Пешмерга

Пешмерга
Пешмерга
	Сцяг (эмблема) фарміравання.
Гады існавання	з 1890 года па цяперашні час
Краіна	Іракскі Курдыстан
Тып	узброеныя сілы
Колькасць	150 000 - 200 000
Удзел у	Вераснёўскае паўстанне ў Іракскім Курдыстане ; Ірана-іракская вайна ; Вайна ў Персідскім заліве ; Іракская вайна ; Вайна супраць тэрарызму ; Грамадзянская вайна ў Сірыі
Камандзіры
Дзеючы камандзір	Масуд Барзані
Вядомыя камандзіры	Косрат Расул Алі ; Ідрыс Барзані ; Мустафа Барзані ; Казі Мухамед ; Джаляля Талабані ; Махмуд Барзанджы

Вайскоўцы Пешмерга, Масул, 2010 год.

Вайскоўцы фарміравання спецыяльнага прызначэння Пешмерга, Сірыя, 23 Чэрвеня 2014 года.

Пешмерга, пешмарга (нескл.) (курд.: Pêşmerge, курд.: پێشمەرگە, pêş — «перад» + merg - «смерць» + e — «ёсць», літаральна — «тыя, хто глядзіць смерці ў твар») — курдскія ваенізаваныя фарміравання (Узброеныя сілы) у Іракскім Курдыстане.

Гiсторыя[правіць | правіць зыходнік]

Пешмерга з’явіліся ў Курдыстане са з’яўленнем курдскага руху за незалежнасць Курдыстана з 1890-х гадоў. Моцны штуршок у развіцці атрымалі ў пачатку 1920-х, пасля развалу Асманскай імперыі.

Назва паўстала ў сярэдзіне XX стагоддзя як курдская эквівалент ірана-арабскаму паняццю «фідаі», якім называлі воінаў, якія прысвяцілі сябе барацьбе за высокую ідэю (першапачаткова — за веру). Само слова ўвёў курдскi пісьменнік, паэт і палітычны дзеяч Ібрагім Ахмед.

Падчас вераснёўскага паўстання ў 1961—1975 гадах атрады Пешмерга, колькасць якіх за час паўстання вырасла прыкладна да 15 тыс. чалавек, сталі падобныя на рэгулярныя вайсковыя фармаванні, — байцы былі апранутыя ў аднастайную ахоўную форму, атрымлівалі дараванне, былі зведзены ў «дывізіі» (фактычна брыгады), батальёны, роты, ўзводы і аддзяленні. Для паступлення на службу ў пешмерга неабходна было прайсці сур’ёзны адбор, — не бралі жанчын і падлеткаў да 18 гадоў. Асноўнай зброяй пешмерга ў 1960-х гадах былі чэшскія даваенныя вінтоўкі «Брно-17» (мадыфікацыя германскай вінтоўкі). Паступова іх выціснулі савецкія АК і АКМ, у тым ліку і іх нізкаякасныя, але танныя кітайскія мадыфікацыі. Неўзабаве пасля пачатку вераснёўскага паўстання — у 1963 годзе — з’явіліся мінамёты (у тым ліку цяжкія). З’явілася і іншая артылерыя, так што Мустафа Барзані нават арганізаваў асаблівыя артылерыйскія курсы.

Пешмерга ваявалі на баку УС ЗША і кааліцыі на паўночным фронце падчас уварвання 2003 года ў Іраку.

На працягу наступных гадоў Пешмерга гуляе жыццёва важную ролю ў забеспячэнні бяспекі ў Курдыстане і іншых частках Ірака. Пешмерга таксама былі разгорнутыя ў Багдадзе і Аль-Анбар для антытэрарыстычных аперацый. У прыватнасці Пешмерга адна з бакоў, актыўна вядучых вайну супраць IД.

Ваенныя дзеянні[правіць | правіць зыходнік]

Асманская Імперыя 1914—1918 гг. (Гл. Каўказскі фронт (Першая сусветная вайна))
Іран 1946 г. (Гл. Вайна за Мехабацкую Рэспубліку)
Ірак 1961—1970 гг. (Гл. Першая курдска-іракская вайна)
Ірак 1974—1975 гг. (Гл. Другая курдска-іракская вайна)
Ірак, Іран 1980—1988 гг. (Гл. Ірана-іракская вайна)
Ірак 1991 г. (гл. Вайна ў Персідскім заліве)
Ірак 1994—1997 гг. (Гл. Грамадзянская вайна ў Іракскім Курдыстане)
Ірак 2003—2007 гг. (Гл. Уварванне кааліцыйных сіл у Ірак (2003 г.))
Ірак 2007 год — ц. ч. (Гл. Вайна супраць тэрарызму)

Сучаснасць[правіць | правіць зыходнік]

Курдыстану дазволена мець уласныя ўзброеныя сілы (гэта прапісана ў іракскай канстытуцыі) і цэнтральнай іракскага войска забаронена ўваходзіць на тэрыторыю Курдыстана.

У цяперашні час існуе 12 аб’яднаных пяхотных батальёнаў, кожны з якіх налічвае каля 3-5 тыс. вайскоўцаў. Маецца таксама некалькі батальёнаў сіл спецыяльнага прызначэння, цяжкай артылерыі, сфармаваныя штабы і апарат міністэрства, а таксама іншыя дапаможныя падраздзяленні, агульнай колькасцю каля 120 000 вайскоўцаў. Амбіцыйная праграма міністэрства на бліжэйшыя пяць гадоў мае на ўвазе павелічэнне колькасці пяхотных батальёнаў з 12 да 20, гэта значыць да 90 тысяч чалавек непасрэдна пад ружжом і 30 тысяч рэзервістаў. У сувязі з гэтым пешмерга будзе налічваць каля 200 000 вайскоўцаў.

Узбраенне і ваенная тэхніка[правіць | правіць зыходнік]

Пешмерга ў асноўным выкарыстоўвае старую зброю, якое засталося ад СССР. Гэта адносіцца і да бранятанкавай тэхніцы, артылерыі і кулямётаў тыпу ДШК і гэтак далей. Выключэннем з'яўляюцца некалькі тысяч вінтовак G36 і G3 фірмы Heckler & Koch, пастаўленых Германіяй, але асноўная стралковая ўзбраенне — аўтаматы Калашнікава (АК-47, АКМ і АК74). У апошнія гады Пешмерга падвышаў сваю моц з дапамогай амерыканцаў і трафейных баявых машын (Т-72, Т-55). З’явіліся і больш сучасныя амерыканскія і расійскія сістэмы, якія належаць Пешмерга, у тым ліку M16, M82, джыпы, SA-16 і SA-18.