Неграмадзяне (Эстонія)
Неграмадзяне Эстоніі (эст. mittekodanikud) — асобы, якія не маюць грамадзянства і пражываюць на тэрыторыі Эстоніі. Статус гэтых людзей рэгулюецца «Законам аб іншаземцах» Эстонскай Рэспублікі ад 1993 года[1]. Большасць неграмадзян — гэта былыя жыхары СССР, якія пражывалі на тэрыторыі Эстоніі і не атрымалі яе грамадзянства пасля распада.
У цяперашні час большасць першапачатковых неграмадзян сталі грамадзянамі Эстоніі[2], частка атрымала грамадзянства іншых краін, астатнія з’яўляюцца апатрыдамі, афіцыйнае эстонскае найменне — «асобы з нявызначаным грамадзянствам» (эст. Määratlemata kodakondsusega isik)[3]. На 1 студзеня 2017 года колькасць апатрыдаў складала 79,438 чалавек (каля 6 % насельніцтва)[4].
Дэмаграфія[правіць | правіць зыходнік]
Колькасць неграмадзян ў Эстоніі пастаянна скарачаецца. З моманту выхаду Эстоніі са складу СССР у 1991 годзе працэс натуралізацыі прайшлі больш за 158 тыс. У 1992 годзе грамадзянства Эстоніі не мелі 32 % жыхароў краіны, у 1999 годзе 26 %, у 2000 годзе — 20 %. Па стане на 1 лютага 2011 г. 8,7 % жыхароў у Эстоніі былі грамадзянамі іншых дзяржаў[5] і 7,1 % — асобамі з нявызначаным грамадзянствам; у краіне на гэты момант пражывала 97 080 чалавек з нявызначаным грамадзянствам і 118 212 грамадзян іншых краін. Да 1 верасня 2012 года ў даных Рэгістра народанасельніцтва МУС Эстоніі колькасць рэзідэнтаў з нявызначаным грамадзянствам складала 92 351 чалавек (6.8 % насельніцтва); 120 989 чалавек былі грамадзянамі іншых дзяржаў. Большасць асоб без грамадзянства нарадзіліся ў Эстонскай ССР[6].
Права[правіць | правіць зыходнік]
На неграмадзян Эстоніі распаўсюджваюцца шматлікія абмежаванні на прафесію, на набыццё нерухомасці і шэраг іншых.
Для неграмадзян, за выключэннем грамадзян краін ЕС, дзейнічаюць абмежаванні на прафесію. Яны не маюць права займаць пасады ў дзяржаўных установах і мясцовага самакіравання (арт. 14 і 15 Закона аб публічнай службе ад 25 студзеня 1995)[7].
Неграмадзяне, якія пражываюць у Эстоніі на падставе часовага віду на жыхарства, абавязаны рэгістравацца ў выпадку выезду з ЭР на тэрмін звыш за 183 дзён, у выпадку нерэгістрацыі іх від на жыхарства анулюецца[8].
Неграмадзяне абмежаваныя ў праве на свабоднае перамяшчэньне ў выніку таго, што пашпарт замежніка не прызнаецца некаторымі дзяржавамі (Ліван, Мадагаскар, Марока, ААЭ, Перу, Чылі, ПАР і інш.)[7].
Перспектывы інстытуту неграмадзянства[правіць | правіць зыходнік]
З 1 студзеня 2016 года згодна папраўцы да закону аб грамадзянстве, дзеці асоб з нявызначаным грамадзянствам, якія нарадзіліся ў Эстоніі, будуць атрымліваць эстонскае грамадзянства з моманту нараджэння ў парадку натуралізацыі. У бацькоў ёсць права на адмову ад эстонскага грамадзянства. Пры гэтым усе дзеці да 15 гадоў з нявызначаным грамадзянствам, якіх на канец 2015 года было 716 чалавек, таксама атрымліваюць эстонскае грамадзянства ў тым жа парадку[9].
Крыніцы[правіць | правіць зыходнік]
- ↑ http://amnesty.org.ru/system/files/estonia_discrim_report_2006.pdf Архівавана 26 кастрычніка 2017.
- ↑ Citizenship — Estonia.eu Архівавана 27 жніўня 2010.
- ↑ Дэпартамент грамадзянства і міграцыі: Määratlemata kodakondsus(недаступная спасылка)
- ↑ https://www.siseministeerium.ee/et/siseturvalisuse-valdkond/kodakondsus-ja-ranne Архівавана 8 лістапада 2018.
- ↑ Склад Эстоніі па грамадзянству
- ↑ UN Special Rapporteur on contemporary forms of racism, racial discrimination, xenophobia and related intolerance Report on mission to Estonia, Paragraph 12 (англ.)
- ↑ а б Институт стран СНГ 2004.
- ↑ Двойное гражданство(недаступная спасылка). Центр информации по правам человека. Архівавана з першакрыніцы 12-04-18.
- ↑ Дети родителей с неопределенным гражданством будут получать гражданство по рождению - Delfi. rus.delfi.ee. Праверана 2016-1-14.
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Редакция: Игорь Шишкин, Андрей Грозин, Андрей Куприянов
Автор главы «Различия в правах групп населения Эстонии и Латвии»: Екатерина Роберова. ИНФОРМАЦИОННО-АНАЛИТИЧЕСКИЙ БЮЛЛЕТЕНЬ «Страны СНГ. Русские и русскоязычные в новом зарубежье.» (руск.). — Москва: Институт стран СНГ, 2004. — Т. № 2 (90). — 151 с. - Полещук В. Неграждане в Эстонии — М.: Европа, 2005. ISBN 5-9739-0025-8 ISBN 978-5-9739-0025-0