Петэр Эстэрхазі

Петэр Эстэрхазі
Петэр Эстэрхазі
	венг.: Péter Esterházy
Асабістыя звесткі
Псеўданімы	Csokonai Lili
Дата нараджэння	14 красавіка 1950[…]
Месца нараджэння	Будапешт, Венгерская Народная Рэспубліка;
Дата смерці	14 ліпеня 2016[…] (66 гадоў)
Месца смерці	Будапешт, Венгрыя;
Пахаванне	Каталіцкая царква і маўзалей у Гане[d];
Грамадзянства	Венгрыя;
Бацька	Мацьяш Эстэрхазі[d]
Маці	Магдольна Ірэн Маньёкі[d]
Жонка	Маргіт Рэен[d]
Дзеці	Дарота Эстэрхазі[d], Марсель Эстэрхазі[d], Сафія Эстэрхазі[d] і Міклаш Эстэрхазі[d]
Альма-матар	Будапешцкі ўніверсітэт (1974);
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	пісьменнік
Гады творчасці	1974—2014
Кірунак	постмадэрнізм
Мова твораў	венгерская
Грамадская дзейнасць
Член у	Нямецкая акадэмія мовы і паэзіі[d]; Акадэмія электронная літаратуры[d]; Берлінская акадэмія мастацтваў; Széchenyi Academy of Literature and Arts[d];
Прэміі	прэмія імя Мілана Фюшта[d] (1983) прэмія Цібара Дэры[d] (1984) прэмія Ацілы Ёжэфа[d] (1986) прэмія Віленіцы[d] (1988) прэмія Шандара Мараі[d] (2001) прэмія Эрнё Сепа[d] (1996) прэмія Манеса Шпербера[d] (2009) Аўстрыйская дзяржаўная прэмія па еўрапейскай літаратуры[d] (1999) прэмія Віленіцы[d] (1998) Jeanette Schocken Prize[d] Jeanette Schocken Prize[d] (2013)
Узнагароды	прэмія імя Кошута (1996) прэмія Гердэра[d] (2002) Prima Primissima[d] (2006) прэмія часопіса «Alföld»[d] (1991) прэмія AEGON у галіне мастацтваў[d] (2011) прэмія «Гундэль» у галіне мастацтваў[d] (2001) прэмія Дзьёрскага кніжнага кірмашу[d] (2002) Прэмія міру кнігагандляроў Германіі (2004) Ганаровы грамадзянін Будапешта[d] (2009) прэмія «Дваццаць гадоў Рэспублікі»[d] (23 кастрычніка 2009)
Подпіс
	Медыяфайлы на Вікісховішчы
	Цытаты ў Вікіцытатніку

Петэр Эстэрхазі (венг.: Péter Esterházy; 4 красавіка 1950, Будапешт, Венгерская Народная Рэспубліка — 14 ліпеня 2016, Будапешт, Венгрыя) — венгерскі пісьменнік, адзін з лідараў венгерскага і еўрапейскага постмадэрнізму.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Старэйшы сын графа Эстэрхазі (да 1947 года, калі ўсе тытулы і званні былі забаронены)^[8] Мацьяша Эстэрхазі дэ Галанта (1919—1998) і Магдолны Маніёк (1916—1980). Яго дзедам па бацькоўскай лініі быў граф Морыц Эстэрхазі (1881—1960), які ненадоўга займаў пасаду прэм’ер-міністра Венгрыі ў 1917 годзе. Праз яго бабулю па бацькоўскай лініі графіню Маргіт Караі (1896—1975) адным з яго продкаў быў граф Дзьюла Караі (1871—1947), які таксама быў прэм’ер-міністрам з 1931 па 1932 гады^[9]^[10]. У Петэра было трое малодшых братоў, у тым ліку футбаліст Мартон Эстэрхазі (нар. 1956).

Скончыў рэлігійную школу, а ў 1974 годзе факультэт прыродазнаўчых навук Універсітэта Лоранда Этвеша па спецыяльнасці матэматыка^[11]. Некалькі гадоў працаваў матэматыкам у Інстытуце камп’ютарных навук Міністэрства металургіі і машынабудавання.

У 1989 годзе, пасля падзення камуністычнай улады ў Венгрыі, Петэр Эстэрхазі адмовіўся прыняць назад любую зямлю або каштоўнасці, якія былі нацыяналізаваны камуністамі.

Творчасць[правіць | правіць зыходнік]

У творчасці шмат увагі надаваў трансфармацыі культур усходнееўрапейскіх краін і гісторыі таталітарных грамадстваў. У адным з самых вядомых творах — «Celestial Harmonies» («Нябесная гармонія», 2000) паказвае эпічны ўздым яго продкаў падчас Аўстра-Венгрыі да іх раскулачвання пры камуністычнай уладзе^[12]^[13]. Яго наступны раман «Javított kiadás» («Вытворчы раман», 2003), які з’явіўся ў якасці своеасаблівага дадатку да «Нябеснай гармоніі», Эстэрхазі прысвяціў усведамленню таго, што яго бацька быў даносчыкам тайнай паліцыі ў часы камунізму^[11]^[13].

Экранізацыя прац Эстэрхазі[правіць | правіць зыходнік]

1986 — «Vigyázat, mélyföld!» (рэж. Мольнар Дзьёрдзь)
1986 — «Idő van» (рэж. Петэр Готар)
1987 — «Tiszta Amerika» (рэж. Петэр Готар, сцэнарый)
1992 — «Anna filmje» (рэж. Мольнар Дзьёрдзь)
1996 — «Érzékek iskolája» (рэж. Андраш Шоям)
2006 — «Könyveskép: Fancsikó és Pinta»
2020 — «Egy nő»

Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

↑ Internet Movie Database — 1990. Праверана 12 кастрычніка 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q37312"></a>
↑ Péter Esterhàzy // Babelio — 2007. Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2877812"></a>
↑ Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 11 снежня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ http://nol.hu/kultura/elhunyt-esterhazy-peter-1623703
↑ Péter Esterházy // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ https://www.svoboda.org/a/27895545.html
↑ ^а ^б Lundy D. R. The Peerage
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824"></a>
↑ Статут IV 1947 года, які па-ранейшаму дзейнічае ў Венгрыі, абвяшчае адмену спадчынных шляхецкіх званняў і звязаных з імі званняў і тытулаў, а таксама забараняе іх выкарыстанне.
↑ A magyarországi főnemesség XX. századi genealógiája / összeáll. Gudenus János József. A—J. — Budapest: Natura, 1990. — 622 p., [8] t.: ill., színes. — P. 352—380. — ISBN 963-234-313-1.
↑ A magyarországi főnemesség XX. századi genealógiája / összeáll. Gudenus János József. K—O. — Budapest: Natura, 1993. — 443 p., [8] t. : ill., színes. — P. 29—40. — ISBN 963-817-800-0.
↑ ^а ^б Writer Esterhazy, postmodern chronicler of Hungary, dies at 66 (англ.). Reuters (14 ліпеня 2016). Праверана 16 кастрычніка 2021.
↑ Hungarian Writer Peter Esterhazy Dies at 66 (англ.). The New York Times (14 ліпеня 2016). Праверана 16 кастрычніка 2021.
↑ ^а ^б Renowned Hungarian author Peter Esterhazy dies at 66 (англ.). Daily Sabah (14 ліпеня 2016). Праверана 16 кастрычніка 2021.

[_5e9ddcc1030ddd01-1] Internet Movie Database — 1990. Праверана 12 кастрычніка 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q37312"></a>

[_721b3e4c7480adfd-2] Péter Esterhàzy // Babelio — 2007. Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2877812"></a>

[_2351ec2a4128a297-3] Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 11 снежня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[_369f44d5a2a7571c-4] ttp://nol.hu/kultura/elhunyt-esterhazy-peter-1623703

[_94f3c4986c862e1f-5] Péter Esterházy // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[_c53dcf485af584e4-6] ttps://www.svoboda.org/a/27895545.html

[_345de703e5b830fb-7] а ^б Lundy D. R. The Peerage
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824"></a>

[8] Статут IV 1947 года, які па-ранейшаму дзейнічае ў Венгрыі, абвяшчае адмену спадчынных шляхецкіх званняў і звязаных з імі званняў і тытулаў, а таксама забараняе іх выкарыстанне.

[9] A magyarországi főnemesség XX. századi genealógiája / összeáll. Gudenus János József. A—J. — Budapest: Natura, 1990. — 622 p., [8] t.: ill., színes. — P. 352—380. — ISBN 963-234-313-1.

[10] A magyarországi főnemesség XX. századi genealógiája / összeáll. Gudenus János József. K—O. — Budapest: Natura, 1993. — 443 p., [8] t. : ill., színes. — P. 29—40. — ISBN 963-817-800-0.

[Reuters-11] а ^б Writer Esterhazy, postmodern chronicler of Hungary, dies at 66 (англ.). Reuters (14 ліпеня 2016). Праверана 16 кастрычніка 2021.

[12] Hungarian Writer Peter Esterhazy Dies at 66 (англ.). The New York Times (14 ліпеня 2016). Праверана 16 кастрычніка 2021.

[Daily_Sabah-13] а ^б Renowned Hungarian author Peter Esterhazy dies at 66 (англ.). Daily Sabah (14 ліпеня 2016). Праверана 16 кастрычніка 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]