
Аўтазаводская

Развіццё[правіць | правіць зыходнік]

Будаўніцтва трэцяй лініі[правіць | правіць зыходнік]

Асноўны артыкул: Трэцяя лінія, Мінск

Перспектыўная схема Мінскага метро з трыма лініямі

Будаўніцтва трэцяй лініі (працоўная назва — Зялёны Луг) пачалося ў 2014 годзе. Яна злучыць Курасоўшчыну з Зялёным Лугам і пройдзе праз новы гарадскі раён Мінск-Сіці. Першая чарга новай лініі павінна складацца з 7 станцый: Слуцкі Гасцінец, Немаршанскі сад, Аэрадромная, Кавальская Слабада, Вакзальная, Плошча Францішка Багушэвіча, Юбілейная плошча.

Праект чацвёртай лініі[правіць | правіць зыходнік]

У перспектыве плануецца будаўніцтва чацвёртай лініі. Яна пройдзе пад Другім кальцом ад Вяснянкі да Серабранкі і Чыжоўкі.

Лініі Мінскага метрапалітэна
. 1 .	Маскоўская	. 2 .	Аўтазаводская	. 3 .	Трэцяя	. 4 .	Чацвёртая

Цікавыя факты[правіць | правіць зыходнік]

Асаблівасці[правіць | правіць зыходнік]

Першая лінія метро ў Мінску сіняга колеру, а не чырвонага, як у большасці метрапалітэнаў у СССР. Чырвоная — другая лінія па часе адкрыцця. Аналагічная сітуацыя назіраецца ў Варшаўскім метрапалітэне.

Мабільная сувязь[правіць | правіць зыходнік]

На ўсіх станцыях мінскага метрапалітэна працуе сотавая сувязь.

Назвы-цёзкі[правіць | правіць зыходнік]

З 29 станцый мінскага метро 13 маюць станцыі-цёзкі ў іншых гарадах СНД.

Аўтазаводская
Кастрычніцкая
Маладзёжная
Маскоўская
Партызанская
Першамайская
Плошча Леніна
Плошча Перамогі
Пралетарская
Пушкінская
Спартыўная
Трактарны завод
Фрунзенская

Рэкорды[правіць | правіць зыходнік]

Самы доўгі перагон — Пралетарская — Трактарны Завод, 2 км. Самы кароткі перагон — Купалаўская — Няміга, 800 м. Самая глыбокая станцыя — Кастрычніцкая — −15 м.

Турнікеты[правіць | правіць зыходнік]

У нумарацыі турнікетаў першая лічба азначае нумар станцыі.

З'ява ў культуры[правіць | правіць зыходнік]

Асноўнае дзеянне постапакаліптычнага рамана (фанфік да Метро 2033) «МУОС. Постъядерный мир. Постъядерный Минск» адбываецца ў мінскім метро.

У Мінскам метро здымалі шэраг эпізодаў фільма «Землетрасенне». Паказаны станцыі: Акадэмія Навук, Маскоўская, і Парк Чалюскінцаў. Аднак у тытрах пра Мінскі метрапалітэн нічога не сказана.

Аварыі[правіць | правіць зыходнік]

Трагедыя на Нямізе — масавая таўкатня ў падземным пераходзе Мінска каля станцыі метро «Няміга». Колькасць смяротных ахвяраў — 53 чалавекі, больш за 150 чалавек было паранена.
Улетку 2009 года ў Мінску здарылася паводка ў выніку моцнага ліўня. Было затоплена шмат цэнтральных вуліц, у тым ліку і метро: вада цалкам затапіла некалькі глыбока закладзеных станцый, пасля чаго рух цягнікоў на абедзвюх лініях быў спынены, а пасажыры былі выведзены са станцый.
Тэрарыстычны акт у мінскім метро