Мінскі метрапалітэн

Мінскі метрапалітэн
Інфармацыя
Краіна	Беларусь
Горад	Мінск
Дата адкрыцця	30 чэрвеня 1984
Даўжыня ліній	41,8км
Колькасць станцый	33
Колькасць ліній	3
Пасажырапаток за дзень	836,4 тыс.(2015)
Пасажырапаток за год	305,3 млн.(2015)
Схема ліній

Мі́нскі метрапалітэ́н — метрапалітэн у горадзе Мінску. З'яўляецца рэйкавым па-завулічным (цалкам падземным) гарадскім грамадскім транспартам на электрычнай цязе.

Храналагічна з'яўляецца дзявятым адкрытым метрапалітэнам у постсавецкай прасторы, а таксама адзінай на дадзены момант сістэмай метро на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь. Па колькасці пасажыраў у год займае чацвёртую пазіцыю сярод краін СНД (пасля Маскоўскага, Санкт-Пецярбургскага і Кіеўскага метрапалітэнаў адпаведна).

Складаецца з 33 станцый на трох лініях: Аўтазаводскай (14 станцый), Маскоўскай (15 станцый) і Зеленалужскай лініі (4 станцыі). На дадзены момант (2020 год) працягваецца будаўніцтва другога ўчастка трэцяй лініі, у якой у сукупнасці плануецца 14 станцый, а таксама праектуюцца станцыі чацвёртай лініі.

Развіццё Мінскага метрапалітэна

Будынак КУП «Мінскі метрапалітэн»

Гісторыя

Гісторыя мінскага метрапалітэна пачынаецца ў канцы 1960-х. У мінскіх уладаў з'явілася ідэя пабудаваць у горадзе новы від грамадскага транспарту. У той час у СССР метро будавалі ў гарадах з насельніцтвам не менш за мільён чалавек. Пасля заканчэння Вялікай Айчыннай вайны Мінск рос хутчэй за ўсе іншыя буйныя гарады СССР галоўным чынам дзякуючы хуткаму развіццю прамысловасці. У выніку ужо ў 1972 у горадзе нарадзіўся мільённы жыхар. Напачатку 1970-х гадоў беларуская сталіца сутыкнулася з істотнымі цяжкасцямі ў перавозцы людзей (вычарпаў сваю прапускную здольнасць шэраг асноўных магістраляў). Разглядаліся тры варыянты развіцця транспартнай сістэмы: аўтобус «экспрэс», хуткасны трамвай і метрапалітэн, які і быў абраны.

План будаўніцтва Мінскага метро быў зацверджаны Саветам Міністраў БССР 4 лютага 1974. 3 мая 1977 пачалося будаўніцтва, а 29 чэрвеня 1984 пачаўся рэгулярны рух цягнікоў ад станцыі «Маскоўская» да станцыі «Інстытут культуры» Маскоўскай лініі. У 1985 пачалося будаўніцтва адрэзку другой лініі метро ад станцыі «Фрунзенская» да станцыі «Трактарны завод». У 1990 па гэтай лініі пачалі хадзіць цягнікі.

Кароткае апісанне

На сённяшні дзень Мінскае метро складаецца з трох ліній агульнай працягласцю 40,9 км, 33 станцый і двух электрадэпо.

Аб'ём перавозкі пасажыраў метрапалітэнам за 2020 год склаў амаль 219 мільёнаў 290 тысяч чалавек. Сярэднясутачная перавозка пасажыраў у тым годзе склала амаль 600 тысяч. Удзельная вага метрапалітэна ў перавозках з'яўляецца самым значным сярод іншых відаў гарадскога транспарту і складае 36,4%.

Усе лініі і станцыі мінскага метро падземныя, дробнай закладкі. Уваход на падземныя вестыбюлі ў большасці выпадкаў сумешчаны з падвулічнымі пешаходнымі пераходамі. Таксама ў падземцы маецца 43 эскалатары, 9 травалатараў і 61 ліфт.

Маскоўская лінія

Будаўніцтва першай лініі Мінскага метрапалітэна пачалося 3 мая 1977 года. Першая чарга будаўніцтва ўключала 8 станцый. Рэгулярны рух цягнікоў на гэтым участку распачаўся 30 чэрвеня 1984 года. Адкрываў лінію першы сакратар ЦК КПБ Мікалай Слюнькоў.

Пазней лінія яшчэ чатыры разы падаўжалася і зараз мае даўжыню 19,2 км і складаецца з 15 станцый (Малінаўка,Пятроўшчына, Міхалова, Грушаўка, Інстытут Культуры, Плошча Леніна, Кастрычніцкая, Плошча Перамогі, Плошча Якуба Коласа, Акадэмія Навук, Парк Чалюскінцаў, Маскоўская, Усход, Барысаўскі тракт, Уручча). Лінію абслугоўвае Маскоўскае электрадэпо.

• 

  Плошча Якуба Коласа

• 

  Акадэмія Навук

• 

  Парк Чалюскінцаў

• 

  Маскоўская

• 

  Усход

• 

  Барысаўскі тракт

• 

  Уручча

Аўтазаводская лінія

Праектаванне другой лініі Мінскага метро пачалося ў пачатку 1980-х гадоў. Планавалася звязваць Заводскі раён з Чырвоным борам. Будаўніцтва першай чаргі Аўтазаводскай лініі, у склад якой уваходзіла 6 станцый, пачалося ў 1984 годзе. 31 снежня 1990 года пяць з іх, уключаючы перасадачны пункт, звязаны з першай лініяй, былі аддадзены да ўжытку. Праз тры месяцы — у сакавіку 1991 года — была аддадзена да ўжытку станцыя «Першамайская». Пасля гэтага лінія падаўжалася чатыры разы і зараз мае даўжыню 18,1 км і складаецца з 14 станцый (Магілёўская, Аўтазаводская, Партызанская, Трактарны Завод, Пралетарская, Першамайская, Купалаўская, Няміга, Фрунзенская, Маладзёжная, Пушкінская, Спартыўная, Кунцаўшчына, Каменная Горка). Лінію абслугоўвае Магілёўскае электрадэпо.

• 

  Каменная Горка

• 

  Кунцаўшчына

• 

  Спартыўная

• 

  Пушкінская

• 

  Маладзёжная

• 

  Фрунзенская

Зеленалужская лінія

Зеленалу́жская лінія (трансліт.: Zielienalužskaja linija ) — трэцяя лінія Мінскага метрапалітэна. Першыя станцыі лініі («Кавальская Слабада», «Вакзальная», «Плошча Францішка Багушэвіча», «Юбілейная плошча») ўведзеныя ва ўжытак 7 лістапада 2020 года.

• 

  Кавальская слабада

• 

  Вакзальная

• 

  Плошча Францішка Багушевіча

• 

  Юбілейная плошча

Пасажырапаток

	1985	1987	1991	1996	1998	2002	2006	2008	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020
Колькасць пасажыраў, млн у год	79,2	95,5	101,6	142,8	220,4	298	263,9	244,2	328,3	318,5	305,3	291,0	284,2	283,36	293,72	219,29
Доля ў гарадскіх пасажырскіх перавозках	7,5 %	8,5 %	8,4 %	27,9 %	26,1 %	30,4 %	36,8 %	33,9 %	37,0 %	38,4 %	39,3 %	40,15 %	43,0 %	44,8 %	н/д	н/д

Развіццё

Праект чацвёртай лініі

У перспектыве плануецца будаўніцтва чацвёртай лініі. Яна пройдзе пад Другім кальцом ад Вяснянкі да Серабранкі і Чыжоўкі.

Cхема развіцця ліній метрапалітэна (2016)

Лініі Мінскага метрапалітэна
. 1 .	Маскоўская	. 2 .	Аўтазаводская	. 3 .	Зеленалужская	. 4 .	Кальцавая

Цікавыя факты

Асаблівасці

• Першая лінія метро ў Мінску сіняга колеру, а не чырвонага, як у большасці метрапалітэнаў у СССР. Чырвоная — другая лінія па часе адкрыцця. Аналагічная сітуацыя назіраецца ў Варшаўскім метрапалітэне.

Мабільная сувязь

На ўсіх станцыях мінскага метрапалітэна працуе сотавая сувязь.

Назвы-цёзкі

З 29 станцый мінскага метро 13 маюць станцыі-цёзкі ў іншых гарадах СНД.

1. Аўтазаводская
2. Кастрычніцкая
3. Маладзёжная
4. Маскоўская
5. Партызанская
6. Першамайская
7. Плошча Леніна
8. Плошча Перамогі
9. Пралетарская
10. Пушкінская
11. Спартыўная
12. Трактарны завод
13. Фрунзенская

Рэкорды

• Самы доўгі перагон — Пралетарская — Трактарны Завод, 2 км.
• Самы кароткі перагон — Купалаўская — Няміга, 800 м.
• Самая глыбокая станцыя — Юбілейная плошча — −20 м.

Турнікеты

У нумарацыі турнікетаў першая лічба азначае нумар станцыі.

З'ява ў культуры

• Асноўнае дзеянне постапакаліптычнага рамана (фанфік да Метро 2033) «МУОС. Постъядерный мир. Постъядерный Минск» адбываецца ў мінскім метро.

• У Мінскам метро здымалі шэраг эпізодаў фільма «Землетрасенне». Паказаны станцыі: Акадэмія Навук, Маскоўская, і Парк Чалюскінцаў. Аднак у тытрах пра Мінскі метрапалітэн нічога не сказана.

Аварыі

• Трагедыя на Нямізе — масавая таўкатня ў падземным пераходзе Мінска каля станцыі метро «Няміга». Колькасць смяротных ахвяраў — 53 чалавекі, больш за 150 чалавек было паранена.
• Улетку 2009 года ў Мінску здарылася паводка ў выніку моцнага ліўня. Было затоплена шмат цэнтральных вуліц, у тым ліку і метро: вада цалкам затапіла некалькі глыбока закладзеных станцый, пасля чаго рух цягнікоў на абедзвюх лініях быў спынены, а пасажыры былі выведзены са станцый.
• Тэрарыстычны акт у мінскім метро

У філатэліі

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Мінскі метрапалітэн

• Афіцыяная старонка на сайце «Мінсктранса»
• Афіцыйная старонка на сайце Мінска
• Аўтарскі праэкт Minsk-Metro.NET
• Мінскае метро: аўтарскі праэкт
• Мінскі метрапалітэн на urbanrail.net
• Мінскі метрапалітэн на xussrsubways.by.ru
• Мінскі метрапалітэн на сайце metrosoyuza.net
• Cхема путевого развития Минского метрополитена
• Форум метро Мінска
• Минское метро ожидают большие и малые перемены // TUT.BY : Общество, 30 марта 2008
• Трэцюю лінію метро ў Мінску пабудуюць да 2017 года