Пупок дабрародны
| Пупок дабрародны | |||||||||||||||||||||
 Агульны выгляд групы квітнеючых раслін | |||||||||||||||||||||
| Навуковая класіфікацыя | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
прамежныя рангі
| |||||||||||||||||||||
| Міжнародная навуковая назва | |||||||||||||||||||||
| Сінонімы | |||||||||||||||||||||
|
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Пупок дабрародны[3], валовае вочка[4] (Chamaemelum nobile) — шматгадовая травяністая расліна; від роду Chamaemelum сямейства Астровые (Asteraceae), тыпавы від гэтага роду. Лекавая расліна.
Батанічнае апісанне[правіць | правіць зыходнік]
 | ||||||||||
Батанічная ілюстрацыя з кнігі «Köhler’s Medizinal-Pflanzen», 1887
| ||||||||||
Моцна пахкая расліна.
Сцёблы 10-30 см вышынёй, прамыя або ўзыходзячыя, разгалінаваныя.
Лісце сідзячае, с двойчы- ці тройчы-перыстарассечанымі даўгаватымі або лінейна-даўгаватымі прылісткамі 1—6 см даўжынёй и 4—15 мм шырынёй.
Кошыкі адзінкавыя, абгорткі 3-6 мм у вышыню, 6-12 мм у дыяметры, язычковыя кветкі белага колеру, трубчастыя — жоўтыя.
Час цвіцення — з ліпеня па верасень.
Гаспадарчае значэнне і прымяненне[правіць | правіць зыходнік]
Разводзіцца як лекавая і дэкаратыўная расліна. Лекавае дзеянне расліны аналагічна такому ў аптэчнага рамонка.
Мае дэкаратыўныя махрыстыя формы.
Лекавыя ўласцівасці[правіць | правіць зыходнік]
Уласцівасці: бактэрыцыднае, заспакаяльнае, жоўцегоннае, супрацьзапаленчае, супрацьспазматычнае, болесуцішальнае.
Касметычнае дзеянне[правіць | правіць зыходнік]
У крэмах для рук змякчае скуру, загойвае расколіны. Карысны пры куперозе. Прыбірае мяшкі пад вачыма, выдаляе азызласць з твару.
Псіха-эмацыянальнае дзеянне[правіць | правіць зыходнік]
Эфектыўны сродак пры бессані (асабліва ў спалучэнні з лавандай). Нават у невялікіх канцэнтрацыях валодае заспакаяльным дзеяннем, здымае спазмы і курчы, дапамагае пры шоку (масаж у вобласці сонечнага спляцення).
Батанічная класіфікацыя[правіць | правіць зыходнік]
Таксанамія[правіць | правіць зыходнік]
Від уваходзіць род Chamaemelum семейства Астравыя (Asteraceae) порядка Астракветныя (Asterales).
| падсямейства Cichorioideae | яшчэ больш 100 родаў | |||||||||||||||
| сямейства Астравыя | трыба Anthemideae | від Chamaemelum nobile | ||||||||||||||
| парадак Астракветныя | падсямейства Астравыя | род Chamaemelum | ||||||||||||||
| яшчэ 12 сямействаў (згодна Сістэме APG II) |
яшчэ 22 трыбы, у тым ліку Астравыя, Senecioneae | яшчэ каля 15 відаў | ||||||||||||||
Сінонімы[правіць | правіць зыходнік]
Доўгі час таксанамічных становішча віду заставалася няўстойлівым, розныя аўтары ўключалі таксон у розныя роды, гэтая сітуацыя стала адной з прычын утварэння шырокай сінанімікі[5]:
- Anacyclus aureus L.
- Anacyclus nobilis L. ex B.D.Jacks.
- Anthemis aurea DC.
- Anthemis nobilis L. basionym
- Anthemis santolinoides Munby
- Chamaemelum nobile f. discoideum (Boiss. ex Willk.) Benedí
- Chamaemelum nobile var. discoideum (Boiss.) P.Silva
- Chamaemelum romanum Garsault, nom. inval.
- Chamomilla nobilis Godr.
- Ormenis nobilis (L.) J.Gay ex Coss. & Germ.
- Ormenis nobilis subsp. aurea (L.) Maire
Зноскі
- ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
- ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
- ↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 16. — 160 с. — 2 350 экз. — у тэксце згадана пад назвай Anthemis nobilis
- ↑ З. Верас. Беларуска-польска-расейска-лацінскі ботанічны слоўнік. — Вільня, Субач 2: Выданне газеты «Голас беларуса», Друкарня С. Бэкэра, 1924.
- ↑ Chamaemelum nobile (L.) All. (англ.). The Plant List (2010). Version 1. Published on the Internet; http://www.theplantlist.org/. Royal Botanic Gardens, Kew and Missouri Botanical Garden (5 снежня 2010). Архівавана з першакрыніцы 27 лютага 2013. Праверана 18 лютага 2013.
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Флора СССР. В 30-ти томах / Начато при руководстве и под главной редакцией акад. В. Л. Комарова; Редакторы тома Б. К. Шишкин и Е. Г. Бобров. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1961. — Т. XXVI. — 938 с. — 2 400 экз.
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
- Пупавник благородный: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
- Chamaemelum nobile (L.) All. // ИАС «ООПТ России» (руск.)
Слоўнікі і энцыклапедыі | |
|---|---|
| Таксанамія | |
| Нарматыўны кантроль |
