Сабор Святога Станіслава (Магілёў)

Каталіцкі храм
Сабор Унебаўзяцця Дзевы Марыі
Галоўны фасад
53°53′54″ пн. ш. 30°20′02″ у. д.
Краіна	Беларусь
Горад	Магілёў
Канфесія	Каталіцызм
Епархія	Мінска-Магілёўская архідыяцэзія
Архітэктурны стыль	Барока
Дата заснавання	1738
Будаўніцтва	1738—1752 гады
Статус	Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 513Г000020
Стан	дзейнічае
Сайт	Афіцыйны сайт

Сабор Унебаўзяцці Дзевы Марыі, Сабор Унебаўзяцця Дзевы Марыі і Святога Станіслава — каталіцкі сабор у Магілёве, Беларусь. Носіць статус сукафедральнага сабора Мінска-Магілёўскай архідыяцэзіі. Помнік архітэктуры ў стылі барока, пабудаваны ў 1738—1752 гадах. У інтэр'еры вылучаюцца фрэскі на біблейскія тэмы на скляпеннях храма.

Гісторыя

Найбольш вядомая фрэска з касцёла з панарамай горада 1765 года. Злева двухвежавы кармеліцкі касцёл да перабудовы.

Сабор стаіць на месцы былога кляштара кармелітаў. У 1636 годзе на тэрыторыі кляштара была пабудавана драўляная царква, асвячоная ў імя Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі. У 1708 годзе падчас вялікага пажару гэта царква згарэла, а на яе месцы ў 1738—1752 гадах вялося будаўніцтва каменнага храма. Новы храм кармеліцкага кляштара быў асвячоны ў 1765 г. віленскім біскупам Ф. Зянковічам.

Сабор Унебаўзяцця Дзевы Марыі ў 1871 г.

25 снежня 1772 года Кацярына II абвясціла пра стварэнне ў Расійскай імперыі каталіцкай Беларускай дыяцэзіі з цэнтрам у Магілёве. Дзесяццю гадамі пазней Беларуская дыяцэзія была ператворана ў Магілёўскую архідыяцэзію, якой падпарадкоўваліся ўсе каталіцкія прыходы лацінскага абраду ў Расіі (у тым ліку ў Маскве і Санкт-Пецярбургу). З 1783 года храм кармеліцкага кляштара стаў кафедральным саборам магілёўскай архідыяцэзіі. Паколькі заступнікам сабора лічыўся Святы Станіслаў сабор звалі як саборам Унебаўзяцця, так і саборам Святога Станіслава. У звестках пра Магілёўскі кафедральны сабор у 1911 годзе ўказана: «Заступнік касцёла Св. Станіслаў Рымскі; назва касцёла Унебаўзяцце Найсвяцейшай Багародзіцы…»

Інтэр’ер касцёла

У канцы XVIII стагоддзя сабор быў перабудаваны, у прыватнасці, да фасада быў прыбудаваны 4-калонны порцік. Роспісы на скляпеннях выкананы ў другой палове XVIII стагоддзя групай магілёўскіх мастакоў пад кіраўніцтвам Паўла Піятроўскага.

• Роспісы касцёла
• 

  Роспіс скляпення галоўнага нефа

• 

  Перамяненне

• 

  Пакутніцтва Св. Себасцьяна

• 

  Фрэска «Прывілей кармелітам на заснаванне кляштара ў Магілёве»

• 

  Унебаўзяцце Маці Божай

У 1956 годзе сабор быў зачынены, у ім размясціўся Цэнтральны гістарычны архіў БССР. У 1960 годзе ён быў пераведзены ў Мінск, а ў будынак былога сабора пераехаў Дзяржаўны архіў Магілёўскай вобласці. У гэты перыяд храм страціў частку роспісаў, быў беззваротна страчаны арган з рэдкімі керамічнымі трубамі.

Марка 1993 г. прысвечаная сабору

Напачатку 1990-х гадоў будынак сабора вернуты вернікам, рэстаўрацыя ішла аж да 1994 года. Сабор атрымаў статус сукафедральнага ва ўтворанай у 1991 годзе Мінска-Магілёўскай архідыяцэзіі.

З 1993 года сабор Св. Станіслава служыць адным з цэнтрам штогадовага фестывалю духоўнай музыкі «Магутны Божа», які праводзіцца ў Магілёве.

15 жніўня 2018 года, у дзень Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі, у касцёле быў урачыста прэзентаваны і асвячоны новы арган, створаны гатычным стылі ў 1928 годзе вядомым нідэрландскім майстрам Леанам Вершурэнам(гал.) бел. дэ Хэйтхусенам для касцёла ў Эйндхавене.

Літаратура

• Кулагін, А. М. Каталіцкія храмы на Беларусі : энцыкл. давед. — Мн., 2000.
• Беларуская энцыклапедыя. Т. 9. – Мн., 1999. – С. 467.
• Республика Беларусь : энциклопедия. Т. 5. – Мн., 2007.
• Габрусь Т. В. Мураваныя харалы: Сакральная архітэктура беларускага барока / Т. В. Габрусь. Мн.: Ураджай, 2001.— 287 с.: іл. ISBN 985-04-0499-X, с. 224-226.

Спасылкі

• Парафіяльны сайт (бел.) 
• Магілёўскі кафедральны касцёл Святога Станіслава
• Сабор Святога Станіслава (Магілёў) на сайце Radzima.org
• Храм Святога Станіслава