Помнік генералу Маркаву
Памнік генералу С. Л. Маркаву — помнік Генеральнага штаба генерал-лейтэнанту Рускай Імператарскай арміі, герою руска-японскай і Першай міравой войн, аднаму з арганізатараў і лідараў Белага руху С. Л. Маркаву, усталяваны 13 снежня 2003 года ў г.Сальску (Растоўская вобласць). З'яўляецца першым у Расіі помнікам дзеячу Белага руху.
Архітэктар — Аляксей Бегуноў, скульптары — Уладзімір і Даніла Сураўцавы. Матэрыял: мастацкае ліццё бронзы, граніт.
Гісторыя стварэння помніка[правіць | правіць зыходнік]
У 2001 годзе была створана ініцыятыўная група па ўсталёўцы помніка (Алякаеў А. (кіраўнік праекта «Белыя ваяры»), Інвестыцыйна-рыэлтарская кампанія «Перасвет-Інвест»). За два гады працы ініцыятыўнай групай была атрымана Пастанова Адміністрацыі Сальска пра ўсталёўку помніка непадалёк ад месца гібелі генерала 25 чэрвеня 1918 года ў Сальску, які да 1920 года меў іншую назву: Маркаў. В. Сураўцаў, аўтар помніка генералу Маркаву[1]:
Усё пачалося з майго знаёмства з А. Н. Алкаевым — рускім прадпрымальнікам, які звярнуўся да мяне з прапановай зрабіць для яго скульптуру генерала Маркава невялікага памеру. Яму ж прыналежыць ідэя і стварэння самага помніка. Спачатку ідэя здалася мне абсалютна нерэалістычнай — справа была больш двух гадоў назад. І хоць у мяне ў той час ужо быў досыць вялікі досвед па ўсталёўцы помнікаў, ідэя не здалася мне спачатку здзейснай. Спрадвечна я не быў глыбока прысвечаны ў тэму Белага руху, у гісторыю грамадзянскай вайны, але дзякуючы дзейнасці А. Н. Алкаева я досыць добра вывучыў дадзенае пытанне. Вялікую ролю ў гэтым згуляла выйсце ў выдавецтве «Пасеў] у серыі «Белыя Ваяры» кнігі пра генерала Маркава. Сур'ёзную кансультацыю пры працы над помнікам мне зрабілі члены рэдкалегіі альманаха «Белая Гвардыя».
Спачатку яго планавалася ўзвесці ў г. Растове-на-Доне блізу будынка, у якім у 1918 г. засядаў штаб Добраахвотніцкай арміі, адкуль яе арганізатары генералы Л. Г. Карнілаў і М. В. Аляксееў пачалі знакаміты «Ледзяны паход».
Аднак, пасля пасяджэння гарадской міжведамаснай камісіі па назвах вуліц, плошчаў і іншых па-грамадску значных месцаў, а таксама нарады ў Міністэрстве культуры Растоўскай вобласці вырашана было паставіць помнік у горадзе Сальск. У Растоўскай вобласці тэлебачаннем было праведзена апытанне грамадзян дзеля высвятлення рэакцыі на ўсталёўку помніка ў вобласці. Большая частка апытаных станоўча паставілася да гэтага праекта.
Фінансаванне прац адбывалася за кошт добраахвотных унёскаў расіян і грашовых сродкаў кампаніі «Перасвет-Інвест».
Адкрыццё помніка[правіць | правіць зыходнік]
Адкрыццё помніка адбылося 13 снежня 2003 г. і было прымеркавана да 85-годдзя гібелі С. Л. Маркава. Ва ўрачыстым адкрыцці помніка бралі ўдзел намеснік губернатара Растоўскай вобласці, атаман Усевялікага войска Данскога У. П. Вадалацкі, старшыня камітэта па сувязях з казацтвам Заканадаўчага сходу Растоўскай вобласці Н. В. Шаўчэнка, іншыя афіцыйныя асобы. З Францыі ў Сальск прыбыў нашчадак рускіх князёў А. А. Трубяцкі.