Савік Шустэр

Савік Шустэр
літ.: Ševelis Šusteris
Род дзейнасці	журналіст, тэлевядучы
Дата нараджэння	22 лістапада 1952(1952-11-22) (71 год)
Месца нараджэння	Вільнюс, Вільнюскае гарадское самакіраванне, Літоўская ССР, СССР
Грамадзянства	СССР  Канада  Італія
Альма-матар	Універсітэт Мак-Гіла
Узнагароды і прэміі
Сайт	3s.tv
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Савік Шустэр (літ.: Ševelis Šusteris; нар. 22 лістапада 1952 года ў Вільнюсе) — журналіст і тэлевядучы, Заслужаны журналіст Украіны (2012).

Біяграфія

Пачатак кар’еры

Нарадзіўся 22 лістапада 1952 года ў Вільнюсе ў сям’і футбаліста віленскага «Спартакаса» і спартыўнага трэнера. Гуляў у складзе юнацкай зборнай Літоўскай ССР па футболе. У 19 гадоў, на другім курсе медінстытута, эміграваў у Канаду. У 1976 годзе скончыў медыцынскую школу ўніверсітэта Мак-Гіла ў Манрэалі, па іншых звестках — факультэт біяхіміі і фізіялогіі Манрэальскага ўніверсітэта. Пераехаўшы ў Фларэнцыю, працягваў вывучаць медыцыну. Працаваў у даследчым цэнтры Фларэнтыйскага ўніверсітэта ў Італіі. У канцы 1970-х гадоў у якасці лекара наведаў Чад, дзе тады працягвалася грамадзянская вайна. Жыў у Італіі да пераезду ў Расію ў сярэдзіне 1990-х гадоў.

Пачатак кар’еры журналіста супаў з уварваннем Савецкай Арміі ў Афганістан у 1979 годзе. Шустэр асвятляў гэтую вайну 10 гадоў. Яго артыкулы пра вайну ў Афганістане друкавалі такія выданні як «Newsweek», «Der Spiegel», «Liberation» і «La Republica». У гэтых жа публікацыях ён асвятляў асноўныя войны 1980-х гадоў: у Ліване, Чадзе, Нікарагуа. У 1988 годзе прапанаваў для радыё «Свабода» серыю рэпартажаў пра вайну ў Афганістане на рускай мове.

Расія

Паступіўшы на працу ў рускую службу радыё «Свабода», ён прывёз з сабой прыёмы новай, сучаснай, заходняй журналістыкі, а неўзабаве пасля вяртання з Афганістана вёў галоўную штодзённую інфармацыйную праграму тых гадоў «У краіне і свеце». Упершыню з часу свайго існавання яна сфармавала адкрытую карэспандэнцкую сетку ў Расіі (гэта прывяло, у прыватнасці, да масавага звальнення старых эмігрантаў з радыёстанцыі). Быў прызначаны кіраўніком маскоўскага аддзялення радыё «Свабода» (1996—2001), дзе вёў галоўную праграму навін «Свабода ў прамым эфіры». Адначасова пачаў працаваць на НТВ у якасці спартыўнага каментатара. Стварыў футбольны тэлепраект, прысвечаны Чэмпіянату свету па футболе 1998 года. Калі праграма спынілася ў канцы чэмпіянату, Дзярждума больш чым 300 галасамі прыняла зварот да кіраўніцтва тэлеканала НТВ з просьбай працягнуць праграму Шустэра.

Пасля прыходу да ўлады Уладзіміра Пуціна адбылася гвалтоўная змена кіраўніцтва і ўладальнікаў тэлекампаніі НТВ. Крэмль пазбавіў непадкантрольнага Гусінскага правоў уласнасці, права ўласнасці на канал за даўгі перадалі «Газпрому», а кіраўніком канала замест Яўгена Кісялёва быў прызначаны амерыканскі рээмігрант Барыс Ёрдан. Вядучыя журналісты Яўген Кісялёў, Віктар Шэндэровіч і іншыя пакінулі яго ў знак пратэсту супраць захопу тэлеканала. Але праз некаторы час некаторыя з іх вярнуліся на канал (Таццяна Міткова, Леанід Парфёнаў). Савік Шустэр таксама асудзіў захоп тэлеканала. Аднак застаўся працаваць на НТВ. Кіраўніцтва радыё «Свабода» вызнала такую ​​пазіцыю як амаральную, і Шустэр быў адхілены ад кіраўніцтва маскоўскім офісам і звольнены з радыёстанцыі. У розны час на НТВ быў вядучым перадач «Герой дня», «Свабода слова», «Уплыў». Летам 2004 года заняў пасаду намесніка генеральнага дырэктара кампаніі дакументальнага кіно, але неўзабаве зразумеў, што не зможа рэалізаваць свае ідэі з новым кіраўніцтвам, прызначаным «Газпром-Медыя», і пакінуў канал.

Украіна

З мая 2005 года па рэкамендацыі Барыса Нямцова і на запрашэнне алігарха Віктара Пінчука адкрывае на канале ICTV праграму «Свабода слова», якая з цягам часу стала даволі папулярнай. У 2005 годзе праграма атрымала прэмію «Teletriumph» у намінацыі «Найлепшае ток-шоу». 8 чэрвеня 2007 года ў прамым эфіры «Свабоды слова» Шустэр афіцыйна абвясціў, што пераходзіць на канал «Інтэр», дзе пачынае новы праект. 10 ліпеня 2007 года Шустэр пракаментаваў матч за Суперкубак Украіны. Многія гледачы былі абураныя і незадаволеныя якасцю каментарыяў. 24 жніўня 2007 года на тэлеканале «Інтэр» адбыўся першы эфір праграмы «Свабода» Савіка Шустэра. У гэты ж дзень стартаваў праект «Вялікія ўкраінцы», які ўзначаліў Шустэр. Улетку 2008 года Шустэр перайшоў на ТРК «Украіна». Трохгадовы кантракт прадугледжваў трансляцыю грамадска-палітычнай праграмы з панядзелка па пятніцу. Адначасова ў жніўні 2008 года разам з бізнесменам Махамадам Захурам стаў сузаснавальнікам і інвестарам прадзюсарскай студыі «Савік Шустэр Студыі». Аднак пасля канфлікту з Захурам прадпрыемства ліквідавалі. Праект пад назвай «Шустэр LIVE» з’явіўся на канале 5 верасня.

На Алімпійскіх гульнях 2008 года ў Пекіне Шустэр нёс алімпійскі агонь у складзе ўкраінскай дэлегацыі. 21 ліпеня 2009 года адкрыў сваю студыю — «Студыя Савік Шустэр». Падчас чэмпіянату свету па футболе 2010 года разам з Пятром Магай і Васілісай Фраловай вёў на ўкраінскім Першым нацыянальным тэлеканале праграму «Афрыканскія страсці», а таксама каментаваў большасць матчаў.

З 21 студзеня 2011 года па 15 лютага 2013 года на ўкраінскім тэлеканале «Першы нацыянальны» выходзіла праграма «Шустэр LIVE». Пасля гэтага 22 лютага 2013 года яна з’явілася на тэлеканале «Інтэр». 21 лютага 2014 года на 5 канале выйшаў «Шустэр LIVE». Вясной 2014 года Савік Шустэр вяртаецца на Першы нацыянальны. Восенню праграма «Шустэр Live» была знята з эфіру рашэннем кіраўніка нацыянальнай ТРК Зураба Аласані, які патлумачыў, што ў эфіры праграм Шустэра занадта шмат маніпуляцый. З тых часоў праграма адначасова выходзіць на каналах «24 канал» і «112 Украіна». Але пасля інцыдэнту з запрашэннем у эфір расійскага журналіста Максіма Шаўчэнкі кіраўніцтва 24 канала, асцерагаючыся пазапланавай праверкі Нацыянальнай рады па тэлебачанні і радыёмаўленні, адмовілася ад трансляцыі перадач Савіка. Пасля гэтага яшчэ паўгода «Шустэр LIVE» выходзіў на «112 Украіна».

У верасні 2015 года працаваў на канале «1+1». Але 18 верасня 2015 года яго праграма была знята з эфіру. У той жа дзень ён прадэманстраваў ліст за подпісам гендырэктара «1+1» Аляксандра Ткачэнкі, у якім паведамлялася, што паводле ўмоў ліцэнзійнага пагаднення праграма «Шустэр» у прамым эфіры не можа выходзіць на канале «112 Украіна». Каментуючы гэты ліст, Шустэр заявіў, што ў ліцэнзійнай дамове не згадваецца права канала «1+1» выдаляць з эфіру праграму калі яму заўгодна. Пазней, пасля канфлікту з уладальнікам канала алігархам Ігарам Каламойскім, Савік Шустэр пачаў выходзіць у эфір на ўласным кабельным тэлеканале «3S.tv». 26 красавіка 2016 года Шустэр пачаў галадоўку з-за «палітычнага пераследу» ва Украіне з-за выкрыцця фактаў карупцыі, у прыватнасці з боку кіраўніка Дзяржаўнай падатковай службы Украіны Рамана Насірава. Таксама ў гэты дзень у Шустэра быў ануляваны дазвол на працу ва Украіне. З 29 красавіка па 31 снежня 2016 года праграма Савіка Шустэра выходзіла на гарадскім тэлеканале «Кіеў». 12 лістапада 2016 года Пячэрскі раённы суд Кіева пастанавіў правесці ператрус у кватэры і студыі вядучага. У 2019 годзе Шустэр і яго адвакат сцвярджалі, што выйгралі ўсе судовыя працэсы, пададзеныя ў 2016—2019 гадах. Але восенню 2019 года паміж ім і Ігарам Каламойскім зноў пачаўся суд. 1 снежня 2016 года канал 3S.tv абвясціў аб спыненні дзейнасці з-за фінансавых праблем.

У жніўні 2019 года Шустэр падпісаў кантракт з ТРК «Украіна» Рыната Ахметава на выпуск праграмы «Свабода слова» кожную пятніцу.