Помнік Кіраву (Растоў-на-Доне)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
З. М. Віленскі, В. В. Барынаў
Помнік С. М. Кіраву. 1939
Матэрыял бронза
Растоў-на-Доне, сквер на скрыжаванні Пушкінскай вуліцы і Кіраўскага праспекта

Помнік Сяргею Міронавічу Кіраву працы скульптара З. М. Віленскага і архітэктара В. В. Барынава[1] ўсталяваны ў Растове-на-Доне ў скверы на скрыжаванні Пушкінскай вуліцы і Кіраўскага праспекта. Помнік быў адкрыты ў 1939 годзе, спачатку знаходзіўся ў Пакроўскім (Кіраўскім) скверы[2]. Помнік С. М. Кіраву мае статус аб'екта культурнай спадчыны.

Апісанне[правіць | правіць зыходнік]

Герб Расіі Культурная спадчына Расійскай Федэрацыі, аб'ект № 6100000348аб'ект № 6100000348

Помнік створаны скульптарам З. М. Віленскім і архітэктарам В. В. Барынавым. Бронзавая фігура з выцягнутай угару правай рукой усталявана ў поўны ўзрост на высокім пастаменце з чырвонага граніту. Кіраў намаляваны з добрай усмешкай і жыццярадасным тварам[2]. На пастаменце выбіта цытата з прамовы Кірава, вымаўленай на XVII з'ездзе УКП(б)[3]:

" Успехи действительно у нас громадные. Чорт его знает, если по-человечески сказать, так хочется жить и жить… "

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Сяргей Міронавіч Кіраў быў у Растове вясной 1918 года. Тады ён браў удзел у I з'ездзе Саветаў Данской рэспублікі[2]. Помнік Кіраву быў адкрыты 30 красавіка 1939 года на людным мітынгу. Помнік быў усталяваны ў скверы, што атрымаў імя Кірава[2]. Раней у гэтым скверы стаяла Пакроўская царква[4], знесеная ў 1930 годзе. Па аповедах старажылаў, пры ўзвядзенні помніка выкарыстоўваліся мармуровыя пліты, што засталіся ад храма[5].

У гады Вялікай Айчыннай вайны жыхары Растова выратавалі помнік ад разбурэння, закапаўшы яго ў зямлю. Ужо ў 1945 годзе помнік ізноў аднавілі[4].

Помнік Кіраву раней з'яўляўся аб'ектам культурнай спадчыны федэральнага значэння, але ў 1997 годзе яго ахоўны статус панізілі да мясцовага[6][7].

У 2003 годзе казачае грамадства «Усевялікае Войска Данское» прапанавала аднавіць у Кіраўскам скверы Пакроўскую царкву, а помнік Кіраву перанесці ў іншае месца. Гэту прапанову падтрымаў архібіскуп Растоўскі і Новачаркаскі Панцеляймон. Вернікаў абурала таксама наяўнасць слова «Чорт» на пастаменце помніка. Супраць пераносу манумента выступілі камуністы і прадстаўнікі растоўскага аддзялення УТАПГК. Былі прызначаны грамадскія слуханні, і ў выніку было вырашана перанесці помнік у сквер на вугле Кіраўскага праспекта і вуліцы Пушкінскай[4].

У кастрычніку 2005 года помнік Кіраву быў дэмантаваны і перасунуты ў майстэрню братоў Косцевых для рэстаўрацыі[8]. У снежні таго ж года помнік быў адноўлены на новым месцы[9].

Зноскі

  1. ↑ Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. (руск.)
  2. ↑ а б в г Андрианов В. И., Терещенко А. Г. Памятники Дона. — Ростов-на-Дону: Ростовское книжное издательство, 1981. — С. 98.
  3. ↑ XVII съезд ВКП(б). Речь товарища Кирова. hrono.ru. Праверана 5 жніўня 2013.
  4. ↑ а б в Т. Лысенко Кировский сквер как зеркало эволюции Ростова // Вечерний Ростов. — 2005. — № 010-011. — С. 3.
  5. ↑ Церковь во имя Покрова Пресвятыя Богородицы. Донской временник. Праверана 5 жніўня 2013.
  6. ↑ Список памятников истории и культуры, исключаемых из перечня объектов исторического и культурного наследия федерального (общероссийского) значения и рекомендуемых для отнесения к категории памятников истории и культуры местного значения(недаступная спасылка). ostashkov.codis.ru. Архівавана з першакрыніцы 23 жніўня 2012. Праверана 5 жніўня 2013.
  7. ↑ Кировский район(недаступная спасылка). rostov-gorod.ru. Архівавана з першакрыніцы 23 кастрычніка 2013. Праверана 5 жніўня 2013.
  8. ↑ Оксана Антипова «Если по-человечески сказать...», извиняйте, Сергей Миронович... // Ростов Официальный. — 2005. — № 43 (570).
  9. ↑ Оксана Антипова Третьим будешь? // Ростов Официальный. — 2005. — № 50 (577).


Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Помнік_Кіраву_(Растоў-на-Доне)&oldid=4446148"