Ведрыч (рака)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
(Пасля перасылкі з Рака Ведрыч)
Ведрыч
ля в. Рассвет
Характарыстыка
Даўжыня 68 км
Басейн 1 330 км²
Расход вады 4,5 м³/с
Вадацёк
Выток  
 • Месцазнаходжанне каля в. Уюнішчы, Калінкавіцкі раён
Вусце Дняпро
 • Каардынаты 52°22′25″ пн. ш. 30°23′28″ у. д.HGЯO
Размяшчэнне
Водная сістэма Дняпро → Чорнае мора

Краіна
Рэгіён Гомельская вобласць
Раёны Калінкавіцкі раён, Рэчыцкі раён
physical
вусце
вусце
physical
вусце
вусце
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ведрыч, Ведрач — рака ў Калінкавіцкім і Рэчыцкім раёнах Гомельскай вобласці, правы прыток ракі Дняпро.

Даўжыня ракі 68 км. Плошча вадазбору 1330 км². Сярэднегадавы расход вады ў вусці 4,5 м³/с. Сярэдні нахіл воднай паверхні 0,3 ‰.

Назва[правіць | правіць зыходнік]

Назва Ведрыч балцкага паходжання[1].

У аснове назвы — адзін з варыянтаў балцкай гідранімічнай асновы Ud- : Vad- : Ved-, якая звязаная з лат. ūdens, пруск. (w)undan, літ. vanduo «вада», яцвяжскім *udā «вада; рака».

Гэтая аснова ў балцкіх назвах такіх рэк, як літоўскія Vedega (Vadaga), Vadaktis, Ūdara[2], пруская *Vadanga (> Wadangen), пасожская Удага, падняпроўскія Ведаса, Ведага[3], возера Вядзета.

У назве Ведрыч корань Ved- пашыраны з дапамогай пашыральніка -r-. Ён шырока прысутны ў літоўскім слова- і назваўтварэнні: kupti «уздымацца» — kupra «горб», liepa «ліпа» — Lieporas «Ліпавы (ручай)»[4].

Назва значыць «Паўнаводная (рака)».

Правы прыток Ведрыча рэчка Рабуса мае назву з балцкім пашыральнікам -usa, як у назве дзесенскай ракі Нярусы.

Асноўныя прытокі[правіць | правіць зыходнік]

Агульныя звесткі[правіць | правіць зыходнік]

Пачынаецца за 2 км на паўднёвы захад ад вёскі Уюнішчы Калінкавіцкага раёна, упадае ў Дняпро каля вёскі Азершчына Рэчыцкага раёна. Цячэ па Гомельскім Палессі.

Даліна невыразная, шырыня 0,6—0,8 км. Абалона шырынёй 0,3—0,5 км, сухая, лугавая. Ад вытоку 49 км рэчышча каналізаванае, шырыня ракі ў межань 6—8 м. У абалоне меліярацыйныя каналы.

Экалогія[правіць | правіць зыходнік]

2 ліпеня 2009 года ў рацэ, за два кіламетры ад вёскі Ліскі Рэчыцкага раёна, быў выяўлены масавы мор рыбы. Была ўсталявана наяўнасць ядахімікатаў, якія патрапілі ў раку з палёў мясцовых сельгаспрадпрыемстваў, на якіх праводзілася хімічная праполка.[5]

Заўвагі[правіць | правіць зыходнік]

  1. Топоров В. Н., Трубачев О. Н. Лингвистический анализ гидронимов Верхнего Поднепровья. — М., 1962. — С. 178.
  2. A. Vanagas. Lietuvių hidronimų etimologinis žodynas. Vilnius, 1981. С. 351, 358.
  3. Топоров В. Н., Трубачев О. Н. Лингвистический анализ гидронимов Верхнего Поднепровья. — М., 1962. — С. 129, 157, 169—170, 178, 211.
  4. P. Skardžius. Rinktiniai raštai. T. 1. Vilnius, 1996. C. 298—309.
  5. У Рэчыцкім раёне адбыўся мор рыбы Архівавана 6 сакавіка 2019. (руск.) // БелаПАН

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Блакітная кніга Беларусі : Энцыклапедыя / рэдкал.: Н. А. Дзісько і інш. — Мн.: БелЭн, 1994. — 415 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-85700-133-1.
  • Ресурсы поверхностных вод СССР. Описание рек и озёр и расчёты основных характеристик их режима. Т. 5. Белоруссия и Верхнее Поднепровье. Ч. 1—2. — Л., 1971.
  • Природа Белоруссии: Попул. энцикл./ БелСЭ; Редкол.: И. П. Шамякин (гл.ред.) и др. — Мн.: БелСЭ, 1986. — 599 с., 40 л. ил.