Звычайна даўжыня цела складае 6-8 см, можа дасягаць 10-15 см і нават 20 см. Маса 20-200 г. Цела масіўнае, адносна шырокае. Морда круглаватая. Канечнасці адносна кароткія. Перамяшчаецца рапуха часцей за ўсё паўзком. Афарбоўка верху звычайна аднатонная, шэрага, карычневага, часам амаль чорнага, шэра-аліўкавага колеру. Знізу брудна-белая, светла-шэрая або жаўтаватая, аднатонная ці часам з дробнымі цёмнымі плямамі. На ўнутраным баку задняй лапкі, на выгінах пальцаў ёсць двайныя сучляноўныя гурбячкі.
Распаўсюджана шэрая рапуха даволі шырока: у Паўночна-Заходняй Афрыцы, Еўропе, на Каўказе, у Азіі на ўсход — да Карэі і Японіі, на поўдзень — да Усходняга Кітая. У еўрапейскай часткцы Расіі на поўнач дасягае 65° пн.ш. Шырока распаўсюджана ў Беларусі.
Шэрая рапуха звычайна ў прыродных ландшафтах трымаецца вільготнейшых мясцін, яе даводзіцца сустракаць у алешніках, забалочаных лясах. Але нізкая патрабавальнасць да вільгаці дазваляе жыць і ў сухіх месцах. Шэрая рапуха звычайная ў культурных ландшафтах: садах, парках, агародах, на палях.
Удзень рапухі малапрыкметныя. Звычайна ў гарачыя гадзіны сядзяць у сховішчах: пад карчамі, каменнем, у лясным подсціле. На паляванне выходзіць на змярканні. Паколькі яны не могуць спрытна скакаць, у рацыёне рапух менш насякомых, якія лётаюць, а больш тых, што поўзаюць і бегаюць. У меню сустракаюцца розныя лічынкі насякомых (у асноўным шкоднікаў). Шмат паядае рапуха мошак і камароў, лістаедаў. 3 іншых беспазваночных яе здабычай становяцца павукі, кіўсякі, слізнякі, дажджавыя чарвякі. Нярэдка ласуецца мурашкамі.
Нягледзячы на свае атрутныя выдзяленні, шэрая рапуха трапляе ў страўнік многіх жывёлін. Часта на рапух палююць вужы і гадзюкі, якія таксама жывуць ва ўвільготненых лясных біятопах. Шэрая рапуха сустракаецца ў корме некаторых птушак і сысуноў (гарнастай, тхор, барсук).
Шэрая рапуха ідзе на зімоўку позняй восенню і раней за іншых земнаводных прачынаецца. Зімуе ў норах пад тоўстым лясным подсцілам, частая госця таксама ў падвалах, склепах.
Шлюбны перыяд рапух звычайна не больш як 10 дзён, самцы спяваюць блага. Ікру самкі адкладваюць у выглядзе шнуроў, якія дасягаюць 3-5 м у даўжыню. Яны звычайна моцна «заблытаныя» сярод вадзяной расліннасці. Адна самка адкладвае ад 1200 да 7000 ікрынак. Лічынкі (апалонікі) даволі дробныя, чорнага колеру. Развіццё лічынак у вадаёме доўжыцца каля 50 дзён. Маленькія рапухі, якія выходзяць на сушу, маюць даўжыню каля 12-15 мм.
.jpg)
