Перайсці да зместу

Пшэмыская архідыяцэзія

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Пшэмыская архідыяцэзія
Рымскі абрад
Галоўны горад
Краіна
Дата заснавання 25 сакавіка 1992
Кафедральны сабор Сабор Унебаўзяцця Найсвяцейшай Панны Марыі і Святога Яна Хрысціцеля ў Пшэмыслі[d]
Мітраполія Пшэмыская мітраполія[d]
Тытул іерарха Арцыбіскуп пшэмыскі[d]
Іерарх Адам Шаль[d]
Плошча дыяцэзіі
  • 9 750 км²
Насельніцтва дыяцэзіі
  • 814 000 чал. (2019)
Колькасць каталікоў 735 000
Афіцыйны сайт przemyska.pl
Карта
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Пшэмыская архідыяцэзія (лац.: Archidioecesis Premisliensis, польск.: Archidiecezja przemyska) — дыяцэзія Рымска-Каталіцкай царквы з цэнтрам у горадзе Пшэмысль (Польшча).

Пасля таго, як кароль Казімір Вялікі падпарадкаваў сабе Галіцка-Валынскае княства пасля 1340 года, былі прызначаныя першыя каталіцкія біскупы Пшэмысля, але арганізацыя ўсё яшчэ была нетрывалай да прыходу біскупа Эрыка фон Вінзена ў 1379 годзе. Гэта адбылося пры каралі польскім і венгерскім Людовіку, які ў той час імкнуўся стварыць у Чырвонай Русі асобную дзяржаву. Да стварэння Галіцкай мітраполіі ў 1375 годзе (Львоў стаў яе цэнтрам у 1412 годзе) тут існавала каля 20 рымска-каталіцкіх касцёлаў і тры манастыры. Межы супадалі з межамі Пшэмыскай епархіі, але ўсходняя мяжа, якая аспрэчвалася галіцкімі біскупамі, была ўдакладнена толькі незадоўга да смерці біскупа Эрыка. У гэты час колькасць рымска-каталіцкіх касцёлаў і парафій дасягнула 40. У другой палове XVI стагоддзя з-за Рэфармацыі дыяцэзія часова страціла да 30 касцёлаў са 150.

Першыя сур'ёзныя змены межаў былі ўведзены пасля падзелаў Рэчы Паспалітай. Дыяцэзія была другой па велічыні ў Галіцыі, але самай густанаселенай рыма-каталікамі. У Каралеўстве Галіцыі і Ладамерыі (1861–1918) біскуп пшэмыскі меў права голасу ў Галіцкім сейме. Перад Другой сусветнай вайной дыяцэзія мела плошчу каля 21 000 км² і больш за 1 100 000 рыма-каталікоў (52,9% насельніцтва). У 1945 годзе дыяцэзія была падзелена паміж Польшчай (2/3) і Савецкім Саюзам (1/3).

З аднаўленнем Жэшаўскай дыяцэзіі 25 сакавіка 1992 года Пшэмыская дыяцэзія была ўзведзена ў архідыяцэзію і мітраполію з суфраганнымі дыяцэзіямі Жэшава і Замосця.