Перыкард

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Перыкард

Выява перыкарда ў франтальнай плоскасці.

Выява перыкарда на папярочным зрэзе.
Кровазабеспячэнне перыкардыяльныя галіны аорты, перыкардыяльна-дыяфрагмальная артэрыя
Вянозны адток v. pericardicae, v. pericardiophrenica, vv. pericardiacae
Інервацыя


  • сімпатычная інервацыя — nn. cardiaci cervicales, thoracici;
  • парасімпатычная інервацыя — п. vagus;
  • аферэнтная інервацыя — перыкардыяльныя галіны дыяфрагмальнага нерва.
Лімфа


  • ніжнія трахеабранхіяльныя лімфавузлы
  • серадасценныя заднія, пярэднія лімфавузлы
  • калягрудзінныя лімфавузлы
Каталогі MeSH?—Gray?

Перыка́рд (лац.: pericardium, сінонім: калясардэчная сумка) — тонкі, але шчыльны мяшок, у якім знаходзіцца сэрца. Перыкард адгароджвае сэрца ад іншых органаў грудной клеткі, спрыяе лепшаму напаўненню перадсэрдзяў сэрца крывёю, не дазваляе сэрцу перамяшчацца і перарасцягвацца пры выкананні фізічнай нагрузкі. Перыкард складаецца з двух так званых лісткоў, паміж якімі маецца паражніна, запоўненная сярознай вадкасцю — своеасаблівая «змазка», якая аблягчае трэнне. У норме ў паражніне перыкарда змяшчаецца каля 25 мл вадкасці.

Анатомія [1][правіць | правіць зыходнік]

Перыкард — вонкавая злучальнатканкавая абалонка сэрца, замкнёны сярозны мяшок, які складаецца з двух лісткоў: парыетальнага — уласна перыкарда, і вісцаральнага — эпікарда. Месца пераходу парыетальнага лістка перыкарда ў вісцаральны адпавядае вусцям буйных вен, якія ўпадаюць у перадсэрдзе, і буйных артэрый, якія адыходзяць ад жалудачкаў сэрца. Жалудачкі цалкам пакрытыя эпікардам, перадсэрдзя — часткова. Задняя паверхня левага перадсэрдзя ў вобласці ўпадзення ў яго лёгачных вен не пакрыта эпікардам і знаходзіцца па-за поласцю перыкарда. Частка задняй паверхні правага перадсэрдзя, размешчаная паміж вусцямі полых вен, таксама пазбаўленая серознага покрыва.

Лісткі перыкарда[правіць | правіць зыходнік]

У прысценачным лістке перыкарда адрозніваюць настуныя ўчасткі:

  • Ніжні частак перыкарда злітаваны з сухажыльным цэнтрам дыяфрагмы.

Бакавыя. З бакоў перыкард прылягае да медыястынальных лісткоў плеўры. Паміж прысценачным лістком перыкарда і міжсценнем плеўры з кожнага боку праходзяць дыафрагмальныя нервы з перыкарда-дыафрагмальнымі сасудамі.

  • Задні. Ззаду перыкард прылягае да стрававода і грудной аорты.
  • Пярэдні аддзел перыкарда прымыкае да грудзіны і рэбернай храстка.

Пазухі перыкарда[правіць | правіць зыходнік]

У месцах пераходу аднаго лістка перыкарда ў іншы змяшчаюцца пазухі. Падобныя пазухі ўтворваюцца і адным парыетальным лістком. У месцы пераходу пярэдняга лістка перыкарда на дыяфрагму знаходзіцца даволі буйная пярэдненіжняя пазуха перыкарда (лац.: sinus pericardi anterior inferior). Пры выпатных перыкардытах і раненнях сэрца ў гэтай пазусе запасаецца эксудат і кроў. Тут і праводзіцца пункцыя паражніны перыкарда, бо верхавіна сэрца знаходзіцца на 1,5-2 см вышэй.

Папярочная пазуха перыкарда (лац.: sinus transversus pericardii) знаходзіцца ў вобласці асновы сэрца паміж аортай і лёгачным ствалом, пакрытая агульным лістком вісцаральнага перыкарда спераду і заднім лістком перыкарда ззаду. Папярочная пазуха мае два ўваходы — правы і левы адпаведна з боку аорты і лёгачнай артэрыі. Унізе пазухі знаходзіцца сценка правага перадсэрдзя, уверсе — месца пераходу перыкарда ў эпікард. Папярочная пазуха добра выяўляецца, калі аорта і лёгачны ствол адцягнуць кперадзі, а верхнюю полую вену — кзадзі. Пры аператыўных умяшаннях на сэрцы і буйных крывяносных сасудах ўвядзенне хірургічных інструментаў або пальцаў хірурга ў гэтую пазуху дазваляе часова выключыць крывацёк у ўзыходзячай часткі аорты або лёгачным ствале.

Касая пазуха перыкарда (лац.: sinus obliquus pericardii) уяўляе сабой найбольш глыбокую частка сардэчнай сумкі. Гэтая пазуха размяшчаецца ззаду левага перадсэрдзя. Знізу і справа яе абмяжоўвае ніжняя полая вена, злева і зверху — левыя лёгачныя вены. Для агляду касой пазухі варта адцягнуць верхавіну сэрца наперад і ўверх. Пры раненнях і захворваннях сэрца ў гэтай пазусе можа запасіцца кроў і эксудат.

Анатамічныя ўзаемаадносіны [2][правіць | правіць зыходнік]

  • Акружае сэрца і пачатак лёгачнай артэрыі і аорты.
  • Прымыкае да грудзіны і пярэдняй сценкі грудной клеткі.
  • Правы дыафрагмальны нерв праходзіць справа ад перыкарда.
  • Левы дыафрагмальны нерв праходзіць праз перыкард у праекцыі левага жалудачка.
  • Перыкардыяльныя артэрыі забяспечваюць крывёю спінныя (заднія) часткі перыкарда.

Кровазабеспячэнне перыкарда[правіць | правіць зыходнік]

Кровазабеспячэнне вісцаральнага і парыетальнага перыкарда адрозніваецца:

  • Парыетальны лісток кровазабяспечываецца за кошт перыкардыт-дыафрагмальных (галіны ўнутраных грудных артэрый), міжрэберных, бранхіяльных і страваводных артэрый. Акрамя гэтых крыніц, у кровазабеспячэнні задняй сценкі перыкарда прымаюць удзел перыкардыяльныя галіны сыходнай часткі аорты.
  • Вісцаральны лісток перыкарда кровазабяспечываецца за кошт каранарных артэрый сэрца. Паміж сасудамі, сілкуючымі парыетальны і вісцаральны перыкард, маецца сувязь на ўзроўні капілярнай сеткі, у галіне пераходнай складкі, там, дзе перыкардыт становіцца эпікардам.

Вянозны адток адбываецца ў няпарную вену, верхнія дыяфрагмальныя вены і плечагалаўны ствол.

Інэрвацыя перыкарда[правіць | правіць зыходнік]

Інэрвацыя перыкарда ажыццяўляецца дыафрагмальнымі, блукаючымі і сімпатычнымі нервамі.

Функцыі перыкарду[3][правіць | правіць зыходнік]

  • Фіксуе сэрца ў міжсценні і абмяжоўвае яго рух.
  • Захоўвае сэрца ад інфекцый, якія могуць паступаюць з іншых органаў (напрыклад, лёгкія).
  • Прадухіляе празмернае пашырэнне сэрца ў выпадку вострай перагрузкі аб'ёмам.
  • Змазвае сэрца серознай вадкасцю.

Лімфаадток[правіць | правіць зыходнік]

Лімфаадток ажыццяўляецца ў ніжнія трахеабранхіяльныя лімфавузлы, вузлы задняга і пярэднга міжсценняў, а таксама ў калягрудзінныя лімфавузлы.

Захворванні[правіць | правіць зыходнік]

Перыкардыт[правіць | правіць зыходнік]

Перыкарды́т — запаленне калясардэчнай сумкі. Прычыны узнікнення: рэўматызм, туберкулёз, мікробнае запаленне, траўмы і інш. Пры перыкардыце назіраецца павышаная эксудацыя (выпат), што вядзе да сціскання сэрца, зніжэння яго функцый. Пры хуткім нарастанні эксудату сэрца можа спыніць сваю дзейнасць (патрабуецца пункцыя перыкарда). Прыкметы перыкардыту: боль у вобласці сэрца, сэрцабіцце, задышка, агульная слабасць і інш. Пры павольным нарастанні выпату ў перыкардзе праяўляюцца прыкметы сардэчнай недастатковасці — з’яўленне выпату ў жываце, печані. У патагенезе такога стану — дысталічны дысбаланс прытоку крыві да сэрца (перадсэрдзі, асабліва правае, сціскаюцца хутчэй, чым астатнія камеры сэрца). Лячэнне залежыць ад прычын узнікнення. [4]

Зноскі

  1. ↑ Перыкард // Практыкум па тапаграфічнай анатоміі = Практикум по топографической анатомии / Пад аг. рэд. Б.С.Гудзімава. — Мн.: Выш. шк., 1984. — С. 81-83. — 255 с. Архівавана 15 кастрычніка 2017.
  2. ↑ [Перыкардыт] Pericardium. EngWiki
  3. ↑ [Перыкардыт] Pericardium. EngWiki
  4. ↑ І. М. Грышын. Перыкардыт // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 13. С. 320
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Перыкард&oldid=4544300"