Рэзалюцыя Генеральнай Асамблеі ААН 3314
| Рэзалюцыя Генеральнай Асамблеі ААН 3314 | |
|---|---|
| Орган | (Арганізацыя Аб’яднаных Нацый) |
| Дата | 14 снежня 1974[1] |
| Дакумент | |
Рэзалюцыя Генеральнай Асамблеі ААН 3314 (XXIX) «Вызначэнне агрэсіі» прынятая 14 снежня 1974 года для вызначэння акту агрэсіі.
Перадумовы прыняцця[правіць | правіць зыходнік]
Прыняцце вызначэння стала кульмінацыяй працяглага працэсу, які пачаўся ў 1923 годзе пад эгідай Лігі Нацый. У снежні 1967 года Генеральная Асамблея прыняла рэзалюцыю 2330 (XXII), якой створаны спецыяльны камітэт па пытанні аб вызначэнні агрэсіі. Гэты орган складаецца з 35 дзяржаў-членаў[2]. Праз сем гадоў ён прадставіў Генеральнай Асамблеі праект прапаноў, якія ляглі ў аснову канчатковага вызначэння агрэсіі[3].
Рэзалюцыя[правіць | правіць зыходнік]
Рэзалютыўная частка дакумента складаецца з васьмі артыкулаў. Тлумачальныя заўвагі да артыкулаў 3 і 5 утрымліваюцца ў пункце 20 дакладу Спецыяльнага камітэта па пытанні аб вызначэнні агрэсіі. Заявы па вызначэнні ўтрымліваюцца ў пунктах 9 і 10 дакладу шостага камітэта (а/9890).
Вызначэнне агрэсіі[правіць | правіць зыходнік]
Згодна з артыкулам 1 рэзалюцыі:[4]
|
Агрэсіяй з’яўляецца прымяненне ўзброенай сілы дзяржавай супраць суверэнітэту, тэрытарыяльнай недатыкальнасці або палітычнай незалежнасці іншай дзяржавы, або якім-небудзь іншым чынам, несумяшчальным са Статутам Арганізацыі Аб’яднаных Нацый, як гэта ўстаноўлена ў гэтым вызначэнні. | 
|
Артыкул 3
Любое з наступных дзеянняў, незалежна ад аб’ява вайны, з улікам і ў адпаведнасці з палажэннямі артыкула 2, будзе кваліфікавацца ў якасці акту агрэсіі:
а) уварванне або напад узброеных сіл дзяржавы на тэрыторыю іншай дзяржавы або любая ваенная акупацыя, які б часовы характар яна ні насіла, якая з’яўляецца вынікам такога ўварвання або нападу, або любая анексія з ужываннем сілы тэрыторыі іншай дзяржавы або часткі яе;
b) бамбардзіроўка ўзброенымі сіламі дзяржавы тэрыторыі іншай дзяржавы або прымяненне любой зброі дзяржавай супраць тэрыторыі іншай дзяржавы;
с) блакада партоў або берагоў дзяржавы ўзброенымі сіламі іншай дзяржавы;
d) напад узброенымі сіламі дзяржавы на сухапутныя, марскія або паветраныя сілы або марскія і паветраныя флаты іншай дзяржавы;
e) прымяненне ўзброеных сіл адной дзяржавы, якія знаходзяцца на тэрыторыі іншай дзяржавы паводле дамовы з прымаючым дзяржавай, у парушэнне ўмоў, прадугледжаных у пагадненні, або любы працяг іх знаходжання на такой тэрыторыі па спыненні дзеяння пагаднення;
f) дзеянне дзяржавы, які дазваляе, каб яго тэрыторыя, якую яна прадаставіла ў распараджэнне іншай дзяржавы, выкарыстоўвалася гэтай іншай дзяржавай для здзяйснення акту агрэсіі супраць трэцяй дзяржавы;
g) засылка дзяржавай або ад імя дзяржавы ўзброеных банд, груп, ірэгулярных сіл ці наймітаў, якія здзяйсняюць акты прымянення ўзброенай сілы супраць іншай дзяржавы, якія носяць такі сур’ёзны характар, што гэта раўнасільна пералічаным вышэй актам, або яго значны удзел у іх.
Артыкул 4
Вышэйпрыведзены пералік актаў не з’яўляецца вычарпальным, і Савет Бяспекі можа вызначыць, што іншыя акты ўяўляюць сабой агрэсію згодна з палажэннямі Статута.
Крытыка вызначэння[правіць | правіць зыходнік]
Фармулёўка вызначэння падвергнулася крытыцы з боку многіх каментатараў. Яго палажэнні па выкарыстанні ўзброеных ірэгулярных часцей імглісты, так як незразумела, які ўзровень «ўцягнутасці» пацягне за сабой адказнасць дзяржавы. Акрамя таго, вызначэнне вельмі дзяржава-арыентавана, у тым, што лічыць дзяржавы адзінымі ўдзельнікамі, адказнымі за акты агрэсіі. Мясцовыя або транснацыянальныя паўстанцкія групы, такія як тыя, якія прынялі ўдзел у грамадзянскай вайне ў Сьера-Леонэ і Югаслаўскіх войнах, былі ключавымі гульцамі ў сваіх канфліктах, нягледзячы на тое, што яны — недзяржаўныя бакі і яны не ўваходзяць у аб’ём вызначэння.
Вызначэнне агрэсіі таксама не ахоплівае дзеянні міжнародных арганізацый. Два ключавых ваенных саюза на момант прыняцця вызначэння, НАТА і Варшаўскі дагавор, з’яўляліся недзяржаўнымі ўдзельнікамі і, такім чынам, выходзілі за рамкі вызначэння[5]. Акрамя таго, вызначэнне не тычыцца абавязкаў асоб, якія маюць дачыненне да актаў агрэсіі. Яно шырока ўспрымаецца як недастатковае, на якой падставе будуць ажыццяўляцца асобныя крымінальныя пераследы[6].
Вызначэнне не з’яўляецца абавязковым для Савета Бяспекі. Статут ААН надзяляе Генеральную Асамблею правам даваць рэкамендацыі Савету Бяспекі Арганізацыі Аб’яднаных Нацый, але Асамблея не можа дыктаваць Савету. Рэзалюцыя, якая суправаджае вызначэнне, абвяшчае, што ён прызначаны для забеспячэння кіраўніцтва ў Савеце Бяспекі, каб дапамагчы яму «ў вызначэнні, у адпаведнасці са Статутам наяўнасці акта агрэсіі»[7]. Савет бяспекі можа ўжываць або ігнараваць гэта кіраўніцтва, як лічыць патрэбным. Шэраг юрыстаў сцвярджае, што вызначэнне агрэсіі не аказала «ніякага бачнага ўздзеяння» на абмеркаваннях у Савеце Бяспекі[8].
Зноскі
- ↑ http://daccess-ods.un.org/access.nsf/Get?Open&DS=A/RES/3314(XXIX)&Lang=E
- ↑ A/RES/2330(XXII)
- ↑ A/RES/3314(XXIX)
- ↑ Резолюция, принятая Генеральной Ассамблеей ООН 14 декабря 1974 года
- ↑ Ingrid Detter Delupis, The Law of War, pp. 69-70. Cambridge University Press, 2000
- ↑ L.F. Damrosch, "Enforcing International Law through Non-forcible Measures", p. 202. Recueil De Cours/Collected Courses, Académie de Droit International de La Haye, 1998
- ↑ англ.: Yoram Dinstein, War, Aggression and Self-Defence, p. 118. Cambridge University Press, 2003
- ↑ M.C. Bassiouni and B.B. Ferencz, "The Crime against Peace", International Criminal Law, I, 313, 334 (M.C. Bassiouni ed., 2nd ed., 1999)
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
- Text of Resolution 3314
- A Brief Primer on International Law With cases and commentary. Nathaniel Burney, 2007.
- Official United Nations website
- Official UN website on International Law
- Official website of the International Court of Justice
- Introductory note by англ.: Elizabeth Wilmshurst, procedural history note and audiovisual material on General Assembly resolution 3314 (XXIX) of 14 December 1974 (Definition of Aggression) in the Historic Archives of the United Nations Audiovisual Library of International Law