Нацыянальны ўніверсітэт «Кіева-Магілянская акадэмія»

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Нацыянальны ўніверсітэт «Кіева-Магілянская акадэмія»
укр.: Національний університет «Києво-Могилянська академія»
Выява лагатыпа
Заснаваны 1991
Студэнты 3 203
Сайт ukma.edu.ua (укр.)
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Нацыянальны ўніверсітэт «Кіева-магілянская акадэмія» (НаУКМА) — установа вышэйшай адукацыі ў Кіеве (Украіна).

Вызначае сябе ў якасці пераемніка колішняй Кіева-Магілянскай акадэміі і такім чынам лічыцца найстарэйшым універсітэтам краіны пасля Астрожскай акадэміі і Львоўскага ўніверсітэта, а таксама адной з найстарэшых вышэйшых школ ва Усходняй Еўропе.

Рэктарам НаУКМА з’яўляецца Сяргей Квіт. У склад ВНУ ўваходзяць факультэты: гуманітарны, эканамічны, інфарматыкі, юрыдычны, прыродазнаўчых навук, сацыяльных навук і тэхналогій.

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Кіева-Магілянская акадэмія была заснавана ў 1632 г. Пятром Магілам, закрыта ў 1817. У 1819 годзе акадэмія зноў была адкрыта як Кіеўская духоўная семінарыя, а затым зноў атрымала статус акадэміі.

У савецкі час на яе тэрыторыі размяшчалася ваенна-марское палітычнае вучылішча[1].

Цяперашні ўніверсітэт «Кіева-Магілянская акадэмія» адкрыты ў 1992 годзе.

Вядомыя навучэнцы і выпускнікі[правіць | правіць зыходнік]

У Акадэміі навучаліся, між іншым, Іван Мазепа, Мялецій Сматрыцкі, Іван Выгоўскі, Юрый Хмяльніцкі.

Акадэмія называла выдатнымі (2008)[2] наступных сваіх прафесараў і выпускнікоў: Якаў Міхайлавіч Аграновіч, Лука Барановіч, Пётр Іванавіч Беражанскі, Рыгор Лявонцевіч Брайко, Арцём Лук'янавіч Ведаль, Самуіл Вялічка, Пётр Іванавіч Велічкоўскі, Дзяніс Васільевіч Ваўчанецкі, Міхаіл Лявонцевіч Гамалія, Платон Якаўлевіч Гамалія, Апанас Гогаль-Яноўскі, Зіновій Пятровіч Галубнічы, Рыгор Іванавіч Грабянка, Іван Рыгоравіч Грыгаровіч-Барскі, Пётр Пятровіч Гулак-Арцямоўскі, Іван Лук'янавіч Данілеўскі, Пётр Пятровіч Дуброўскі, Фёдар Аляксандравіч Емін, Мітрафан Мікітавіч Елінскі, Інакенцій Ждановіч, Іван Ігнатавіч Запольскі, Клімент Зіноўе, Уладзімір Трафімавіч Залатніцкі, Іван Рыгоравіч Кашынскі, Якаў Паўлавіч Козельскі, Міхаіл Васільевіч Ламаносаў, Васіль Ляшчэўскі, Іван Пятровіч Максімовіч, Іван Раманавіч Мартас, Аляксандр Мезянец, Піліп Іванавіч Орлік, Рыгор Іванавіч Палітыка, Павел Лявонцевіч Палуботак, Гаўрыла Андрэевіч Рачынскі, Іван Рызенка, Васіль Рубан, Даніла Самайловіч (Сушкоўскі), Рыгор Скаварада.

Зноскі[правіць | правіць зыходнік]

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Є.І. Онищенко, Воскресіння Академії: Спогади про відродження Києво-Могилянської академії та його учасників — К.: Вид. дім «КМ Академія», 2004.(недаступная спасылка)
  • Києво-Могилянська академія в іменах. XVII—XVIII ст., К.: Вид. дім «КМ Академія», 2001.
  • З. І. Хижняк, В. К. Маньківський, Історія Києво-Могилянської академії — К.: Вид. дім «КМ Академія» 2003.
  • В. Микитась, Давньо-українські студенти і професори — К., 1994.
  • В. Аскоченский, Киев с древнейшим его училищем Академией — К., 1856.
  • В. М. Нічик, З. І. Хижняк, Києво-Могилянська академія та українсько-німецькі культурні зв’язки, К.: Вид. дім «КМ Академія», 2000.
  • Ф. Корчмарик, Духовні впливи Києва на Московщину в добу Гетьманської України — Нью-Йорк, 1964.
  • Alexander Sydorenko, The Kievan Academy in the Seventeenth Century, University Of Ottawa Press 1977
  • Frank B. Kortschmaryk, The Kievan Academy and Its Role in the Organization of Russia at the Turn of the Seventeenth Century, New York, Shevchenko Scientific Society 1976
  • Omeljan Pritsak and Ihor Sevcenko, eds. «The Kiev Mohyla Academy (Commemorating the 350th Anniversary of Its Founding, 1632—1982).» Harvard Ukrainian Studies. vol. VIII, no. 1/2. Cambridge, MA, 1985.
  • S.M. Horak. «The Kiev Academy. A Bridge to Europe in the 17th Century». East European Quarterly, vol. 2, 2, 1968.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]