Нешчарда (возера)
| Нешчарда | |
|---|---|
 Панарама Нешчарды | |
| Морфаметрыя | |
| Вышыня над узроўнем мора | 147,7 м |
| Даўжыня | 12,05 км |
| Шырыня | 4,75 км |
| Плошча | 24,62 км² |
| Аб’ём | 0,08472 км³ |
| Даўжыня берагавой лініі | 50,18 км |
| Найбольшая глыбіня | 8,1 м |
| Сярэдняя глыбіня | 3,1 м |
| Гідралогія | |
| Салёнасць | да 0,15 ‰ |
| Празрыстасць | 1,0 м |
| Басейн | |
| Плошча вадазбору | 143 км² |
| Упадаюць | рака Атлайская, ручаі |
| Выцякаюць | рака Нешчарда |
| Размяшчэнне | |
| Краіна |
 Беларусь |
  Нешчарда |
|
|
|
|
 Нешчарда |
|
 |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Не́шчарда, Няшчэрда[1][2] — возера ў Расонскім раёне Віцебскай вобласці, у басейне ракі Дрыса, за 12 км у напрамку на ўсход ад гарадскога пасёлка Расоны. Адметнае самай даўгой сярод азёр Беларусі берагавой лініяй (50,18 км).
Назва[правіць | правіць зыходнік]
Назва возера Нешчарда — балцкага паходжання. У ёй вылучаюць прыстаўку «Не-» (яна сустракаецца ў іншых гідронімах у рэгіёне — Нявежа, Няклея, Нядружна і інш., а таксама ў літоўскіх гідронімах Nevėža, Nestrėvis і інш.) і корань skard-, які звязаны з літоўскімі словамі skardis «круты схіл, бераг», skardyti «адсякаць, адразаць, аддзіраць»[3].
Апісанне[правіць | правіць зыходнік]
Плашча паверхні возера 24,62 км². Даўжыня 12,05 км, найбольшая шырыня 4,72 км, даўжыня берагавой лініі 50,18 км. Найбольшая глыбіня 8,1 м, сярэдняя — 3,4 м. Аб’ём вады ў возеры 84,72 млн м³.
Катлавіна возера падпруднага тыпу і адрозніваецца складанай будовай, аб чым сведчыць найбольш выцягнутая сярод азёр Беларусі звілістая берагавая лінія (даўжыня 50,18 км), а таксама мноства заліваў і 2 вострава. Берагі амаль на ўсім працягу нізкія, забалочаныя і пакрытыя кустамі; на асобных участках паўднёва-ўсходняй і ўсходняй частцы сплавінныя. Толькі на поўначы і поўдні да возера набліжаюцца марэнныя пагоркі вышынёй да 10—15 м.
Найбольшыя глыбіні возера знаходзяцца па цэнтры абодвух плёсаў, на якія возера дзеліцца вузкім перашыйкам. Найбольшая глыбіня (8,1 м) знаходзіцца ў паўночным плёсе, у той час як у паўднёвым не сустракаецца глыбінь больш за 7 м.
Возера эўтрофнае. Шэсць ручаёў і рака Атлайская ўпадаюць у возера. З возера выцякае рака Нешчарда. Пратокамі злучана з азёрамі Доўгае, Круглае і Межна.
Раслінны свет[правіць | правіць зыходнік]
Агульная плошча зарастання возера невялікая — 22 %, што тлумачыцца нізкай празрыстасцю вады і вузкай літараллю. Асноўную долю ў зарастанні граюць паўпагружаныя віды, такія як трыснёг, чарот, маннік водны. Расліннасць з плаваючымі лісцем шырока распаўсюджаная ў атуленых і мелкаводных залівах паўночнага плёса.
Жывёльны свет[правіць | правіць зыходнік]
Іхтыяфауна возера ляшчова-судаковага тыпу. Водзяцца лешч, судак, шчупак, плотка, гусцяра, вугор, сазан, язь, краснапёрка. Вадаём перыядычна зарыбляецца. Вядзецца прамысловая лоўля рыбы.
У культуры[правіць | правіць зыходнік]
На возеры часта бываў пісьменнік Ян Баршчэўскі. На беразе возера яму пастаўлены помнік.
Зноскі
- ↑ ЭПБ, 1985
- ↑ Беларусь, 1995
- ↑ Нешчарда — богаў слядок // https://svajksta.by/archives/29765
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Блакітны скарб Беларусі: энцыклапедыя / рэдкал.: Г. Пашкоў і інш. — Мн., 2007.
- Нешчарда // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 4. Недалька — Стаўраліт / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1985. — 599 с., іл. — 10 000 экз.
- Не́шчарда, Няшчэрда // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 535. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
- Республика Беларусь. Атлас охотника и рыболова: Витебская область / Редактор Г. Г. Науменко. — Мн.: РУП «Белкартография», 2010. — С. 12,45. — 72 с. — 10 000 экз. — ISBN 978-985-508-136-5. (руск.)
- Ліст карты N-35-11. Выданне 1987 года. Стан мясцовасці на 1986 год. (руск.)