Мінскі раён
Герб |
Сцяг |
| Краіна | Беларусь |
| Уваходзіць у | Мінская вобласць |
| Адміністрацыйны цэнтр | Мінск |
| Афіцыйныя мовы | Родная мова: беларуская 56,14 %, руская 36,88 % Размаўляюць дома: беларуская 16,62 %, руская 73,27 %[1] |
| Насельніцтва (2009) |
159 569 чал.[1] (2-е месца) |
| Шчыльнасць | 78,93 чал./км² |
| Нацыянальны склад | беларусы — 84,58 %, рускія — 9,23 %, украінцы — 1,56 %, іншыя — 4,63 %[1] |
| Плошча | 1 902,66[2] км² (8-е месца) |
 |
|
| Часавы пояс | UTC+2 |
 Мінскі раён на Вікісховішчы |
|
Мінскі раён — раён у складзе Мінскай вобласці. Утвораны 29 чэрвеня 1934, у сучасных межах з 2012 года. Падзелены на 18 сельскіх саветаў.
Змест
Геаграфічнае становішча[правіць | правіць тэкст]
Размешчаны ў цэнтры Мінскай вобласці, працягласць з поўначы на поўдзень больш 66 км, з захаду на ўсход каля 60 км. Мяжуе з 9 раёнамі Мінскай вобласці: Лагойскім, Смалявіцкім, Чэрвеньскім, Пухавіцкім, Уздзенскім, Дзяржынскім, Валожынскім, Маладзечанскім, Вілейскім раёнамі Мінскай вобласці.
Працягласць з поўначы на поўдзень складае больш за 70 км, з захаду на ўсход каля 61 км.
Рэльеф і карысныя выкапні[правіць | правіць тэкст]
Вялікая частка раёна размешчаная на Мінскім узвышшы, паўднёва-ўсходняя частка на Цэнтральнабярэзінскай раўніне. Паверхня раёна ўзвышаная, 92 % яе ляжыць на вышынях 180—250 м над узроўнем мора, максімальная вышыня — гара Лысая (342 м).
Маюцца радовішчы мінеральнай вады, цагляная сыравіна, пямкова-жвіровы матэрыял і будаўнічы пясок.
Клімат і расліннасць[правіць | правіць тэкст]
Клімат умерана кантынентальны. Сярэдняя тэмпература студзеня −6,9 °C, ліпеня 17,7 °C. Сярэдняя колькасць ападкаў — 698 мм. Вегетацыйны перыяд — 186 дзён.
На тэрыторыі раёна размешчаны Прылукскі лясны заказнік.
Гідраграфія[правіць | правіць тэкст]
Найвялікшыя рэкі раёна — Пціч і Свіслач. Славутасцю з'яўляюцца вадасховішчы Заслаўскае (Мінскае мора), Крыніца, Дразды, Вяча, Воўкавіцкае, Крылова, Цнянскае. Праз раён праходзіць частка Вілейска-Мінскай і Сіганскай водных сістэм.
Гаспадарчая дзейнасць[правіць | правіць тэкст]
Малочна-мясная жывёлагадоўля, птушкагадоўля. Вырошчваюцца зерневыя і кармавыя культуры, бульба, гародніна. Прадпрыемствы харчовай, будаўнічых матэрыялаў, мэблевай, машынабудаўнічай прамысловасці.
За 1 паўгоддзе 2009 года аб'ём вытворчасці прамысловай прадукцыі склаў 692 млрд.руб. Удзельная вага Мінскага раёна — 11,6 % у агульным аб'ёме вытворчасці прамысловай прадукцыі Мінскай вобласці. Найбольшая ўдзельная вага прамысловай вытворчасці раёна займаюць такія галіны, як харчовая (28,9 %), машынабудаванне і металаапрацоўка (23,3 %), чорная металургія (11,2 %), каляровая металургія (9,6 %), лёгкая прамысловасць (6,0 %).
Да валаўтваральных прамысловым прадпрыемствам у Мінскім раёне належаць: ЗПУП «Кока-Кола Беўрыджыз-Беларусь» — удзельная вага ў раёне 9,3 %; СТАА «АлюмінТэхна» — 10,6 %; РУВП «Мінскдругмет» ДА «Белдругмет» — 6,5 %; СООО "Завод вінаградных вінаў «Дыяніс» — 5,3 %; СООО «Дарыда» — 6,7 %; ООО «Тарасава МПК» — 4,3 %.
Транспарт[правіць | правіць тэкст]
Па тэрыторыі раёна праходзяць чыгункі Брэст — Мінск — Масква, Мінск — Магілёў, Мінск — Гродна. Найбуйнейшыя аўтадарогі: Брэст — Масква, Мінск — Гомель, Мінск — Віцебск, Мінск — Мікашэвічы, Мінск — Гродна, Мінск — Нарач. Вакол Мінска — Мінская кальцавая аўтамабільная дарога.
Населеныя пункты[правіць | правіць тэкст]
Архітэктура[правіць | правіць тэкст]
Захаваліся помнікі архітэктуры і садова-паркавага мастацтва: касцёл Найсвяцейшай Дзевы Марыі і кальвінскі збор (Спаса-Прэабражэнская царква) ў горадзе Заслаўе, палацава-паркавы ансамбль у в. Прылукі, касцёл у в. Раўбічы, Свята-Петра-Паўлаўская царква ў аг. Сеніца, сядзіба ў в. Анопаль, царква і капліца (ХІХ ст.) у в. Астрашыцкі Гарадок, касцёл (2-я палова ХІХ ст.) і сядзіба ў в. Сёмкаў Гарадок і інш.
Насельніцтва[правіць | правіць тэкст]
Мінскі раён налічвае 361 населены пункт, у якіх пражывае 166,6 тыс. чал. (2008). Статыстыка мінулых гадоў:
- 1997—142,3 тыс. чал.
- 2008—166,6 тыс. чал.
Спорт[правіць | правіць тэкст]
На тэрыторыі раёна размешчаны спартыўныя базы «Стайкі» і «Раўбічы». У пасёлку Ратамка дзейнічае коннаспартыўны комплекс, у вёсцы Воўкавічы- воднаспартыўны.
Вядомыя асобы[правіць | правіць тэкст]
- Алена Філіпава
- Ермалай Максімавіч Баранаў
- Іван Браніслававіч Кардаш
- Фёдар Апанасавіч Бачыла
- Пётр Андрэевіч Бягун
- Ядвіга Іосіфаўна Будай
- Ігнацій Быкоўскі
Гл. таксама[правіць | правіць тэкст]
- Мінскі павет
- Гісторыка-культурны комплекс «Лінія Сталіна»
- Старасельскі лесапільны завод
- Трасцянец
- Вёска Плябанцы
- Музей авіяцыйнай тэхнікі
Спасылкі[правіць | правіць тэкст]
- Мінскі раённы выканаўчы камітэт (руск.)
- Мінскі раён на сайце Мінскага аблвыканкама (руск.)
- Мапы і агульныя звесткі на emaps-online
- Гісторыка-культурныя каштоўнасці Мінскага раёна на сайце «Дорогами Беларуси»
- Славутасці на партале globus.tut.by (руск.)
- Фотаздымкі на сайце Radzima.org
- Гарады Беларусі
Зноскі
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Вынікі перапісу 2009 года
- ↑ «Дзяржаўны зямельны кадастр Рэспублікі Беларусь» (па стане на 1 студзеня 2012 г.) з улікам змен гарадской мяжы г. Мінска, унесенных Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 26 сакавіка 2012 г. № 141
|
||||||||||
