Паўправадніковы дыёд

Схема паўправадніковага крамянёвага дыёда і яго ўмоўна-графічнае абазначэнне на электрычных схемах.

Паўправадніковы дыёд — электронная паўправадніковая прылада, якая пераўтварае электрычны ток праз p-n-пераход. Прасцейшы дыёд складаецца з двух паўправаднікоў, адзін з якіх называецца паўправадніком p-тыпу (ад англ.: positive), а другі — паўправадніком n-тыпу (ад англ.: negative). Такія назвы абумоўлены тым, што ў першым паўправадніку ёсць вялікая колькасць свабодных носьбітаў зараду — дзірак (так называюць «месца» ў электронным воблаку атама, дзе няма электрона), а ў другім — электронаў. Паўправадніковы дыёд мае два выхады, якія яшчэ называюцца электродамі (той, які злучаецца з паўправадніком p-тыпу называюць анодам, а з паўправадніком n-тыпу — катодам).

У паўправадніковым дыёдзе ток можа цячы толькі ў адным кірунку — ад аноду к катоду, што абумоўлена p-n-пераходам. Самыя распаўсюджаныя матэрыялы паўправадніковых дыёдаў — крэмній і германій.

Увогуле, дыёды дзеляцца на дзве групы − паўправадніковыя і непаўправадніковыя. Першыя, як ужо было напісана вышэй, выкарыстоўваюць p-n-пераход − дыёд складаецца з двух паўправаднікоў p-тыпу і n-тыпу, кожны з якіх мае вялікую колькасць свабодных носьбітаў зарада — дзірак і электронаў. Пры іх шчыльным злучэнні, на месцы кантакту ўзнікае вобласць, дзе пад дзеяннем дыфузійнага току зарады выраўніваюцца. На канцах гэтай вобласці ўзнікаюць зарады — адмоўны ў p-тыпу і дадатны ў n-тыпу (праз электроны і «дзіркі»).

Прыклад непаўправадніковага дыёда — лямпавыя (электравакуўмныя) дыёды — электронныя прылады, якія складаюцца з двух электродаў, адзін з якіх награваецца накальвальнай ніткай. Гэты электрод называюць катодам: з яго на анод электроны рухаюцца праз вакуум. Калі паспрабаваць падаць ток на халодны анод, то электроны, з прычыны адсутнасці цеплавога разгону, не будуць рухацца — ток праз дыёд не пацячэ. Акрамя іх, непаўправадніковымі дыёдамі з’яўляюцца газанапоўненыя дыёды — у іх, замест вакууму знаходзіцца інэртны газ, які лепш за вакуум праводзіць электрычны ток. Прыклад газанапоўненага дыёда — дыёд з дугавым зарадам, які абмежавана выкарыстоўваецца і цяпер. Нягледзячы на гэта, у сучасным свеце іменна паўправадніковыя дыёды самыя запатрабаваныя для прамысловасці, бо маюць невялікія габарыты і значна танней за непаўправадніковыя.

Асноўныя характарыстыкі і параметры дыёдаў

Дыёд ДГ-Ц25. 1959 г.

• Вольт-амперная характарыстыка
• Максімальна дапушчальная пастаяннае зваротнае напружанне
• Максімальна дапушчальнае імпульснае адваротнае напружанне
• Максімальна дапушчальны пастаянны прамы ток
• Максімальна дапушчальны імпульсны прамы ток
• Намінальны пастаянны прамы ток
• Прамое пастаяннае напружанне на дыёдзе пры намінальным току (т. зв. «Падзенне напружання»)
• Пастаянны зваротны ток, паказваецца пры максімальна дапушчальным зваротным напружанні
• Дыяпазон рабочых частот
• Ёмістасць
• Прабіўную напружанне (для ахоўных дыёдаў і стабілітронаў)
• Цеплавы супраціў корпуса пры розных варыянтах мантажу
• Максімальна дапушчальная магутнасць рассейвання

Класіфікацыя дыёдаў

Тыпы дыёдаў па прызначэнні

• выпроствальныя дыёды прызначаныя для пераўтварэння пераменнага току ў пастаянны.
• Імпульсныя дыёды маюць малую працягласць пераходных працэсаў, прызначаныя для ўжывання ў імпульсных рэжымах працы.
• Дэтэктарныя дыёды прызначаныя для дэтэктавання сігналу
• Змешвальныя дыёды прызначаныя для пераўтварэння высокачастотных сігналаў у сігнал прамежкавай частоты.
• Переключательные дыёды прызначаныя для ўжывання ў прыладах кіравання узроўнем сверхвысокочастотных магутнасці.
• Параметрычныя
• Абмежавальныя дыёды прызначаныя для абароны радыё і бытавой апаратуры ад павышэння сеткавага напружання.
• Памнажальныя
• Наладкавымі
• Генератарных

Тыпы дыёдаў па частотным дыяпазоне

• Нізкачастотныя
• Высокачастотныя
• ЗВЧ

Тыпы дыёдаў па памеры пераходу

• Плоскасныя
• Кропкавыя

Тыпы дыёдаў па канструкцыі

• Дыёды Шоткі
• ЗВЧ-дыёды
• Стабілітроны
• Стабістары
• Варыкапаўы
• Святлодыёды
• Фотадыёды
• Pin дыёд
• Лавіна дыёд
• Лавіна-пралётныя дыёд
• Дыёд Ганна
• Тунэльныя дыёды
• Звернутыя дыёды

Іншыя тыпы

• Селенавы выпрамнік (вентыль)
• Медна-закісны выпрамнік (вентыль)

Спасылкі

• Паўправадніковы дыёд. Базавыя звесткі.
• селенавы выпрамнікі (агульная інфармацыя)