Мінскі раён

Мінскі раён
Герб Сцяг
Краіна	Беларусь
Уваходзіць у	Мінская вобласць
Адміністрацыйны цэнтр	Мінск
Афіцыйныя мовы	Родная мова: беларуская 56,14 %, руская 36,88 % Размаўляюць дома: беларуская 16,62 %, руская 73,27 %
Насельніцтва (2009)	159 569 чал, (2-е месца)
Шчыльнасць	78,93 чал./км² (2-е месца)
Нацыянальны склад	беларусы — 84,58 %, рускія — 9,23 %, украінцы — 1,56 %, іншыя — 4,63 %
Плошча	1 902.66 км² (8-е месца)
Вышыня над узроўнем мора  • Найвышэйшы пункт	342,2 м
Часавы пояс	UTC+2
Мінскі раён на Вікісховішчы
53.9, 27.566667

Мінскі раён — раён у складзе Мінскай вобласці. Утвораны 29 чэрвеня 1934, у сучасных межах з 2012 года. Падзелены на 18 сельскіх саветаў.

Геаграфічнае становішча

Размешчаны ў цэнтры Мінскай вобласці, працягласць з поўначы на поўдзень больш 66 км, з захаду на ўсход каля 60 км. Мяжуе з 9 раёнамі Мінскай вобласці: Лагойскім, Смалявіцкім, Чэрвеньскім, Пухавіцкім, Уздзенскім, Дзяржынскім, Валожынскім, Маладзечанскім, Вілейскім раёнамі Мінскай вобласці.

Працягласць з поўначы на поўдзень складае больш за 70 км, з захаду на ўсход каля 61 км.

Рэльеф і карысныя выкапні

Вялікая частка раёна размешчаная на Мінскім узвышшы, паўднёва-ўсходняя частка на Цэнтральнабярэзінскай раўніне. Паверхня раёна ўзвышаная, 92 % яе ляжыць на вышынях 180—250 м над узроўнем мора, максімальная вышыня — гара Лысая (342 м).

Маюцца радовішчы мінеральнай вады, цагляная сыравіна, пямкова-жвіровы матэрыял і будаўнічы пясок.

Клімат і расліннасць

Клімат умерана кантынентальны. Сярэдняя тэмпература студзеня −6,9 °C, ліпеня 17,7 °C. Сярэдняя колькасць ападкаў — 698 мм. Вегетацыйны перыяд — 186 дзён.

На тэрыторыі раёна размешчаны Прылукскі лясны заказнік.

Гідраграфія

Найвялікшыя рэкі раёна — Пціч і Свіслач. Славутасцю з'яўляюцца вадасховішчы Заслаўскае (Мінскае мора), Крыніца, Дразды, Вяча, Воўкавіцкае, Крылава, Цнянскае. Праз раён праходзіць частка Вілейска-Мінскай і Сіганскай водных сістэм.

Гаспадарчая дзейнасць

Малочна-мясная жывёлагадоўля, птушкагадоўля. Вырошчваюцца зерневыя і кармавыя культуры, бульба, гародніна. Прадпрыемствы харчовай, будаўнічых матэрыялаў, мэблевай, машынабудаўнічай прамысловасці.

За 1 паўгоддзе 2009 года аб'ём вытворчасці прамысловай прадукцыі склаў 692 млрд.руб. Удзельная вага Мінскага раёна — 11,6 % у агульным аб'ёме вытворчасці прамысловай прадукцыі Мінскай вобласці. Найбольшая ўдзельная вага прамысловай вытворчасці раёна займаюць такія галіны, як харчовая (28,9 %), машынабудаванне і металаапрацоўка (23,3 %), чорная металургія (11,2 %), каляровая металургія (9,6 %), лёгкая прамысловасць (6,0 %).

Да валаўтваральных прамысловым прадпрыемствам у Мінскім раёне належаць: ЗПУП «Кока-Кола Беўрыджыз-Беларусь» — удзельная вага ў раёне 9,3 %; СТАА «АлюмінТэхна» — 10,6 %; РУВП «Мінскдругмет» ДА «Белдругмет» — 6,5 %; СООО "Завод вінаградных вінаў «Дыяніс» — 5,3 %; СООО «Дарыда» — 6,7 %; ООО «Тарасава МПК» — 4,3 %.

Транспарт

Па тэрыторыі раёна праходзяць чыгункі Брэст — Мінск — Масква, Мінск — Магілёў, Мінск — Гродна. Найбуйнейшыя аўтадарогі: Брэст — Масква, Мінск — Гомель, Мінск — Віцебск, Мінск — Мікашэвічы, Мінск — Гродна, Мінск — Нарач. Вакол Мінска — Мінская кальцавая аўтамабільная дарога.

Населеныя пункты

• Аграгарадок Пятрышкі

Архітэктура

Захаваліся помнікі архітэктуры і садова-паркавага мастацтва: касцёл Найсвяцейшай Дзевы Марыі і кальвінскі збор (Спаса-Прэабражэнская царква) ў горадзе Заслаўе, палацава-паркавы ансамбль у в. Прылукі, касцёл у в. Раўбічы, Свята-Петра-Паўлаўская царква ў аг. Сеніца, сядзіба ў в. Анопаль, царква і капліца (ХІХ ст.) у в. Астрашыцкі Гарадок, касцёл (2-я палова ХІХ ст.) і сядзіба ў в. Сёмкаў Гарадок і інш.

Насельніцтва

Мінскі раён налічвае 361 населены пункт, у якіх пражывае 166,6 тыс. чал. (2008). Статыстыка мінулых гадоў:

• 1997—142,3 тыс. чал.
• 2008—166,6 тыс. чал.

Спорт

На тэрыторыі раёна размешчаны спартыўныя базы «Стайкі» і «Раўбічы». У пасёлку Ратамка дзейнічае коннаспартыўны комплекс, у вёсцы Воўкавічы- воднаспартыўны.

Вядомыя асобы

• Алена Філіпава
• Ермалай Максімавіч Баранаў
• Іван Браніслававіч Кардаш
• Фёдар Апанасавіч Бачыла
• Пётр Андрэевіч Бягун
• Ядвіга Іосіфаўна Будай
• Ігнацій Быкоўскі

Гл. таксама

• Мінскі павет
• Гісторыка-культурны комплекс «Лінія Сталіна»
• Старасельскі лесапільны завод
• Трасцянец
• Вёска Плябанцы
• Музей авіяцыйнай тэхнікі

Спасылкі

• Мінскі раённы выканаўчы камітэт (руск.) 
• Мінскі раён на сайце Мінскага аблвыканкама (руск.) 
• Мапы і агульныя звесткі на emaps-online
• Гісторыка-культурныя каштоўнасці Мінскага раёна на сайце «Дорогами Беларуси»
• Славутасці на партале globus.tut.by (руск.) 
• Фотаздымкі на сайце Radzima.org
• Гарады Беларусі