Савет бяспекі Рэспублікі Беларусь

Савет бяспекі Рэспублікі Беларусь
Агульная інфармацыя
Дата стварэння	15 лістапада 1991
Кіраўніцтва дзейнасцю ажыццяўляе	Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь
Штаб-кватэра	г. Мінск, вул. Карла Маркса, 38
Старшыня	Аляксандр Рыгоравіч Лукашэнка
Дзяржаўны сакратар	Аляксандр Рыгоравіч Вальфовіч

Саве́т бяспе́кі Рэспу́блікі Белару́сь — канстытуцыйны, вышэйшы калегіяльны каардынацыйна-палітычны орган, які фарміруецца з мэтай рэалізацыі паўнамоцтваў Кіраўніка дзяржавы ў галіне забеспячэння нацыянальнай бяспекі краіны. Узначальваецца і фарміруецца Прэзідэнтам, які падпісвае яго пастановы.

Гісторыя

15 лістапада 1991 года Вярхоўны Савет Рэспублікі Беларусь ухваліў пастанову № 1249, якой утварыў Савет бяспекі ў складзе 14 асоб: старшыні Вярхоўнага Савета, яго першага намесніка і старшыні Камісіі Вярхоўнага Савета па нацыянальнай бяспецы, старшыні ўрада, генеральнага пракурора, старшыні Камітэта дзяржаўнай бяспекі, міністраў абароны, замежных і ўнутраных спраў, сувязі і транспарту, начальніка Беларускай чыгункі і ўпраўлення грамадзянскай авіяцыі, камандзіра Беларускай ваеннай акругі. Старшыня Вярхоўнага Савета займаў пасаду старшыні Савета бяспекі і прызначаў сабе памочніка ў якасці кіраўніка апарату Савета бяспекі, які налічваў 4 супрацоўнікі. Пасяджэнні склікаліся двойчы на год.

У 1992—1994 гадах Савет бяспекі ўзначальвалі старшыні Вярхоўнага Савета Станіслаў Шушкевіч, потым Мечыслаў Грыб. Паводле прынятай у 1994 годзе Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь, палажэнне аб Савеце бяспекі і яго складзе зацвярджаюцца ўказамі Прэзідэнта.

5 жніўня 1994 года Аляксандр Лукашэнка ўвёў Указам № 24 у склад Савета бяспекі кіраўніка Адміністрацыі прэзідэнта і дзяржаўнага сакратара замест старшыні Вярхоўнага Савета і старшыні камісіі Вярхоўнага Савета па нацыянальнай бяспецы. Пасяджэнні сталі праводзіцца кожныя тры месяцы. У 1997 годзе апарат Савета бяспекі, на чале якога стаяў прызначаны Прэзідэнтам дзяржаўны сакратар, быў перайменаваны ў сакратарыят.

Дзейнасць

Пасяджэнне Савета бяспекі Рэспублікі Беларусь за круглым сталом у Палацы Незалежнасці

У адпаведнасці з артыкулам 84 Канстытуцыі Прэзідэнт Беларусі фарміруе і ўзначальвае Савет бяспекі, назначае на пасаду і вызваляе з яе Дзяржаўнага сакратара Савета бяспекі. Палітыка-прававую аснову дзейнасці Савета бяспекі складаюць Канстытуцыя і законы Беларусі, дэкрэты, указы і распараджэнні Кіраўніка дзяржавы, у тым ліку Канцэпцыя нацыянальнай бяспекі, а таксама міжнародныя дагаворы краіны па адпаведных пытаннях.

Да ведання Савета бяспекі аднесены пытанні ўнутранай і знешняй палітыкі Беларусі, якія закранаюць інтарэсы нацыянальнай бяспекі, прыняцце важнейшых рашэнняў па забеспячэнні палітычнай, эканамічнай, навукова-тэхналагічнай, сацыяльнай, дэмаграфічнай, інфармацыйнай, ваеннай і экалагічнай бяспекі дзяржавы і яе грамадзян.

Савет бяспекі мае паўнамоцтвы на выкананне шэрагу задач, сярод якіх:

• вызначэнне жыццёва важных інтарэсаў краіны, выяўленне рэальных і патэнцыяльных унутраных і знешніх пагрозаў яе бяспецы;
• распрацоўка асноўных напрамкаў стратэгіі забеспячэння нацыянальнай бяспекі, арганізацыя эфектыўна функцыянуючай сістэмы гарантавання бяспекі краіны;
• падрыхтоўка прапаноў Прэзідэнту Беларусі для прыняцця рашэнняў па пытаннях унутранай і знешняй палітыкі ў галіне забеспячэння бяспекі асобы, грамадства і дзяржавы;
• каардынацыя дзейнасці дзяржаўных органаў у працэсе падрыхтоўкі і рэалізацыі рашэнняў у галіне забеспячэння бяспекі і ацэнка эфектыўнасці іх работы;
• падрыхтоўка аператыўных рашэнняў па прадухіленні надзвычайных сітуацый;
• распрацоўка прапаноў па рэфармаванні існуючых або стварэнні новых органаў, якія забяспечваюць бяспеку асобы, грамадства і дзяржавы;
• арганізацыя супрацоўніцтва з іншымі дзяржавамі па пытаннях бяспекі, інфармаванне грамадскасці аб дзяржаўнай палітыцы ў галіне нацыянальнай бяспекі і практычных мерах па яе рэалізацыі.

Пры Савеце бяспекі дзейнічаюць камісіі:

• міжведамасная камісія па абароне дзяржаўных сакрэтаў;
• міжведамасная камісія па ваенна-тэхнічным супрацоўніцтве і экспартным кантролі;
• дзяржаўныя камісія па радыёчастотах;
• міжведамасная камісія па бяспецы ў эканамічнай сферы.
• міжведамасная камісія па бяспецы ў інфармацыйнай сферы.

Склад

Палітыка

Беларусь

Гэты артыкул — частка серыі: Палітычная сістэма Беларусі

Дзяржаўны лад Канстытуцыя Беларусі Прэзідэнт Беларусі Адміністрацыя прэзідэнта Савет Міністраў Прэм’ер-міністр Міністр замежных спраў Міністр абароны Савет бяспекі Нацыянальны сход Савет Рэспублікі Члены Савета Рэспублікі Старшыня Савета Рэспублікі Палата прадстаўнікоў Дэпутаты Палаты прадстаўнікоў Старшыня Палаты прадстаўнікоў Судовая сістэма Канстытуцыйны Суд Вярхоўны Суд Генеральная пракуратура Адміністрацыйная сістэма Адміністрацыйны падзел Выбары Палітычныя партыі Рэферэндумы: 1995 • 1996 • 2004 • 2022 Парламенцкія выбары: 1995 • 2000 • 2004 • 2008 • 2012 • 2016 • 2019 Прэзідэнцкія выбары: 1994 • 2001 • 2006 • 2010 • 2015 • 2020 Унутраная палітыка Знешняя палітыка Міжнародныя арганізацыі Ваенная палітыка

У адпаведнасці з Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 15 сакавіка 2021 года, у актуальны склад Савета бяспекі Рэспублікі Беларусь уваходзяць 20 асоб:

Старшыня Савета бяспекі Рэспублікі Беларусь

• Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь.

Пастаянныя члены Савета бяспекі Рэспублікі Беларусь

• Прэм’ер-міністр Рэспублікі Беларусь;
• Старшыня Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь;
• Старшыня Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь;
• Кіраўнік Адміністрацыі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь;
• Дзяржаўны сакратар Савета бяспекі Рэспублікі Беларусь;
• Міністр унутраных спраў Рэспублікі Беларусь;
• Міністр абароны Рэспублікі Беларусь;
• Старшыня Камітэта дзяржаўнай бяспекі Рэспублікі Беларусь.
• Генеральны пракурор Рэспублікі Беларусь;
• Старшыня Камітэта дзяржаўнага кантролю Рэспублікі Беларусь;

Члены Савета бяспекі Рэспублікі Беларусь

• Старшыня Вярхоўнага суда Рэспублікі Беларусь;
• Старшыня праўлення Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь;
• Старшыня Следчага камітэта Рэспублікі Беларусь;
• Міністр замежных спраў Рэспублікі Беларусь;
• Міністр па надзвычайных сітуацыях Рэспублікі Беларусь;
• Міністр фінансаў Рэспублікі Беларусь;
• Старшыня Дзяржаўнага ваенна-прамысловага камітэта Рэспублікі Беларусь;
• Старшыня Дзяржаўнага пагранічнага камітэта Рэспублікі Беларусь;
• Начальнік Генеральнага штаба Узброеных Сіл Рэспублікі Беларусь.

Членамі Савета бяспекі могуць быць і іншыя службовыя асобы, якія прызначаюцца Прэзідэнтам па прадстаўленні Дзяржаўнага сакратара Савета бяспекі. Актыўны ўдзел у рабоце Савета бяспекі і падрыхтоўцы яго рашэнняў прымаюць і іншыя кіраўнікі міністэрстваў і ведамстваў, цэнтральных і іншых арганізацый, буйнейшых нацыянальных сродкаў масавай інфармацыі, а таксама дэпутаты палат Парламента, аўтарытэтныя навуковыя і грамадскія дзеячы, эксперты ў сферах эканомікі, права, сацыяльнай палітыкі.

Дзяржаўны сакратарыят

Дзяржаўны сакратарыят Савета Бяспекі — рабочы орган Савета бяспекі Рэспублікі Беларусь. Асноўнымі задачамі Дзяржаўнага сакратарыята з’яўляюцца:

• ажыццяўленне інфармацыйна-аналітычнага забеспячэння дзейнасці Прэзідэнта і Савета бяспекі ў сферы нацыянальнай бяспекі пры ацэнцы ўнутраных і знешніх пагроз жыццёва важным інтарэсам асобы, грамадства і дзяржавы, а таксама прававое і арганізацыйна-тэхнічнае забеспячэнне іх дзейнасці па рэалізацыі паўнамоцтваў у забеспячэнні бяспекі;
• каардынацыя дзейнасці дзяржаўных органаў па распрацоўцы асноўных напрамкаў стратэгіі забеспячэння нацыянальнай бяспекі;
• па даручэнні Прэзідэнта ажыццяўленне кантролю за рэалізацыяй рашэнняў Савета бяспекі і дзейнасцю дзяржаўных органаў, якія забяспечваюць бяспеку асобы, грамадства і дзяржавы;
• забеспячэнне дзейнасці міжведамасных камісій пры Савеце бяспекі.

Дзяржаўныя сакратары

• Віктар Уладзіміравіч Шэйман (1994—2000);
• Урал Рамдракавіч Латыпаў (27 лістапада 2000—2001);
• Генадзь Мікалаевіч Невыглас (12 верасня 2001—2006);
• Юрый Васільевіч Крывашэеў, в.а. (6 студзеня — 20 сакавіка 2006);
• Віктар Уладзіміравіч Шэйман (20 сакавіка 2006 — 8 ліпеня 2008)
• Юрый Віктаравіч Жадобін (15 ліпеня 2008—2009);
• Леанід Сямёнавіч Мальцаў (4 снежня 2009—2013);
• Аляксандр Веніямінавіч Мяжуеў (5 снежня 2013—2015);
• Станіслаў Васілевіч Зась (4 лістапада 2015 — 31 снежня 2019);
• Андрэй Аляксеевіч Раўкоў (20 студзеня 2020 — 3 верасня 2020);
• Валерый Паўлавіч Вакульчык (3 верасня 2020 — 29 кастрычніка 2020);
• Аляксандр Рыгоравіч Вальфовіч (з 26 студзеня 2021).

Літаратура

• А. А. Тозік. Савет бяспекі Рэспублікі Беларусь // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2002. — Т. 14: Рэле — Слаявіна. — С. 52. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14), ISBN 985-11-0035-8.