Нячуя (герб)
| Нячуя (герб) | |
|---|---|
 |
|
| Дэталі | |
| Зацверджаны | 1397 |
| Нашлемнік | Эмблема герба з чорнымі крыламі. |
Карона |
Залаты абруч з трыма зубамі ў выглядзе лісткоў ліліі (флеўронаў) і дзвюма перлінамі паміж імі. |
Шлем |
Закрыты срэбраны шлем. |
Шчыт |
Прамавугольны шчыт, закруглены ўнізе. |
| Заснаванне | XIII ст. |
| Раннія версіі | Цалкам залаты ці срэбраны крыж на ствале (дрэва) з абрубленымі сукамі |
Нячуя (польск. варыянты назвы Cielech, Cielechy, Cielepele, Czelepele, Ostrew, Ostrzew, Nieczyja, Necznia,Trunk, Słup, Nieczyja) — польскі герб, які атрымаў распаўсюд на тэрыторыі Вялікага Княства Літоўскага як герб радавы (шляхецкі).
Апісанне герба[правіць | правіць зыходнік]
На чырвоным полі натуральны ствол дрэва з 5-6 сучкамі па 2-3 на адзін бок[заўв 1] з залатым або сярэбраным крыжам на версе. На клейнодзе паміж чорными крыламі эмблема герба.
Сустракаецца варыянт без крыжа і з пяццю страусовымі пер’ямі ў на клейноце[заўв 2].
Першапачатковая сярэднявечная версія мела сіні фон і серабрысты ствол дрэва з васьмю сучкамі. Зверху быў крыж, таксама срэбны. З цягам часу, крыж стаў залатым, а фон — чырвоным.[1] Магчыма крыж быў дабаўлены Баляславам Крывавусым. Існуе меркаванне, што герб мае паходжанне з Багеміі.[2]
Самыя раннія запісы[правіць | правіць зыходнік]
Самая старая пячатка — 1286 год, самая старая згадка — 1397.[1] Самай ранняй геральдычнай крыніцай, дзе згадваецца герб, з’яўляецца Insignia seu clenodia Regis et Regni Poloniae польскага гісторыка Яна Длугаша 1464—1480 гг., які лічыць яго польскім. У звестказ пра 71 найстарэйшых польскіх гярбоў ён піша: «Nyeczuya, que truncum arboreum frondosum album in campo celestino defert. Род Polonicum prouidum.» [3]. (Пераклад: Нячуя, ствол белага лісцянага дрэва на блакітным полі. Польскі герб).
Карыстаюцца[правіць | правіць зыходнік]
Abramowski, Abudowicz, Abuniewicz, Achramowicz, Adamczowski, Adamowski, Albrychtowicz, Bartlewicz, Bartosina, Barzycki, Batocki, Bazar, Białkowski, Biciutko, Biczysko, Bieńkowski, Biernacki[4], Biszewski, Branwicki, Bratkowski, Bystrzejowski, Byszewski, Byszowski, Cebulka, Chlebowski, Chłopicki, Chomątkowski, Chomentowski, Chomętowski, Chustecki, Chustka, Cieniewski, Cybowicz, Cybulka, Czaszewicz, Czechowski, Czerniewski, Czewil, Czywil, Darafijewicz, Dąbrowski, Dembiński, Dersław, Dębiński, Dmitriew, Dmitrowicz, Dobieszkowski, Dobrowolski, Dobrzechowicz, Dobrzechowski, Domaszewski, Domżalski, Dowgielewicz, Dowgwił, Dowgwiłło, Dowmont, Dworzecki, Dymitr, Dziemieszkiewicz, Dzierzek, Dzierżek, Dzierżko, Dzieszkowski, Dzimitrowicz, Dźmitrowicz, Fiackiewicz, Flerybnowicz, Frąckiewicz, Fronckiewicz, Galicz, Gastełło, Gembicki, Gębicki, Gładysz, Gładyszewski, Goły, Grabionek, Graboszewski, Grabowski, Grębarski, Gręborski, Gręboszewski, Gręboszowski, Grzymułtowski, Gulyacz, Gumiński, Hajdukiewicz, Haściełł, Hościełło, Imielski, Jancelewicz, Jancewicz, Jegierski, Jemielski, Jokiewicz, Judenicz, Judynicz, Judynowicz, Jurkiewicz, Kachowski, Kapuściński, Kaupowicz, Kielczewski, Kiełtyk, Kochowski, Kocięcki, Koja, Kongel, Kongiel, Koniarkowski, Koniatowski, Konieński, Koniński, Korniakt, Kostecki, Kozubski, Krassuski, Krasuski, Krobicki, Krzesiński, Krzyniecki, Kurek, Kuropatnicki, Kwieciński, Lipicki, Lubowiecki, Łętowski, Łoknicki, Łomiński, Łomnicki, Łosiewski, Łotocki, Łotycki, Łukawski, Łukowski, Machocki, Machowski, Małożewski, Mikuta, Miładowski, Miłaszowski, Minczewski, Miniewicz, Miniewski, Minutto, Mniowski, Modrzewski, Monstowicz, Moszczowski, Moszczukowski, Mroczek, Mroczko, Murcz, Myślichowski, Nackiewicz, Nackowicz, Nadłętowski, Nagorski, Nagorzyński, Nagórski, Naklicki, Narwojn, Narwoyn, Nieciewicz, Nieczuj, Nieczuja, Nieczulski, Nieczykowski, Niekrasz, Niekraszewicz, Niekraś, Niesłuchowski, Niewroszewicz, Olszewski, Orlik, Ostrowski, Ostrzański, Ostrzyński, Pacewicz, Parnicki, Parznicki, Pełka, Pęchowski, Pilchowski, Piotrkowski, Piotrowski, Piottuch, Piotuch, Plewiński, Pomarzeński, Pomorski, Praczyk, Praski, Prasol, Prasoł, Przełęcki, Przyałgowski, Przyjałgowski, Przyłęcki, Pstrowicz, Pujdokiewicz, Radwański, Raguski, Roguski, Rosiejewski, Rosiejowski, Roszkowski, Rupejko, Sadleński, Sadlewski, Sadliński, Sadzicki, Sajewski, Sarna, Schuliński, Sekucki, Sekuła, Semko-Witkiewicz, Sędzicki, Skrzynicki, Slanka, Słobaczyński, Smoleński, Smoliński, Sniczko, Snieszek, Stanechowski, Stanek, Starzechowski, Stefański, Styrbowicz, Sulimowski, Szatrowski, Szklanka, Szpakowski, Szumiałło, Szumiat, Szumiato, Szumieński, Szumiński, Szumlański, Szumleński, Ślanka, Śniczko, Śnieszek, Śnieszko, Śnieszkowski, Śnieżek, Śnieżko, Świackiewicz, Świackowicz, Świder, Trojan, Ulanowski, Ułanowski, Urbański, Wapowski, Wichorski, Widlic, Widlica, Wielogórski, Wierzbicki, Wilczepolski, Wilczewski, Wilczopolski, Wilczopski, Wilczowski, Wilczycki, Wilgocki, Wilkicki, Wilkiewicz, Wilkocki, Wilkowski, Winowski, Witkiewicz, Witort, Witosławski, Włodek, Wolmiński, Wołmiński, Wszeborski, Wysocki, Zakowicz, Zamięcki, Zarogowski, Zbigniewski, Zdzierszek, Zdzierżek, Zegrowski, Zemęcki, Zgierski, Ziemecki, Ziemiecki, Ziemięcki, Zimnicki, Ziomacki, Zużelnicki, Zybort, Żakowicz, Żukowski, Żurawski.
- Ёсць інфамарцыя аб карыстанні родам Сласцяў (польск. Slascy), што не адпавядае рэчаіснасці. Гэта дубляванне памылкі Дунчэўскага. Фактычна ўсе прадстаўнікі гэтага роду карыстаюцца гербам Гжымала.[5]
Знакамітыя карыстальнікі[правіць | правіць зыходнік]
- Віктар Урбанскі, жыдачыўскі падчашы.
- Крыштаф Гжымултоўскі (1620—1687), ваявода пазнанскі, дыпламат і член сейма.
- Веспазян Кахоўскі (1633—1700), гісторык, філосаф і паэт эпохі барока.
- Валенцій Лукаўскі (памёр у 1773 г.), ротмістр, член Барскай канфедэрацыі.
- Юзэф Хлапіцкі (1771—1854), барон, генерал у арміі Напалеона.
- Генрык Дэмбінскі (1791—1864), інжынер, падарожнік і генерал.
- Станіслаў Ігнацы Віткевіч (1885—1939), мастак, пісьменнік і філосаф.
- Станіслаў Віткевіч (1851—1915), мастак, архітэктар і тэарэтык.
- Караль Урбанскі (нар. каля 1740 г.), дэпутат Чатырохгадовага сойма, палітычны агітатар падчас паўстання Касцюшкі.
- Міхал Урбанскі (памёр каля 1748), жыдачыўскі падчашы.
Заўвагі[правіць | правіць зыходнік]
Крыніцы[правіць | правіць зыходнік]
- ↑ а б Znamierowski, Alfred (2004). Herbarz rodowy [польская]. Warszawa: Świat Książki. p. 135. ISBN 83-7391-166-9.
- ↑ Лакиер А. Б. § 91, № 163 // Русская геральдика. — 1855.
- ↑ Celichowski 1885.
- ↑ Гербоўнік беларускай шляхты. Т. 2. Б / С. Рыбчонак [і інш.]; навук. рэд. А. Рахуба. — Мінск : НАРБ, 2007. — С. 511. — 672 с. — ISBN 978-985-6372-52-3.
- ↑ Wojciech Wiesław Wiśniewski, O rodzie Slaskich herbu Grzymała, «Suplement : pismo Stowarzyszenia Autorów Polskich», 1998 nr 4(48) s. 14-15; nr 5(49) s. 19-21
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Zygmunt Celichowski: Jan Długosz, «Insignia seu clenodia regis et regni Poloniae.Z kodeksu kórnickiego.». Poznań: Zygmunt Celichowski, 1885.
- Tadeusz Gajl: Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku : ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów. L&L, 2007. ISBN 978-83-60597-10-1.
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
- Herb Nieczuja w wersji ze srebrnym pniem z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla
- Herb Nieczuja w wersji z naturalnym pniem z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla
- Herb Nieczuja w wersji bez krzyża z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla