Павітуха (род раслін)

	Павітуха
	; Павітуха еўрапейская (Cuscuta europaea)
Навуковая класіфікацыя
Дамен:	Эўкарыёты
Царства:	Расліны
Аддзел:	Кветкавыя
Клас:	Двухдольныя
Парадак:	Паслёнакветныя
Сямейства:	Бярозкавыя
Трыба:	Cuscuteae Dumort., 1827
Род:	Павітуха
Міжнародная навуковая назва
	Cuscuta L., 1753;
Сінонімы
	Grammica Lour.; Monogynella Des Moul.;
ITIS	30710
NCBI	4128
EOL	38297
IPNI	119176-3

Гэта назва мае некалькі сэнсаў, калі вас цікавяць іншыя, глядзіце таксама Павітуха.

Павіту́ха^[5]^[6] (Cuscuta) — род кветкавых раслін сямейства Бярозкавыя (Convolvulaceae).

Батанічнае апісанне[правіць | правіць зыходнік]

Павітуха еўрапейская (Cuscuta europaea). Батанічная ілюстрацыя з кнігі О. В. Тамэ «Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz», 1885

Аднагадовыя травяністыя паразітычныя расліны без каранёў і лісця. Сцябло павойнае, ніткападобнае, бясколернае ці аранжавага, жоўтага, ружаватага, чырванаватага колеру. У сцябле раслін адсутнічае хларафіл. Лісце рэдукавана ў лускавінкі. Павітуха абвівае расліну-гаспадара і ўкараняецца ў яе прысоскамі (гаўсторыямі), жывіцца яе сокам. Кветкі дробныя (2—7 мм), белага, ружаватага колеру, сабраныя ў клубочкі, парасонікі або гронкі. Плод — каробачка.

Распаўсюджанне і экалогія[правіць | правіць зыходнік]

На тэрыторыі Беларусі сустракаюцца павітуха еўрапейская (Cuscuta europaea), павітуха льняная (Cuscuta epilinum), павітуха чабаровая (Cuscuta epithynum)^[6].

Расліны роду з’яўляюцца паразітамі сельскагаспадарчых культур, кармавых траў, дзікарослых раслін і дрэў. Пустазелле. Парушаюць абмен рэчываў раслін-гаспадароў, затрымліваюць іх развіццё і рост, часта выклікаюць гібель. Размнажаюцца насеннем і часткамі сцябла^[7]. З’яўляюцца пераносчыкамі вірусных хвароб раслін^[7].

Віды[правіць | правіць зыходнік]

Род налічвае больш за 150^[6] відаў (171 від^[8]). Усе віды ядавітыя^[7].

Некаторыя з відаў:

Зноскі

↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
↑ Ліней К. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium — 5 — Стакгольм: 1754. — С. 60. — doi:10.5962/BHL.TITLE.746
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1754"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1043"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q40975586"></a>
↑ Linnaeus C. Species Plantarum: Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas — 1753. — Т. 1. — С. 124.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21856106"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1043"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21856050"></a>
↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь.. — Минск: «Наука и техника», 1967. — С. 43. — 160 с. — 2 350 экз.
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2000. — Т. 11: Мугір — Паліклініка.
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 Повилика // Праект «Архив природы России» (руск.)
↑ Cuscuta(англ.) // The Plant List

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Маўрышаў В. В. Павітуха // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2000. — Т. 11: Мугір — Паліклініка. — 560 с. — ISBN 985-11-0188-5 (т. 11), ISBN 985-11-0035-8. — С. 470.
Прусакова Б. М. Павітуха // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал.: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1983. — Т. 2. — 522 с. — 10 000 экз. — С. 47.
Повилика // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.) . — СПб., 1890—1907. (руск.)

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Повилика — род Cuscuta: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
Cuscuta L. // Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy)(англ.)
Cuscuta(англ.) // The Plant List
Повилика // Праект «Архив природы России» (руск.)

[1] Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.

[2] Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».

[_bdbad588e81aaebb-3] Ліней К. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium — 5 — Стакгольм: 1754. — С. 60. — doi:10.5962/BHL.TITLE.746
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1754"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1043"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q40975586"></a>

[_214b538cc36f554f-4] Linnaeus C. Species Plantarum: Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas — 1753. — Т. 1. — С. 124.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21856106"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1043"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21856050"></a>

[Киселевский-5] Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь.. — Минск: «Наука и техника», 1967. — С. 43. — 160 с. — 2 350 экз.

[БЭ11-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2000. — Т. 11: Мугір — Паліклініка.

[АП-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 Повилика // Праект «Архив природы России» (руск.)

[TPL-8] Cuscuta(англ.) // The Plant List

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]