Педагагічная каштоўнасць эсперанта
Педагагі́чная (прапедэўты́чная) кашто́ўнасць эспера́нта - уплыў эсперанта на наступнае вывучэнне іншых моў. Шматлікія даследванні прадэманстравалі, што дзеці, якія спачатку вучылі эсперанта, а потым іншую мову, дасягалі лепшага ўзроўня валодання гэтай мовай, чым тыя, якія папярэдне не вучылі гэтую мову.
Да прапедэўтычнай каштоўнасці эсперанта прыцягнуў увагу Антоні Грабоўскі, які ўжо ў атрыкуле 1908 года "Esperanto kiel propedeŭtiko de lingvoj" ("Эсперанта як прапедэўтыка моў"). Ён паказаў на канкрэтных прыкладах, у якоў ступені папярэдняе вывучэнне эсперанта дапамагае вывучаць французскую і лацінскую мовы (у той час гэты факт шмат каго здзівіў).
Даследванні[правіць | правіць зыходнік]
Пачынаючы з 1920-ых гадоў было праведзена неклькі педагагічных эксперыментаў:
- 1925-1931, Калумбійскі ўніверсітэт, Нью-Ёрк, ЗША: 20 гадзін вывучэння эсперанта далі лепшы вынік, чым 100 гадзін французскай, нямецкай, італьянскай ці іспанскай мовы.
- 1947-1951, Шэфілд, Вялікабрытанія (пачынаючы з 1948 года таксама ў Манчэстэры): дзіця асвойвае эсперанта за 6 месяцаў прыкладна настолькі, насколькі ён асвойвае французскую мову за 4-5 гадоў; пасля некалькіх месяцаў вывучэння эсперанта дзеці дасягаюць большых вынікаў у вывучэнні іншых моў.
- 1958-1963, Летняя школа, Фінляндыя: пад кантролем Міністэрства адукацыі было заўважана, што пасля курса эсперанта навуучэнцы змаглі дасягнуць больш высокага ўзроня ў нямецкай мове, чым тыя, хто вучыў толькі нямецкую (нават, калі вучылі яе даўжэй).
- 1962-1963, Універсітэт Будапешта, Венгрыя: параўнанне паміж эсперанта, рускай, англійскай і нямецкай мовамі; вучыць эсперанта аказалася значна прасцей, чым іншыя мовы.
- 1983-1988, сярэдняя школа Rocca di San Salvatore, Генуя, Італія: вучні, якія вучылі спачатку эсперанта, а потым французскую мову, дасягалі больш высокага ўзроўня, чым тыя, што вучылі толькі французскую.
Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
- Заключэнне Міжнароднай экспертнай камісіі аб мэтазгоднасці вывучэння міжнароднай планавай мовы эсперанта ў сярэдніх і вышэйшых навучальных установах, 2006 год
- STUDO Архівавана 25 мая 2011.
- РЭЗАЛЮЦЫЯ Міжнароднай канферэнцыі "Прапедэўтычная роля эсперанта ў вывучэнні замежных моў"(недаступная спасылка)