Рымскі кліматычны оптымум
Рымскі кліматычны оптымум — кароткі адрэзак субатлантычнага перыяду, які ахоплівае час з пачатку кіравання Актавіяна да прыкладна 400 г. н.э. Мяккі клімат спрыяў росквіту буйных імперый. Менавіта на гэты перыяд прыпадае максімальнае пашырэнне Рымскай імперыі.
Клімат Еўропы пацяплеў у параўнанні з папярэднім перыядам на 1—2 °C[1]. Клімат быў, верагодна, гарачым, але не сухім. Тэмпература прыкладна адпавядала сучаснай, а на поўнач ад Альпаў была нават вышэйшая за сучасную. У Паўночнай Афрыцы і на Блізкім Усходзе панаваў больш вільготны клімат.
Кліматычным маркерам служыць распаўсюджванне цеплалюбнага прадстаўніка клаповых Heterogaster urticae, які падчас рымскага оптымуму быў выяўлены нават на тэрыторыі Ёрка[2]. Тэмпература для гэтага перыяду рэканструюецца пакуль з вялікай асцярожнасцю.
Адступленне альпійскага глетчара палепшыла праходнасць альпійскіх перавалаў і дазволіла рымлянам заваяваць Галію, Ніжнюю і Верхнюю Германію, Рэцыю і Норык, якія былі ўключаны ў склад імперыі. Пачынаючы з 280 г. н.э. у Германіі і Брытаніі пачынаецца культывацыя вінаграда і вытворчасць віна.
У Паўночнай Еўропе расце колькасць насельніцтва, у сувязі з чым готы, гепіды і вандалы ў II—III стст. пачынаюць рухацца на поўдзень у пошуках новых земляў для пражывання. Першапачаткова яны пранікаюць на тэрыторыю Карпатаў і Прычарнамор’е.
За рымскім оптымумам прыйшоў кліматычны песімум ранняга Сярэднявечча. Новае пацяпленне ў Паўночным паўшар’і наступіла праз некалькі стагоддзяў, падчас сярэдневяковага кліматычнага оптымуму.
Зноскі
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Wolfgang Behringer: Kulturgeschichte des Klimas. C. H. Beck, München 2007, ISBN 978-3-406-52866-8, S. 86-90.