Паветраныя масы

Паве́траныя ма́сы — вялікія аб’ёмы паветра ў трапасферы (ад паверхні зямлі да 10—12 кіламетраў вышыні), суразмерныя па плошчы з вялікімі часткамі мацерыкоў і акіянаў.

Утвараюцца пры працяглым знаходжанні над аднастайнай тэрыторыяй сушы або акваторыяй. Валодаюць пэўнымі аднароднымі ўласцівасцямі і перамяшчаюцца як цэлае ў адной з плыней агульнай цыркуляцыі атмасферы, адасоблены ад суседніх пагранічнымі зонамі — атмасфернымі франтамі. Займаюць вялікую плошчу (мільёны квадратных кіламетраў). У час руху паступова страчваюць уласцівасці і трансфармуюцца. Аказваюць вялікі ўплыў на працэсы фарміравання розных тыпаў клімату.

Розныя паветраныя масы, якія пануюць над Паўночным паўшар’ем

Класіфікацыя

Паводле паходжання адрозніваюць:

• арктычныя,
• антарктычныя,
• умераных шырот (палярныя),
• трапічныя і
• экватарыяльныя паветраныя масы.

На тэрыторыі Беларусі пераважае вільготнае марское палярнае паветра (гл. Паветра ўмераных шырот), якое фарміруецца над Атлантычным акіянам.

Гл. таксама

• Цыркуляцыя атмасферы
• Атмасферны фронт
• Атмасфера Зямлі
• Атмасфера
• Надвор’е

Літаратура

• Геаграфія ў тэрмінах і паняццях: Энцыклапедычны даведнік / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2003. — 352 с.: іл. — ISBN 985-11-0262-8.
• Галай И. П. География: термины и понятия: словарь для учащихся и абитуриентов / И. П. Галай, Е. И. Галай. — Мн.: Белкартография, 2011. — С. 32—33. — 223 с. — 1 000 экз. — ISBN 978-985-508-082-5. (руск.)
• Возду́шная ма́сса (ВМ) // Военно-морской словарь (руск.) / Гл. ред. В. Н. Чернавин. — М.: Воениздат, 1989. — С. 83. — 511 с. — 100 000 экз. — ISBN 5-203-00174-X.
• Морина О. М. Метеорология и климатология : Учебное пособие / О. М. Морина, А. М. Дербенцева, В. А. Морин — Хабаровск: Изд-во Тихоокеанского гос. универаситета, 2013. — С. 42, 43. — 67 с. — 100 экз. — ISBN 978-5-7389-1275-7. (руск.)
• Климатология. География климатов : География климатов : учебное пособие / В. Н. Сорокина, Д. Ю. Гущина ; Московский гос. ун-т им. М. В. Ломоносова. — М. : Географический факультет МГУ, 2006. — 103 с. : ил.; 21 см; ISBN 5-89575-107-5. (руск.)

Спасылкі

• Паветраныя масы і атмасферныя франты Архівавана 8 кастрычніка 2015.