Сакмара

Сакмара
башк. Һаҡмар, руск. Сакмара
Сакмара каля Саракташа
Характарыстыка
Даўжыня	798 км
Басейн	30 200 км²
Расход вады	144 м³/с (за 55 км ад вусця)
Вадацёк
Выток
• Месцазнаходжанне	хрыбет Уралтау (Паўднёвы Урал)
• Каардынаты	53°17′58″ пн. ш. 58°07′35″ у. д.
Вусце	Урал
• Месцазнаходжанне	Арэнбург
• Каардынаты	51°46′20″ пн. ш. 55°01′35″ у. д.
Ухіл ракі	25 м/км
Размяшчэнне
Водная сістэма	Урал → Каспійскае мора
Краіна	Расія
Рэгіёны	Башкартастан, Арэнбургская вобласць
Код у ДВР	12010000512112200004778
выток вусце
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Сакма́ра (руск.: Сакма́ра, башк.: Һаҡмар ) — рака ў Расіі, правы прыток ракі Урал. Працякае праз тэрыторыі Башкартастана (348 км) і Арэнбургскай вобласці (412 км).

Даўжыня ракі 798 км. Плошча вадазбору 30 200 км². Сярэдні расход вады за 55 км ад вусця складае 144 м³/с (110 м³/с каля пасёлка Каргала). Сярэдні аб’ём сцёку 4,545 км³/год. Агульнае падзенне вышыні 570 м. Бярэ пачатак на схілах хрыбта Уралтау, цячэ на поўдзень у шырокай горнай даліне, агінаючы Зілаірскае плато, прарываецца ў глыбокую цясніну і паварочвае на захад. Упадае ў раку Урал за 327 км ад яе вусця на мяжы горада Арэнбурга і Арэнбургскага раёна. Рэчышча звілістае, меандруючае. Жыўленне ракі пераважна снегавое. Разводдзе з красавіка да пачатку чэрвеня. Замярзае ў лістападзе. Рака суднаходная ў ніжнім цячэнні да горада Кувандык.

Прытокі: Бувела, Кугізыл, Шэрда, Талатшы, Сапсал, Таўла, Баткатлы, Кувашлы, Магаш, Малы Юлук, Баракал, Бірмасбаш (Бірмас-Бас), Зілаір (Урман-Зілаір), Азям, Карагала (Катрала), Курачанка (Кураган), Бухарча (Бухарна), Куруіл, Касмарка, Вялікі Ік, Караелга, Салмыш, Каргалка, Сярэдняя Каргалка і інш.

У 2005 годзе ў вярхоўі ракі створана вадасховішча.

Літаратура

• Сакмара // Географический энциклопедический словарь: Географические названия / Гл. ред А. Ф. Трёшников; Ред. кол.: Э. Б. Алаев, П. М. Алампиев, А. Г. Воронов и др.. — М.: Сов. энциклопедия, 1983. — С. 367. — 538 с. — 100 000 экз. (руск.)
• Сакма́ра // Географический энциклопедический словарь: Географические названия (руск.) / Гл. ред. А. Ф. Трёшников; Ред. кол.: Э. Б. Алаев, П. М. Алампиев (зам. гл. ред.) и др. — 2-е изд., исправл. и дополн. — М.: Советская энциклопедия, 1989. — С. 407. — 592 с. — 210 000 экз. — ISBN 5-85270-057-6.
• Сакма́ра // Словарь названий гидрографических объектов России и других стран — членов СНГ (руск.) / Под ред. Г. И. Донидзе. — М.: Картгеоцентр — Геодезиздат, 1999. — С. 320. — 464 с. — 500 экз. — ISBN 5-86066-017-0.
• Сакма́ра // Географические названия Росии: Топонимический словарь: более 4000 единиц / Е. М. Поспелов. — М.: АСТ; Астрель, 2008. — С. 383. — 523 с. — 3 000 экз. — ISBN 978-5-17-054966-5 (Аст), ISBN 978-5-271-20728-0 (Астрель). (руск.)
• Матвеев А. К. Сакма́ра // Географические названия Урала: Топонимический словарь. — Екатеринбург: ИД «Сократ», 2008. — С. 237. — 352 с. — 8 000 экз. — ISBN 5-88664-299-5. (руск.)

Спасылкі

• Река Сакмара // Государственный водный реестр РФ (руск.)
• Алексеевский Н. И., Ретеюм К. Ф. Сакмара // Научно-популярная энциклопедия «Вода России» (руск.)