Перайсці да зместу

Пераклад Бібліі Беларускага біблейскага таварыства

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Біблія
Поўная назва Пераклад Бібліі Беларускага біблейскага таварыства
Мова беларуская
Поўная Біблія апублікавана 2012, 2017
Апакрыфічныя кнігі 1-я і 2-я Макавеяў, Кніга Прамудрасць Ісуса Сірахава, Тавіт, Юдзіф, Кніга Баруха (толькі ў выданні 2012 года)
Аўтар(ы) Уладзіслаў Чарняўскі/Беларускае біблейскае таварыства
Канон каталіцкі
Вэб-старонка https://bible.by/bvc-2012/

Перакла́д Белару́скага бібле́йскага тавары́ства — поўны пераклад Бібліі на беларускую мову, выдадзены Беларускім біблейскім таварыствам у 2012 годзе. Пераклад створаны на аснове рукапісаў каталіцкага святара Уладзіслава Чарняўскага.

У 1995—1998 гадах Уладзіслаў Чарняўскі перадаў рукапісы свайго перакладу Бібліі Антонію Бокуну, цяпер пастару пратэстанцкай царквы «Ян Прадвеснік». У яго апрацоўцы выйшлі «Кніга Быццё» (1997), «Новы Запавет» (1999) і Пяцікніжжа (2002)[1].

Далей Антоній Бокун дапамог наладзіць кантакты прадстаўнікоў Беларускага Біблейскага таварыства з ксяндзом Чарняўскім. Пазней да гэтай справы далучыліся айцец Андрэй Абламейка і айцец Сяргей Гаек[2]. Незадоўга да сваёй смерці, пры канцы 2001 года, Уладзіслаў Чарняўскі перадаў Біблейскаму таварыству правы на выданне ўласных рукапісаў. Даследчыкі таварыства распачалі іх дапрацоўку і набор, і ўжо ў 2003 годзе выйшла новае выданне Новага Запавету. Цягам наступных гадоў вялася праца па рэдагаванні тэксту поўнай Бібліі, да якой былі прыцягнуты навукоўцы-лаціністы Жанна Некрашэвіч-Кароткая і Таццяна Федасеева. Падчас іх працы тэкст Чарняўскага звяраўся з Новай Вульгатай, быў набліжаны да сінадальнага перакладу і пазбавіўся дыялектызмаў з гаворак Гарадзеншчыны і Валожыншчыны, дзе Уладзіслаў Чарняўскі нарадзіўся і пражыў значную частку жыцця[1].

Выданне поўнай Бібліі паводле тэксту Уладзіслава Чарняўскага адбылося напачатку 2012 года. Пераклад Біблейскага таварыства стаў першым беларускім выданнем, якое мае спасылкі на паралельныя месцы ў Бібліі і карты тагачасных дзяржаў і мясцовасцей; тэкст у квадратных дужках, які, хоць і адсутнічае ў старажытных грэчаскіх рукапісах Новага Запавету, аднак утрымліваецца ў г. зв. «Тэкстах большасці»; у канцы дададзены невялічкі тлумачальны слоўнік паняццяў, якія могуць быць незразумелыя сучаснаму чытачу. Назвы, нумарацыя і размяшчэнне кніг Бібліі пададзеныя паводле заходняй традыцыі; нумарацыя псальмаў падвойная: у дужках падаецца нумар паводле Септуагінты[3].

Версія Чарняўскага змяшчае больш беларускіх паняццяў, азначэнняў, канструкцыяў у параўнанні з іншымі «апалячанымі» каталіцкімі перакладамі[4]. Варыянт перакладу Біблейскага таварыства крытыкуе каталіцкі святар Сяргей Сурыновіч, які таксама займаецца праблематыкай беларускіх перакладаў Бібліі. Хібамі выдання ён лічыць непаслядоўнасць транслітарацыі і перакладу ўласных імёнаў і геаграфічных назваў, а таксама пазбаўленне перакладу індывідуальнасці з-за залішняга выкарыстанне літаратурнай лексікі (у адрозненне ад гутарковай мовы ксяндза Чарняўскага) і, як вынік, ускладненне чытання канчатковага варыянту тэксту[1].

Выданне 2017 года

[правіць | правіць зыходнік]

Да 500-годдзя беларускага кнігадрукавання выйшла "Біблія кананічная. Кнігі Святога Пісання Старога і Новага Запаветаў" пад навуковай рэдакцыяй Жанны Некрашэвіч-Кароткай і Джона Элволда.[5] Пры падрыхтоўцы да новага выдання рэдакцыйным аддзелам Біблейскага таварыства была зроблена вялікая праца па выпраўленню і ўдакладненню перакладу. Другакананічныя кнігі не былі ўключаны ў выданне.

Зноскі

  1. а б в а. Сяргей Сурыновіч.. Біблія, што зачыніла стагоддзе…. Блог Сяргея Сурыновіча. LiveJournal (20 лістапада 2021).
  2. Сяргей Абламейка.. Які будзе лёс перакладу Бібліі айца Уладзіслава Чарняўскага?. Сімвал веры. Радыё «Свабода» (20 лістапада 2021).
  3. Издана первая Библия на современном белорусском языке (руск.). Грамадства (20 лістапада 2021).
  4. А. А. Турилов.. БИБЛИЯ. IV. ПЕРЕВОДЫ. На славянские языки. Белорусский (руск.). Православная энциклопедия. Церковно-научный центр «Православная Энциклопедия» (20 лістапада 2021).
  5. https://kamunikat.org/?pubid=58399