Вычагда

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
(Пасля перасылкі з Рака Вычагда)
Вычагда
руск. Вычегда, комі Эжва
Каля сяла Ірта
Каля сяла Ірта
Характарыстыка
Даўжыня 1130 км
Басейн 121 000 км²
Расход вады 1 160 м³/с
Вадацёк
Выток Ціманскі краж
 • Месцазнаходжанне Ціманскі краж
 • Каардынаты 62°19′45″ пн. ш. 55°32′49″ у. д.HGЯO
Вусце Паўночная Дзвіна
 • Месцазнаходжанне Котлас
 • Каардынаты 61°17′00″ пн. ш. 46°37′10″ у. д.HGЯO
Размяшчэнне
Водная сістэма Паўночная Дзвіна → Белае мора

Краіна
Рэгіёны Рэспубліка Комі, Архангельская вобласць
Код у ДВР 03020200112103000013575
physical
выток
выток
вусце
вусце
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Вы́чагда (руск.: Вы́чегда[1], комі: Эжва) — рака на поўначы Еўрапейскай часткі Расіі ў Рэспубліцы Комі і Архангельскай вобласці, правы і самы вялікі прыток ракі Паўночная Дзвіна.

Даўжыня — 1130 км, плошча вадазборнага басейна — 121 тыс. км². Сярэдні расход вады 1160[1] м³/с. Выток ракі знаходзіцца на паўднёвым ускрайку Ціманскага кража. Упадае ў Паўночную Дзвіну каля горада Котлас.

Рэльеф басейна ракі склаўся ў выніку неаднаразовых абледзяненняў і асабліва апошняй трансгрэсіі Паўночнага мора. Паверхня раўнінная з сярэдняй вышынёй 120—150 м. Рачныя даліны шырокія, алювіяльныя даліны вузкія, без тэрас. Жыўленне снегавое (43—48 %), вялікая доля падземнага (да 35—40 %). У пойме ракі вялікая колькасць праток і старыц. Замярзае ў лістападзе, вызваляецца да лёду ў красавіку. Суднаходная на 935[2] км ад вусця.

Асноўны прытокі: Вішара, Вым, Ярэнга, Нем, Паўночная Кельтма, Локчым, Сысола. Сярод прытокаў: Ікса, Старая Вычагда, Вялікая Ватса, Віледзь, Чакула, Чулега, Вуктыль, Віль, Кензан, Пузла і інш.[2]

Каля ракі гарады Сыктыўкар, Сальвычагодск, Котлас.

Зноскі

  1. а б Географический энциклопедический словарь: Географические названия / Гл. ред А. Ф. Трёшников; Ред. кол.: Э. Б. Алаев, П. М. Алампиев, А. Г. Воронов и др.. — М.: Сов. энциклопедия, 1983. — С. 102. — 538 с. — 100 000 экз. (руск.)
  2. а б Река Вычегда // Государственный водный реестр РФ (руск.)

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Географический энциклопедический словарь: Географические названия / Гл. ред А. Ф. Трёшников; Ред. кол.: Э. Б. Алаев, П. М. Алампиев, А. Г. Воронов и др.. — М.: Сов. энциклопедия, 1983. — С. 102. — 538 с. — 100 000 экз. (руск.)

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]