Пшаніца
Перайсці да навігацыі
Перайсці да пошуку
| Пшаніца | |||||||||||||||||
 Пшаніца летняя (Triticum aestivum), тыпавы від роду Triticum | |||||||||||||||||
| Навуковая класіфікацыя | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
прамежныя рангі
| |||||||||||||||||
| Міжнародная навуковая назва | |||||||||||||||||
|
Triticum L., 1753 | |||||||||||||||||
| Сінонімы | |||||||||||||||||
| Тыпавы від | |||||||||||||||||
| Секцыі | |||||||||||||||||
| Арэал | |||||||||||||||||
Арэалы паходжання і гадоўлі
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Пшаніца[6] (Triticum) — род травяністых, галоўным чынам аднагадовых, раслін сямейства Злакі, вядучая збожжавая культура ў шматлікіх краінах, у тым ліку і Беларусі.
Класіфікацыя[правіць | правіць зыходнік]
Батанічная класіфікацыя[правіць | правіць зыходнік]
Род падзяляюць на 5 секцый[7], якія ўключаюць каля 20 відаў[8], а таксама змяшчае 10 гібрыдаў (7 унутрыродавых і 3 міжродавых)[9][8]:
- Секцыя Monococcon Dum.
- Секцыя Dicoccoides Flaksb.
- Секцыя Triticum
- Секцыя Timopheevii A.Filat. & Dorof.
- Triticum araraticum Jakubz. — часам разглядаецца як падвід Triticum timopheevii пад назвай Triticum timopheevii araraticum
- Triticum timopheevii Zhuk.
- Секцыя Compositum N.Gontsch.
- Гібрыды
- Triticum ×borisovii Zhebrak (1944) [= Triticum aestivum L. × Triticum timopheevii (Zhuk.) Zhuk.]
- Triticum ×dimococcum E.Schiem. & Staudt (1956) [= Triticum dicoccon (Schrank) Schübl. × Triticum monococcum L.]
- Triticum ×duelongatum Poleva (1995) [= Elymus elongatus (Host) Runemark × Triticum durum Desf.]
- Triticum ×duromedium Lubimova (1993) [= Elymus hispidus (Opiz) Melderis × Triticum durum Desf.]
- Triticum ×edwardii Zhebrak (1944) [= Triticum durum Desf. × Triticum monococcum L.]
- Triticum ×fungicidum Zhuk. (1944) [= Triticum carthlicum Nevski × Triticum timopheevii (Zhuk.) Zhuk.]
- Triticum ×soveticum Zhebrak ex Thone (1944) [= Triticum durum Desf. × Triticum timopheevii (Zhuk.) Zhuk.][9]
- Triticum ×teres H.R.Jiang & X.X.Kong (1986) [= Aegilops tauschii Coss. × Triticum urartu Thumanjan ex Gandilyan]
- Triticum ×timococcum Kostov (1936) [= Triticum monococcum L. × Triticum timopheevii (Zhuk.) Zhuk.]
- Triticum ×turgidovillosum Tschermak (1930) [= Triticum durum Desf. × Triticum turgidum L.]
Значэнне і выкарыстанне[правіць | правіць зыходнік]
Мука з зерняў пшаніцы ідзе на выпяканне хлеба, выраб макаронных і кандытарскіх вырабаў. Пшаніца таксама выкарыстоўваецца як кармавая культура, уваходзіць у некаторыя рэцэпты прыгатавання піва і гарэлкі.
Зноскі
- ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
- ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісванай у гэтым артыкуле групы раслін да класа аднадольных гл. раздзел «Сістэмы APG» артыкула «Аднадольныя».
- ↑ Watson L., Dallwitz M. J.. Triticum L.(англ.) . The grass genera of the world: descriptions, illustrations, identification, and information retrieval; including synonyms, morphology, anatomy, physiology, phytochemistry, cytology, classification, pathogens, world and local distribution, and references. Institute of Botany, Chinese Academy of Sciences (23 красавіка 2010). Архівавана з першакрыніцы 3 лютага 2012. Праверана 14 снежня 2011.
- ↑ 4,0 4,1 NCU-3e. Names in current use for extant plant genera. Electronic version 1.0. Entry for Triticum L. (англ.)
- ↑ Ганчароў, 2008
- ↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь.. — Минск: «Наука и техника», 1967. — С. 134. — 160 с. — 2 350 экз.
- ↑ 7,0 7,1 Гончаров, 2008
- ↑ 8,0 8,1 The Plant List, 2010
- ↑ 9,0 9,1 Цвелев, 1976, с. 160
 Пшаніца | |
|---|---|
| Віды і тыпы пшаніцы | Пшаніца летняя (Triticum aestivum) • Triticum durum • Triticum monococcum • Triticum dicoccum • Triticum turanicum • Triticum turanicum • Norin 10(укр.) бел. • Triticum spelta • Азімая пшаніца(англ.) бел. |
| Кулінарыя | |
| Шкоднікі і хваробы | |
| Часткі расліны і іх выкарыстанне | |
| Базавая апрацоўка |
|
| Вырошчванне і экспарт | |
Слоўнікі і энцыклапедыі | |
|---|---|
| Нарматыўны кантроль |