Рыфская мова
| Рыфская мова | |
|---|---|
| Саманазва |
Tarifit تاريفيت ⵜⴰⵔⵉⴼⵉⵜ |
| Краіны |
 Марока |
| Рэгіёны |
Усходняя вобласць Танжэр — Тэтуан — Эль-Хасейма Фес-Мекнес |
| Афіцыйны статус | Марока (дзяржаўная) |
| Агульная колькасць носьбітаў | 4 млн |
| Статус | у бяспецы[d] |
| Класіфікацыя | |
| Катэгорыя | Мовы Афрыкі |
| Пісьменнасць | лацінскае пісьмо |
| Моўныя коды | |
| ISO 639-1 | — |
| ISO 639-2 | — |
| ISO 639-3 | rif |
| WALS | brf |
| Atlas of the World’s Languages in Danger | 699 |
| Ethnologue | rif |
| IETF | rif |
| Glottolog | tari1263 |
Рыфская мова (саманазва: tarifit / ⵜⴰⵔⵉⴼⵉⵜ, араб. تاريفيت, ісп.: Rifeño, фр.: Rifain) — мова рыфаў, адносіцца да групы берберскіх моў, распаўсюджана на поўначы Марока. Носьбітамі рыфскай мовы па ўсім свеце з'яўляюцца каля 4 мільёнаў чалавек. Як правіла, гэтыя людзі шматмоўныя і валодаюць адначасова арабскай.
Рыфская мова прызнаная ў Марока адной з афіцыйных моў і выкарыстоўваецца ў дзяржаўным справаводстве.
Пісьменнасць
[правіць | правіць зыходнік]Раней у якасці графічнай асновы рыфскай мовы выкарыстоўваўся арабскі алфавіт. У наш час больш распаўсюджаны лацінскі алфавіт. У 1970-х гадах прадпрымаліся спробы адаптаваць старажытналівійскае пісьмо, якім карыстаюцца ў роднасных туарэгскіх мовах.
Класіфікацыя
[правіць | правіць зыходнік]
Паводле класіфікацыі, прадстаўленай у даведніку моў свету Ethnologue, мова рыф (тарыфіт) разам з мовай сенхаджа ўтвараюць адну з 6 падгруп зенецкай групы паўночнаберберскай галіны[1].
У класіфікацыі, апублікаванай у працы С. А. Бурлак і С. А. Старасціна «Параўнальна-гістарычнае мовазнаўства», названая падгрупа ў складзе зенецкіх моў пазначана як «паўночнамараканская»[3]. Брытанскі лінгвіст Роджэр Бленч уключае ў склад рыфскага кластара мовы і (ці) дыялекты шаўя, тыдыкельт, туат, гхмара, тлемсен і шэліф басін. Мова сенхаджа (сенхажа) аднесена ў гэтай класіфікацыі да групы мзаб-уаргла[4].
Рыфская мова ўключае заходні, цэнтральны і ўсходні дыялекты.
Крыніцы
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ Simons G. F., Fennig C. D.: Afro-Asiatic. Berber. Northern. Zenati (англ.). Ethnologue: Languages of the World (20th Edition). Dallas: SIL International (5 красавіка 2017). Архівавана з першакрыніцы 7 лістапада 2017. Праверана 30 кастрычніка 2017. (Праверана 30 кастрычніка 2017)
- ↑ Recensement général de la population et de l'habitat 2004 (фр.). Haut-Commissariat au Plan du Maroc. Centre National de Documentation (5 красавіка 2009). Архівавана з першакрыніцы 6 верасня 2017.Шаблон:Проверено
- ↑ Бурлак С. А., Старостин С. А. Приложение 1. Генетическая класификация языков мира. Афразийские (= семитохамитские) языки // Сравнительно-историческое языкознание. — М.: Академия, 2005. — С. 338—341. — ISBN 5-7695-1445-0.Шаблон:Проверено
- ↑ Blench, Roger.. The Afro-Asiatic Languages. Classification and Reference List (англ.) (pdf) P. 13. Cambridge: Roger Blench Website. Publications (5 красавіка 2006). Архівавана з першакрыніцы 23 мая 2013. (Праверана 30 кастрычніка 2017)
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Языковая ситуация в странах Азии и Африки : [Сборник статей] / АН СССР. Ин-т народов Азии ; [Ред. коллегия: И. Ф. Вардуль и др.]. - Москва : Наука, 1967. - 191 с. : граф., карт.; 21 см.
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]
|
Рыфская мова на Вікісховішчы |
|---|
- Tarifiyt Berber Vocabulary List (from the World Loanword Database)
- Ethnologue report on Tarifit
- INALCO report on Tarifit (fr)
- Site 100 % in Tarifit
