Прынцэса Уэльская
| Прынцэса Уэльская | |
|---|---|
| англ.: Princess of Wales | |
 Герб Прынцэсы Уэльскай | |
.jpg) Пасаду займае Кэтрын з 9 верасня 2022 | |
| Форма звароту | Яе Каралеўская Высокасць |
| Афіцыйная рэзідэнцыя | Кларэнс-хаус |
| Прызначаецца | Вялікабрытанія |
| Пасада з’явілася | 1361 |
| Першы на пасадзе |
Элеанора дэ Манфор (валійскі тытул) Джаан Кенцкая (брытанскі тытул) |
| Сайт | royal.uk/the-princess-of… |
Прынцэса Уэльская (англ.: Princess of Wales; валійск.: Tywysoges Cymru) — тытул, які носяць жонкі валійскіх кіраўнікоў (з 14 стагоддзя спадкаемцаў англійскага, пазней брытанскага трона). Брытанскі ветлівы тытул.
Сёння належыць Кэтрын, жонцы прынца Уэльскага Вільяма.
Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]
Магчыма, тытул насілі жонкі незалежных валійскіх прынцаў, але сведчанняў гэтага няма. У шлюбе з прынцамі Уэльскімі былі Джаана (або Сіван), Ізабэла дэ Браўз і Элізабэт Ферэрс.
Раней за «прынцэсу» (валійск.: tywysoges) з’явіўся тытул «каралева» (валійск.: brenhines). Яго насілі Ангарад фэрх Оўайн, жонка Грыфіда ап Кінана, і Крысцін фэрх Гаронві, жонка Оўайна Гвінеда («каралева-ўдава»).[1]
Элеанора дэ Манфор — першая, паводле пісьмовых крыніц, карысталася тытулам прынцэсы. Яна была замужам за Лівелінам ап Грыфідам, адным з апошніх незалежных прынцаў Уэльса. Яна памерла неўзабаве пасля нараджэння сваёй адзінай дачкі Гвенліян, якая пасля смерці бацькі трапіла ў палон зусім немаўляткам.
З 1301 года тытул прынца Уэльскага належаў спадчыннікам англійскага, а пасля 1707 года і брытанскага прастола. Тытул прынцэсы Уэльскай ніколі не быў самастойным (жанчына не магла атрымаць яго ў спадчыну).
Спіс прынцэс Уэльскіх[правіць | правіць зыходнік]
Жонкі валійскіх кіраўнікоў[правіць | правіць зыходнік]
| Выява | Імя | Муж | Нараджэнне | Смерць | Заўвагі |
|---|---|---|---|---|---|
|
Джаана Уэльская | Лівелін Вялікі | 1191 | 2 лютага 1237 | Вядомая як Сіван у Уэльсе; Лэдзі Уэльская і Сноўданская;[2] Прыпушчаецца, што яна была прынцэсай Уэльскай[3] |
| Ізабэла дэ Браўз | Давыд ап Лівелін | 1222 | 1248 | Прыпушчаецца, што яна была прынцэсай Уэльскай[4] | |
|
Элеанора дэ Манфор | Лівелін ап Грыфід | 1252 | 19 чэрвеня 1282 | Прынцэса Уэльская; Лэдзі Сноўдан[5][6][7] |
|
Элізабэт Ферэрс | Давыд ап Грыфід | 1250 | 1300 | Прыпушчаецца, што яна была прынцэсай Уэльскай[крыніца?] |
|
Гвенліян Уэльская | — | чэрвень 1282 | 7 чэрвеня 1337 | Прынцэса Уэльская;[8] дачка Лівеліна ап Грыфіда |
| Маргарэт Ханмер | Оўайн Гліндур | 1370 | 1420 | Пазней даданая ў лік прынцэс[9] | |
|
Катрын фэрх Оўайн Гліндур | Эдмунд Морцімер | 1413 | Прыпушчаецца, што яна была прынцэсай Уэльскай; дачка Оўайна Гліндура[10] |
Жонкі спадкаемцаў англійскага і брытанскага трона[правіць | правіць зыходнік]
| Выява | Імя | Нараджэнне | Шлюб | Атрымала тытул | Муж | Змена тытула | Смерць | Заўвагі |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Джаана Кенцкая | 19 верасня 1328 | 10 кастрычніка 1361 | Эдуард Вудстак | 7 чэрвеня 1376 Смерць мужа; стала прынцэсай-удавой Уэльскай |
7 жніўня 1385 | ||
|
Ганна Невіл | 11 чэрвеня 1456 | 13 снежня 1470 | Эдуард Вэстмінстэрскі | 4 мая 1471 Смерць мужа; стала прынцэсай-удавой Уэльскай |
16 сакавіка 1485 | Пасля ўзяла шлюб з Рычардам III і стала яго каралевай-кансортам | |
|
Кацярына Арагонская | 16 снежня 1485 | 19 мая 1499 (па даверанасці) 14 лістапада 1501 |
Артур Цюдар | 2 красавіка 1502 Смерць мужа; стала прынцэсай-удавой Уэльскай |
7 студзеня 1536 | Пазней узяла шлюб з Генрыхам VIII і стала яго каралевай-кансортам | |
|
Караліна Брандэнбург-Ансбахская | 1 сакавіка 1683 | 22 жніўня 1705 | 27 верасня 1714 | Джордж Аўгуст | 11 чэрвеня 1727 Муж стаў каралём пад імем Георг II; стала каралевай-кансортам |
20 лістапада 1737 | |
|
Аўгуста Саксен-Кобург-Альтэнбургская | 30 лістапада 1719 | 17 красавіка 1736 | Фрэдэрык Луі | 31 сакавіка 1751 Смерць мужа; стала прынцэсай-удавой Уэльскай |
8 лютага 1772 | ||
|
Караліна Браўншвайгская | 17 мая 1768 | 8 красавіка 1795 | Джордж Аўгуст Фрэдэрык | 29 студзеня 1820 Муж стаў каралём пад імем Георг IV; стала каралевай-кансортам |
7 жніўня 1821 | ||
|
Аляксандра Дацкая | 1 снежня 1844 | 10 сакавіка 1863 | Альберт Эдвард | 22 студзеня 1901 Муж стаў каралём пад імем Эдуард VII; стала каралевай-кансортам |
20 лістапада 1925 | ||
|
Марыя Тэкская | 26 мая 1867 | 6 ліпеня 1893 | 9 лістапада 1901 | Джордж Фрэдэрык Эрнэст Альберт | 6 мая 1910 Муж стаў каралём пад імем Георг V; стала каралевай-кансортам |
24 сакавіка 1953 | |
.jpg)
|
Дыяна Спенсер | 1 ліпеня 1961 | 29 ліпеня 1981 | Чарлз Філіп Артур Джордж | 28 жніўня 1996 Развялася; захавала тытул прынцэсы Уэльскай |
31 жніўня 1997 | ||
.jpg)
|
Каміла Паркер-Боўлз | 17 ліпеня 1947 | 9 красавіка 2005 | 8 верасня 2022 Муж стаў каралём пад імем Карл III; стала каралевай-кансортам |
Замест тытула прынцэсы выкарыстоўвала зварот герцагіня Корнуальская | |||
|
|
Кэтрын Мідлтан[11] | 9 студзеня 1982 | 29 красавіка 2011 | 9 верасня 2022 | Уільям Артур Філіп Луі | Цяперашняя прынцэса | ||
Зноскі
- ↑ Мэсер, Дана Р. (2020-09-30) (in en). Joan, Lady of Wales: Power and Politics of King John's Daughter. Pen and Sword History. ISBN 978-1-5267-2932-3. https://books.google.com/books?id=JhsJEAAAQBAJ&dq=angharad+ferch+owain+tywysoges+cymru&pg=PA22.
- ↑ Messer, Danna R. (2020-09-30) (in en). Joan, Lady of Wales: Power and Politics of King John's Daughter. Pen and Sword History. pp. 172. ISBN 978-1-5267-2932-3. https://books.google.com/books?id=JhsJEAAAQBAJ&dq=joan+lady+of+wales&pg=PA172.
- ↑ Sims-Williams, Patrick (2010-11-25) (in en). Irish Influence on Medieval Welsh Literature. OUP Oxford. pp. 297. ISBN 978-0-19-159159-4. https://books.google.com/books?id=QABREAAAQBAJ&dq=siwan+tywysoges+cymru&pg=PA297.
- ↑ Fisher, Deborah C. (2005) (in en). Princesses of Wales. University of Wales Press. pp. 6. ISBN 978-0-7083-1936-9. https://books.google.com/books?id=mrUIAQAAMAAJ&q=princess+of+wales+Isabella+de+braose.
- ↑ Calendar of Patent Rolls, 1272-81, 306; CPR, 1281-92, 11
- ↑ Calendar of Ancient Correspondence, 75-76
- ↑ Foedera I, ii, 576, 584, 587
- ↑ Дэбора Фішэр (2005). Princesses of Wales. University of Wales Press. pp. viii-ix. ISBN 9780708319369.
- ↑ Deborah Fisher, Princesses of Wales (University of Wales Press, 2005)
- ↑ Issues of the Exchequer, Hen. III — Hen. VI, ed. F Devon (Record Commission, 1837), p. 327
- ↑ King Charles III pays tribute to his 'darling mama' in first address. BBC.com (9 верасня 2022).