Пылюшнік

	Пылюшнік
	; Пылюшнік светлы (Thalictrum lucidum)
Навуковая класіфікацыя
Дамен:	Эўкарыёты
Царства:	Расліны
Аддзел:	Кветкавыя
Клас:	Двухдольныя
Парадак:	Казяльцовакветныя
Сямейства:	Казяльцовыя
Падсямейства:	Isopyroideae
Трыба:	Isopyreae
Падтрыба:	Thalictrinae
Род:	Пылюшнік
Міжнародная навуковая назва
	Thalictrum Tourn. ex L., 1753
Сінонімы
	Anemonella Spach; Piuttia Mattei; Schlagintweitiella Ulbr.; Stipularia Delpino; Syndesmon (Hoffmanns. ex Endl.) Britton;
Тыпавы від
	Thalictrum foetidum L.
ITIS	18658
NCBI	46968
EOL	38035
GRIN	g:12028
IPNI	33250-1

Пылю́шнік^[4]^[5] (Thalictrum) — род кветкавых раслін сямейства Казяльцовыя (Ranunculaceae).

Батанічнае апісанне[правіць | правіць зыходнік]

Шматгадовыя травяністыя карэнішчавыя расліны вышынёй да 2,5 м. Сцябло прамастойнае, голае або аблісцелае. Лісце складанае, чаргаванае. Ніжняе лісце на чаранках, верхняе — сядзячае. Кветкі дробныя, шматлікія, у складаных суквеццях. Колер кветак белы, жоўты, ружовы, светла-бэзавы. Калякветнік складаецца з 4 (5) рана ападаючых лісцікаў. Формула кветкі: $\ast P_{4}\;A_{\infty }\;G_{\underline {5-8}}$ . Тычынкі шматлікія, даўжэйшыя за лісцікі калякветніка. Плод — шматарэшак.

Распаўсюджанне і экалогія[правіць | правіць зыходнік]

Расліны роду распаўсюджаны пераважна на тэрыторыі Паўночнага паўшар’я, таксама сустракаюцца у Паўднёвай Афрыцы. Не патрабавальныя да ўмоў^[5]. Размнажаюцца насеннем і вегетатыўна^[5].

Гаспадарчае значэнне[правіць | правіць зыходнік]

Дэкаратыўныя і лекавыя расліны

Віды[правіць | правіць зыходнік]

Паводле базы даных The Plant List, род уключае 157 відаў^[6]:

Thalictrum alpinum L. — Пылюшнік альпійскі — Паўночная Еўропа, Каўказ, Сярэдняя Азія, Далёкі Усход, Гімалаі, Манголія, Паўночная Амерыка
Thalictrum aquilegiifolium L. — Пылюшнік ворлікалісты, ці Пылюшнік вадазборалісты, ці Пажытнік, ці Расходнік, ці Чортава золата, ці Жывіцельнік, ці Лілейка, ці Стары дуб, ці Божае крэсла, ці Срэбранік — Еўрапейская частка Расіі, Сярэдняя і Паўднёвая Еўропа, Балканы, Малая Азія
Thalictrum chelidonii DC. — Гімалаі
Thalictrum dasycarpum Fisch. & Ave-Lall. — Паўночная Амерыка
Thalictrum delavayi Franch. — Заходні Кітай
Thalictrum dioicum L. — Паўночная Амерыка
Thalictrum elegans Wall. ex Royle
Thalictrum fendleri Engelm. ex A.Gray
Thalictrum flavum L. — Пылюшнік жоўты, ці Вярэдаўнік, ці Вяха — умераная зона Еўразіі
Thalictrum foeniculaceum Bunge.
Thalictrum foetidum L. typus^[3] — Пылюшнік смярдзючы — Еўразія
Thalictrum foliolosum DC.
Thalictrum lucidum L. — Пылюшнік светлы, ці Пылюшнік вузкалісты, ці Руцьвянка, ці Балотная мятла, ці Мядуніца, ці Мядуніца лугавая, ці Пажытнік, ці Памошнік, ці Расходнік, ці Сузік — еўрапейская частка Расіі, Сярэдняя і Заходняя Еўропа, Міжземнамор’е, Балканы, Малая Азія
Thalictrum minus L. — Пылюшнік малы — Еўразія, Паўночная Амерыка
Thalictrum petaloideum L. — Сібір, Далёкі Усход, Сярэдняя Азія, Кітай, Манголія, Японія
Thalictrum polycarpum (Torr.) S.Watson
Thalictrum revolutum DC.
Thalictrum simplex L. — Пылюшнік просты — Украіна, Беларусь, еўрапейская частка Расіі, Сібір, Далёкі Усход, Сярэдняя Азія
Thalictrum sparsiflorum Turcz. ex Fisch. & C.A.Mey.
Thalictrum squarrosum Stephan ex Willd.
Thalictrum tuberosum L. — паўднёвы захад Францыі, Іспанія, Японія, Кітай

У базе даных The Plant List від Thalictrum thalictroides (L.) A.J.Eames & B.Boivin прызнаны сінонімам віду Anemonella thalictroides (L.) Spach^[7].

Зноскі

↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
↑ ^а ^б Звесткі пра род Thalictrum у базе даных Index Nominum Genericorum Міжнароднай асацыяцыі па таксанаміі раслін (IATP). (англ.)
↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 129. — 160 с. — 2 350 экз.
↑ ^а ^б ^в Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 4. Недалька — Стаўраліт / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1985. — 599 с., іл. — 10 000 экз.
↑ Thalictrum (англ.)(недаступная спасылка). The Plant List. Version 1.1. (27 лістапада 2013). Архівавана з першакрыніцы 4 верасня 2017. Праверана 23 верасня 2016.
↑ Thalictrum thalictroides (англ.)(недаступная спасылка). The Plant List. Version 1.1. (27 лістапада 2013). Архівавана з першакрыніцы 25 верасня 2019. Праверана 23 верасня 2016.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Кухарава Л. В. Пылюшнік // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 4. Недалька — Стаўраліт / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1985. — 599 с., іл. — 10 000 экз. — С. 315.
Прохараў В. М. Пылюшнік // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 13. — С. 151. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0216-4 (т. 13).
Гаммерман А.Ф., Гром И.И. Дикорастущие лекарственные растения СССР. — М.: Медицина, 1976. — 288 с.
Крупкина Л. И. Флора Восточной Европы / Отв. ред. и ред. тома Н. Н. Цвелёв. — СПб.: Мир и семья; Издательство Санкт-Петербургской государственной химико-фармацевтической академии, 2001. — Т. X. — Редактор тома Н. Н. Цвелёв. — 670 с. — 700 экз. — ISBN 5-8085-0122-9. — УДК 582.683.2 (470.1/6)
Никифоров Ю.В. Алтайские травы-целители. — Горно-Алтайск: Юч-Сумер – Белуха, 1992. (Праверана 17 лістапада 2009)

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Василисник — род Thalictrum: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
Thalictrum // ИАС «ООПТ России» (руск.)

[1] Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.

[2] Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».

[ING-3] а ^б Звесткі пра род Thalictrum у базе даных Index Nominum Genericorum Міжнароднай асацыяцыі па таксанаміі раслін (IATP). (англ.)

[Киселевский-4] Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 129. — 160 с. — 2 350 экз.

[ЭПБ4-5] а ^б ^в Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 4. Недалька — Стаўраліт / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1985. — 599 с., іл. — 10 000 экз.

[TPL-6] Thalictrum (англ.)(недаступная спасылка). The Plant List. Version 1.1. (27 лістапада 2013). Архівавана з першакрыніцы 4 верасня 2017. Праверана 23 верасня 2016.

[7] Thalictrum thalictroides (англ.)(недаступная спасылка). The Plant List. Version 1.1. (27 лістапада 2013). Архівавана з першакрыніцы 25 верасня 2019. Праверана 23 верасня 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Слоўнікі і энцыклапедыі	Вялікая нарвежская · Вялікая расійская (старая версія) · Бракгаўза і Эфрона
Таксанамія	EOL · GBIF · iNaturalist · IPNI · IRMNG · ITIS TSN · NCBI · POWO · Tropicos · WFO · WoRMS · Флора Кітая
Нарматыўны кантроль	Microsoft: 2776948967