Пячора Гаўешціца
| Гаўешціца | |
|---|---|
| сербск.: Говјештица | |
 | |
| Даўжыня | 9682 м |
| Год адкрыцця | 1906 |
| Тып | карставая |
| Змяшчаючыя пароды | {{{Змяшчаючыя пароды}}} |
 Катэгорыя на Вікісховішчы | |
Гаўешціца (сербск.: Говјештица/Govjestica) — вялікая карставая пячора, што знаходзіцца ў каньёне Прача ля левага прытоку ракі Дрына ў горным масіве Раманія. У адміністрацыйным дачыненні прыналежыць да муніцыпалітэта Рагаціца, Рэспубліка Сербская, Боснія і Герцагавіна, знаходзіцца на адлегласці дваццаці аднаго кіламетра ад горада.
Гісторыя даследаванняў[правіць | правіць зыходнік]
Гаўешціца доўгі час заставалася невядомай і ўпершыню была выяўлена толькі ў пачатку XX стагоддзя, калі ў 1906 годзе ў выніку будавання чыгуначнай лініі Сараева—Вішаград адбылося абвальванне часткі скальных парод і адкрыўся ўваход у пячору. Першыя згадванні пра даследаванне пячоры датуюцца 1911 годам, але даследчыкам атрымалася прайсці ўглыб толькі на 100 метраў — далейшае пасоўванне было занадта небяспечным і патрабавала адмысловага абсталявання. З гэтых пор пячора стала даволі папулярнай сярод турыстаў, хоць сур'ёзным яе вывучэннем тады ніхто не займаўся. У біялагічнай і палеанталагічнай літаратуры 1960-х — 1970-х гадоў Гаўешціца згадваецца толькі мімаходзь без якіх б там ні было навуковых дадзеных.
Сур'ёзны зрух у вывучэнні пячоры адбыўся толькі ў 2010 годзе, калі прыехала група італьянскіх спелеолагаў з Балонні і Навары — у супрацоўніцтве з мясцовымі навукоўцамі з Босніі і Герцагавіны пры спрыянні Цэнтра карсту і спелеалогіі Сараева яны дамагліся вызначаных поспехаў у даследаванні: склалі падрабязную карту тунэляў, задакументавалі новыя адгалінаванні, з якімі агульная даўжыня пячоры складала каля 1200 метраў. Усяго ў перыяд 2010—2013 гадоў былі распачаты некалькі навуковых экспедыцый, недалёка ад уваходу з'явіўся невялікі даследчыцкі лагер, да працэсу вывучэння далучыліся многія спецыялісты з іншых гарадоў. З часам даследчыкі прасоўваліся ўсё далей і далей, так, у 2011 годзе даўжыня вывучанай часткі пячоры складала 3800 метраў, у 2012 годзе — ужо 7715 метраў і, нарэшце, у 2013 годзе даследчыкі назвалі канчатковую на дадзены момант даўжыню — 9682 метры. Такім чынам, Гаўешціца з'яўляецца самай вялікай пячорай на тэрыторыі Босніі і Герцагавіны, апераджаючы па даўжыні папярэдніх лідараў Печына Ізвор Макраньске Міляцке (7200 м) і В'етраніцу (6700 м).
Падчас экспедыцый праводзіліся біялагічныя даследаванні залаў пячоры, збіраліся ўзоры мінеральных і арганічных матэрыялаў. У пячоры была выяўлена калонія кажаноў, былі знойдзены множныя аскепкі чэрапаў і костак пячорнага мядзведзя дагістарычнага віду, які, як лічыцца, вымер каля 15 тыс. гадоў назад. Апроч таго, усярэдзіне навукоўцамі знойдзены рэдкія насякомыя сямейства леядзідаў.
Гаўешціца ўваходзіць у лік аб'ектаў, якія падпадаюць пад абарону па класіфікацыі Міжнароднага саюзу аховы прыроды.
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
|
Пячора Гаўешціца на Вікісховішчы |
|---|