Песня ўзыходжання

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Песня ўзыходжання (іўр.: שִׁיר המַעֲלוֹת Шыр гамаало́т; стар.-грэч.: ᾨδὴ τῶν ἀναβαθμῶν; лац.: Canticum ascensionum, або psalmi graduales) — група з пятнаццаці псалмоў, пранумараваных у Яўрэйскай Бібліі ад 120 да 134, а ў Септуагінце — ад 119 да 133.

Чатыры псалмы гэтай групы прыпісваюцца Давіду і адзін — Саламону. Аўтары астатніх псалмоў не прыведзены.

Лацінская назва psalmi graduales («песні пілігрымаў») адносіцца да адной з інтэрпрэтацый гэтай групы псалмоў, указваючы на ​​тое, што іх спявалі ізраільцяне, якія тры разы на год ездзілі па стромкіх дарогах у Іерусалім, высока ў Іўдзейскіх гарах, у Іерусалімскі храм, з нагоды штогадовых святаў Пасхі, Пяцідзясятніцы і Кушчаў. Псалмы павінны былі падрыхтаваць ізраільцян да асабістай сустрэчы з Богам у храме. Уся падзея была выразам тугі і жадання наблізіцца да Яхве.

Паводле іншай інтэрпрэтацыі, гэтыя песні спявалі выгнаннікі, калі вярталіся ў Ізраіль з Вавілонскага палону пасля эдыкта Кіра II Вялікага ў 539 г. да н.э.

Іншыя версіі заключаюцца ў тым, што гэтыя псалмы, магчыма, належала спяваць у падвышанай танальнасці, альбо пад акампанемент адмысловай музычнай прылады, альбо ж гэта былі песні паломнікаў, якія прыходзілі ў Іерусалім на святы, бо «падняцца» можа азначаць «пайсці» ці «паехаць у Ерусалім». Тое ж адносіцца ў Пісанні і да зямлі Ізраіля ў цэлым: гл., напрыклад, Быццё, 20:1, дзе гаворыцца, што Абрагам «падняўся» з Егіпта ў зямлю Ізраіля (канкрэтна — у Бейт-Эль, гл. Быццё, 20:3). Падобных месцаў у Пісанні — цэлы шэраг.

У Септуагінце ўсе гэтыя псалмы маюць надпісанне «ᾨδὴ τῶν ἀναβαθμῶν», што ў славянскай Бібліі перакладаецца як «Песня ступеняў». У яўрэйскім тэксце чатыры псалмы (121, 123, 130, 132) маюць надпісанне «Песня ўзыходжання. Давіда» (שִׁיר הַמַּעֲלוֹת, לְדָוִד), а 126-ы — «Песня ўзыходжання. Саламона» (שִׁיר הַמַּעֲלוֹת, לִשְׁלֹמֹה), што адлюстравана ў рускім сінадальным перакладзе Бібліі і ў Вульгаце, але адсутнічае ў Септуагінце. Такім чынам, гэтыя псалмы звязаныя з імёнамі ізраільскіх цароў Давіда і Саламона, што, аднак, пакідае адкрытым пытанне аб аўтарстве гэтых псалмоў, бо гэтыя надпісы можна разумець і як указанні на аўтарства, і як прысвячэнні.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]