Ніна Мікалаеўна Ургант

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Ніна Мікалаеўна Ургант
Дата нараджэння 4 верасня 1929(1929-09-04)[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 3 снежня 2021(2021-12-03) (92 гады)
Месца смерці
Грамадзянства
Бацька Nikolai Urgant[d]
Муж Kirill Laskari[d], Lev Maksovitsj Milinder[d] і Gennadi Voropayev[d]
Дзеці Андрэй Львовіч Ургант[d]
Адукацыя
Прафесія акцёрка
Гады актыўнасці з 1953
Тэатр
Прэміі
Дзяржаўная прэмія СССР
Узнагароды
ордэн «За заслугі перад Айчынай» III ступені ордэн «За заслугі перад Айчынай» IV ступені ордэн Пашаны Ордэн «Знак Пашаны»
Народны артыст РСФСР Заслужаны артыст РСФСР Залатая маска Ганаровая грамата Прэзідыума Вярхоўнага Савета РСФСР
IMDb ID 0881865

Ні́на Мікала́еўна У́ргант (4 верасня 1929, Луга, Ленінградская вобласць, СССР — 3 снежня 2021, Санкт-Пецярбург, Расія) — савецкая і расійская актрыса тэатра і кіно. Народная артыстка РСФСР (1974). Лаўрэатка Дзяржаўнай прэміі СССР (1976).

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзілася 4 верасня 1929 года ў горадзе Луга Ленінградскай вобласці[2]. Тут, на паўднёвым захадзе вобласці, у той час пражывала нямала эстонцаў; абруселым эстонцам быў і яе бацька — Мікалай Ургант, які ажаніўся з украінкай Марыяй — маці Ніны[3][4]. Аб эстонскім паходжанні прозвішча Ургант пісалі таксама выданні «Маскоўскі камсамолец у Піцеры» (у артыкуле 2006 года пра сына актрысы, акцёра Андрэя Урганта[5]) і газета «Аргументы і факты».

У 1930-я гады сям’я савецкага афіцэра Мікалая Урганта пераязджала разам з дзецьмі (дзве дзяўчынкі і два хлопчыкі) з горада ў горад па краіне. У 1940 годзе Мікалай Ургант, які стаў маёрам НКУС, атрымаў прызначэнне ў латвійскі горад Даўгаўпілс, дзе сям’я сустрэла пачатак нямецка-савецкай вайны[3]. Нямецкія войскі ўвайшлі ў горад ужо праз некалькі дзён; Мікалай Ургант сышоў на ўсход разам з адыходзячымі савецкімі войскамі, а сям’я засталася ў акупаваным горадзе. Ніна Ургант хавалася падчас аблаў і ўцякала ад паліцаяў, каб не забралі ў Германію[6]. Іх схавала ў падвале дворнічыха; пры гэтым уся акруга ведала, што гэта — дзеці чэкіста, але ніхто іх не выдаў[4].

Пасля вызвалення Даўгаўпілса Ніна Ургант вярнулася ў школу. Брала ўдзел у школьных канцэртах, чытала вершы, іграла на гітары і спявала песні ваенных гадоў, заслужыўшы мянушку «Нінка-артыстка». Пасля заканчэння школы яна, прайшоўшы вялікі конкурс, паступіла ў Ленінградскі тэатральны інстытут імя А. М. Астроўскага[3][4], дзе вучылася з 1948[7] па 1953 год (клас Таццяны Сойнікавай і Уладзіміра Частнакова).

Пасля заканчэння інстытута год працавала ў Акадэмічным тэатры імя Ф. Волкава ў Яраслаўлі, дзе заняла месца вядучай лірычнай гераіні.

З 1954 года Ургант — актрыса Ленінградскага тэатра імя Ленінскага камсамола. Яна выступала ў галоўных ролях. На яе рахунку ў гэтым тэатры каля 20 роляў: Галя Давыдава ў спектаклі «У добры час» па Віктару Розаву (1955), Ліна ў «Першай вясне» Галіны Нікалаевай і Станіслава Радзінскага (1956), Лушка ў «Паднятай цаліне» па Міхаілу Шолахаву (1957), Нінка ў «Провадах белых начэй» па Веры Пановай (1961), Клава ў спектаклі «Адзін год» па Юрыю Герману (1961) і іншыя.

З 1962 года працавала ў Ленінградскім акадэмічным тэатры драмы імя А. С. Пушкіна (Александрынскі тэатр)[8]. Сыграла больш за 30 роляў. Акрамя Інкен Петэрс у спектаклі «Перад заходам сонца» па Герхарту Гаўптману (1963), выканала ролі Мары-Акцябр у «Сустрэчы» Жака Робера (1964), Вары ў «Справе, якой ты служыш» Юрыя Германа (1967), Ранеўскай у «Вішнёвым садзе» (1972), Нікі ў спектаклі «З запісак Лапаціна» па Канстанціну Сіманаву (1975), Ксанціпы ў «Гутарках з Сакратам» Эдварда Радзінскага (1976), Лалеціны ў «Тармажэнне ў нябёсах» Уладзіміра Голуба (1988), Гертруды ў «Гамлеце» (1992) ды іншых.

Першую вялікую ролю ў кіно актрыса сыграла ў 1962 годзе ў меладраме Ігара Таланкіна «Уступ». Далей былі роля Люсі ў фільме «Я родам з дзяцінства» (1966) і роля Ганны Міхайлаўны ў фільме «Сыны ідуць у бой» (1969) Віктара Турава. Але найбольш вядомай стала роля медсястры Раі з фільма «Беларускі вакзал» (1970) рэжысёра Андрэя Смірнова[9].

У 2008 годзе яна сыграла сваю апошнюю ролю ў кіно — Ашкінчыху ў карціне «Азіят». Актрыса адмовілася ад здымак, лічачы, што для яе няма годных роляў. Была членам гільдыі акцёраў кіно Расіі (з 2015 года).

Штогод 9 мая Ніна Ургант спявала для ветэранаў вайны песню з кінафільма «Беларускі вакзал». Потым заходзіла ў Мікольскі сабор у Пецярбургу побач з будынкам сабора і ставіла свечкі ў памяць пра маму, якая засталася ў Даўгаўпілсе, старэйшага брата-франтавіка, які памёр у Дзень Перамогі ў 2007 годзе, і сваіх партнёраў па фільме «Беларускі вакзал».

Грамадзянская пазіцыя[правіць | правіць зыходнік]

У 2001 годзе Ніна Ургант падпісала адкрыты ліст у абарону тэлеканала НТБ[10].

У 2007 годзе падтрымала вылучэнне Дзмітрыя Мядзведзева на пасаду прэзідэнта, а Уладзіміра Пуціна на пасаду кіраўніка ўрада Расіі[11].

Хвароба і смерць[правіць | правіць зыходнік]

У ліпені 2014 года Ніна Ургант заявіла, што пакутуе хваробай Паркінсона[12].

Памёрла 3 снежня 2021 года ў Санкт-Пецярбургу[13].

Сям’я[правіць | правіць зыходнік]

  • Бацька — Мікалай Андрэевіч Ургант, эстонец, афіцэр НКУС[7].
  • Маці — Марыя Пятроўна Ургант (1902—1962) — украінка[14].

У сям’і было чацвёра дзяцей: Уладзімір, Ніна, Герман і Галіна[3].

  • Першы муж — акцёр, Заслужаны артыст РСФСР (1991) Леў Міліндэр (31 снежня 1930 — 8 сакавіка 2005).
  • Другі муж — акцёр, Заслужаны артыст РСФСР (1991) Генадзь Варапаеў (19312001).
  • Трэці муж — артыст балета, балетмайстар, Заслужаны дзеяч мастацтваў РФ (2002) Кірыл Ласкары (19362009).
    • сын — акцёр Андрэй Ургант (нар. 28 лістапада 1956).
      • унук — тэлевядучы, акцёр, спявак, музыкант Іван Ургант (нар. 16 красавіка 1978).
      • унучка Марыя Андрэеўна Ургант, жыве ў Нідэрландах[12].
        • праўнучка Ніна Іванаўна Ургант (нар. 15 мая 2008) жыве ў Маскве.
        • праўнучка Валерыя Іванаўна Ургант (нар. 21 верасня 2015).
        • праўнук Эмір.
        • праўнук Габрыэль[15].

Ролі ў кіно[правіць | правіць зыходнік]

  1. 1954 — Утаймавальніца тыграў — Волечка Міхайлава
  2. 1955 — Дванаццатая ноч — служанка
  3. 1957 — Смерць Пазухіна — Маўра Рыгораўна, другая жонка Пракопія Іванавіча Пазухіна
  4. 1957 — Вуліца поўная нечаканасцей — адпачывальніца ў Пецяргофскім парку
  5. 1958 — Ішлі салдаты… — удава
  6. 1959 — Шынель — дама лёгкіх паводзін
  7. 1960 — Асцярожна, бабуля! — Аляксандра
  8. 1962 — Уступ — маці Валодзі
  9. 1963 — Знаёмцеся, Балуеў! — Дуся Балуева
  10. 1963 — Пакуль жывы чалавек — Зінаіда Іванаўна Шырокава
  11. 1964 — Маці і мачыха — Кацярына
  12. 1964 — Чайка (фільм-спектакль) — Маша
  13. 1965 — Спякотны ліпень — Варвара
  14. 1966 — Дзённыя зоркі — жанчына з труной
  15. 1966 — Я родам з дзяцінства — Люся
  16. 1967 — Адплата — Сіма Суворава
  17. 1967 — Вайна пад стрэхамі — Ганна Міхайлаўна
  18. 1968 — Людзі, як рэкі — Праскоўя, паштальён
  19. 1969 — Доўгая, доўгая справа… — Маша
  20. 1969 — Гэтыя нявінныя забавы — маці Косці
  21. 1969 — Сыны ідуць у бой — Ганна Міхайлаўна
  22. 1970 — Беларускі вакзал — Рая
  23. 1970 — Чароўная сіла мастацтва — маці Вовы
  24. 1971 — Магіла льва — Марыя, палюбоўніца Весялова
  25. 1974 — Марыць і жыць — маці Марыі
  26. 1974 — Прэмія — Міленіна
  27. 1974 — Ясь і Яніна — удзельніца свята ў клубе
  28. 1975 — На ўсё астатняе жыццё — цётка Таня
  29. 1975 — Памяць — настаўніца
  30. 1976 — Вы мне пісалі… — Ніна Мікалаеўна
  31. 1976 — Дзень сямейнай урачыстасці — Дарына Сцяпанаўна
  32. 1976 — Доўгая, доўгая справа — Марыя Іванаўна Строганава, маці Кірыла
  33. 1976 — Дні хірурга Мішкіна — Марына Васілеўна, галоўны ўрач
  34. 1976 — Уласная думка — Алімпіяда
  35. 1977 — 1979 — Адкрытая кніга — маці Тані
  36. 1978 — Прыгажун-мужчына — Апалінарыя
  37. 1978 — Хлапчукі — цётка Дуся
  38. 1979 — Дзевяць дзён і ўсё жыццё — Сама сябе, агучка
  39. 1980 — Сямейны круг — Мядзведзева
  40. 1981 — Дзяўчына і Гранд — маці Марыны
  41. 1981 — Танкадром — Маргарыта Андрэеўна
  42. 1982 — Вось зноў акно… — Ганна Кірылаўна
  43. 1982 — Сонечны вецер — Любоў Васілеўна
  44. 1984 — Час адпачынку з суботы да панядзелка — пасажырка цеплахода
  45. 1984 — Лепшыя гады — цётка Віка
  46. 1985 — Нядзельны тата — Ніна Сяргеева
  47. 1985 — Сяброўка мая — Ніна Юр’еўна, маці Косці
  48. 1986 — Пацярпелыя прэтэнзій не маюць — Кацярына Васілеўна
  49. 1987 — Запомніце мяне такой — Жукава, алкагалічка
  50. 1987 — Казка пра закаханага маляра — сляпая каралева
  51. 1988 — Будні і святы Серафімы Глюкінай — Марыя Рыгораўна
  52. 1992 — Барабаніяда
  53. 2002—2009 — Разведзеныя масты — Зінаіда Мікалаеўна
  54. 2004 — Вуліцы разбітых ліхтароў-6 — Алена Пятроўна
  55. 2004 — Я цябе люблю — Марыя Львоўна
  56. 2006 — Рускія грошы — Анфіса Ціханаўна
  57. 2008 — Азіят — Ашкінчыха

Дакументальнае кіно[правіць | правіць зыходнік]

  • 1974 — Ніна Ургант. Фільм-партрэт[16] (рэжысёр Я. Струкава, ленінградскае тэлебачанне)
  • 1999 — Ніна Ургант. Пецярбург. Партрэты
  • 2004 — Планета Ніны Ургант (рэжысёр Наталля Урвачава)
  • 2005—2007 — Як сыходзілі куміры (рэжысёры Дзмітрый Кужараў, Міхаіл Рагавой)
  • 2009 — Ніна Ургант. Быць дакладнай (рэжысёр Наталля Сяргеева)
  • 2009 — Ніна Ургант. Тры кошкі і двое мужчын (рэжысёр Алег Шылоўскі)
  • 2014 — Ніна Ургант. Казка для бабулі (рэжысёр Сяргей Сунцоў)

Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]

  • 1960 — заслужаная артыстка РСФСР[17]
  • 1963 — Спецыяльны прыз Венецыянскага кінафестывалю за ролю ў карціне «Уступ»
  • 1971 — ордэн «Знак Пашаны»
  • 1974 — народная артыстка РСФСР[18]
  • 1976 — Дзяржаўная прэмія СССР за ролю Дзіны Паўлаўны Міленінай у фільме «Прэмія»
  • 1982 — Ганаровая грамата Прэзідыума Вярхоўнага Савета РСФСР — за шматгадовую плённую творчую працу ў Ленінградскім дзяржаўным акадэмічным тэатры драмы імя А. С. Пушкіна[19]
  • 1999 — ордэн «За заслугі перад Айчынай» IV ступені[20]
  • 1999 — Ордэн Творцы Пецярбурга (№ 8)
  • 2001 — тэатральная прэмія «Залаты сафіт» (спецыяльная прэмія — за творчае даўгалецце і ўнікальны ўнёсак у тэатральную культуру Санкт-Пецярбурга)[21]
  • 2006 — ордэн «За заслугі перад Айчынай» III ступені — да 250-годдзя Александрынскага (Расійскага акадэмічнага тэатра драмы імя А. С. Пушкіна)[22]
  • 2013 — Прыз імя А. Міронава «Фігаро» ў намінацыі «За цудоўнае імгненне даўжынёй у жыццё»
  • 2014 — тэатральная прэмія «Залатая маска» — за выдатны ўнёсак у развіццё татральнага мастацтва
  • 2016 — ордэн Пашаны[23]

Зноскі

  1. Nina Urgant // Česko-Slovenská filmová databáze — 2001.
  2. Ливси, Елена.  Нина Ургант: 85-летие — какой же это праздник?(руск.) // Камсамольская праўда. — 2014. — 3 сентября (Праверана 13 ліпеня 2016)
  3. а б в г Чуянова, Элина. Что связывает Ивана Урганта с Латвией (руск.). // Сайт freecity.lv (20 лістапада 2012). Праверана 13 ліпеня 2016.
  4. а б в У Ивана Урганта обнаружились прибалтийские корни (руск.). Информационное агентство Росбалт (26 лістапада 2012). Праверана 13 ліпеня 2016.
  5. «Мама до сих пор меня воспитывает» (руск.). «МК в Питере» (29 лістапада 2006).
  6. Кожемякин, Владимир. Не надо мстить! Почему споры о войне раскалывают общество?(руск.) // Аргументы і факты. — 2013. — № 22 (1699) за 29 мая. (Праверана 13 ліпеня 2016)
  7. а б Документальный фильм Нина Ургант, три кошки и двое мужчин (руск.). Першы канал. Праверана 23 чэрвеня 2020.
  8. Карасёв И., Ливси Е.  У Нины Ургант под дверью живёт… бомж(руск.) // Камсамольская праўда. — № за 3 сентября. (Праверана 13 ліпеня 2016)
  9. Кулебякина, Ава.  Нина Ургант: «80 лет — несчастье, горе, беда. Это болезнь и отчаяние»(руск.) // Аргументы і факты. — № за 4 сентября. (Праверана 13 ліпеня 2016)
  10. Письмо видных деятелей науки, культуры и политики в защиту НТВ (руск.). // NEWSru.com (27 сакавіка 2001). Праверана 25 красавіка 2016.
  11. Кафтан, Лариса. Владимир Путин: Я согласен стать председателем правительства (руск.). // Камсамольская праўда (18 снежня 2007). Праверана 25 красавіка 2016.
  12. а б Зинченко, Денис. Нина Ургант: С каждым днём мне всё хуже, и надежды нет (руск.). Суразмоўца (12 ліпеня 2014). Праверана 16 верасня 2014.
  13. Померла радянська та російська актриса Ніна Ургант, ZN, 03.12.2021 (укр.)
  14. Плавока Инна. В Даугавпилс приезжал Андрей Ургант, чтобы привести в порядок могилы бабушки и близкого ей человека (руск.). Chayka.lv (27 кастрычніка 2019). Праверана 23 чэрвеня 2020.
  15. У Ивана Урганта родился племянник | StarHit.ru (руск.). // Сайт www.starhit.ru. Праверана 16 лютага 2016.
  16. Нина Ургант. Фильм-портрет (руск.). // Сайт vremya.tv. Праверана 16 верасня 2014.
  17. Указ Президиума Верховного Совета РСФСР от 8 марта 1960 года (руск.)
  18. Указ Президиума Верховного Совета РСФСР от 14 марта 1974 года (руск.)
  19. Указ Президиума Верховного Совета РСФСР от 3 августа 1982 года «О награждении Почетной Грамотой Президиума Верховного Совета РСФСР артистов Ленинградского государственного академического театра драмы имени А. С. Пушкина» (руск.)
  20. Указ Президента Российской Федерации от 4 сентября 1999 года № 1163 «О награждении орденом „За заслуги перед Отечеством“ IV степени Ургант Н. Н.» (руск.)
  21. Лауреаты премии «Золотой софит» в 2001 году (руск.)
  22. Указ Президента Российской Федерации от 17 апреля 2006 года № 392 (руск.)
  23. Указ Президента Российской Федерации от 26 декабря 2016 года № 711 (руск.). kremlin.ru (26 снежня 2016). Праверана 26 снежня 2016.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Блинова А. И. Нина Ургант: Народная артистка России. — М. : МК МЕТА, 2002. — 249+2 с. — ISBN 5-901880-03-X
  • Нина Ургант. — Изд. Бюро пропаганды советского киноискусства, 1968. — 20 с. — 75000 экз. — (Актёры советского кино).
  • Портреты актёров: Нина Ургант, Лидия Штыкан, Нина Мамаева, Игорь Горбачев, Вадим Медведев. — 1971. — 116 с. — 40000 экз.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]