Савічы (Брагінскі раён)

Вёска Савічы Краіна Беларусь Вобласць Гомельская Раён Брагінскі Сельсавет Чамярыскі Каардынаты 51°37′ пн. ш. 30°19′ у. д. Першая згадка 1571 год Насельніцтва 86 чалавек (2004) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код 2344 Паштовыя індэксы 247637 Аўтамабільны код 3 Савічы на карце Беларусі ±

Са́вічы (трансліт.: Savičy, руск.: Савичи) — вёска ў Брагінскім раёне Гомельскай вобласці. Уваходзіць у склад Чамярыскага сельсавета.

Да 1 снежня 2009 года вёска ўваходзіла ў склад Хракавіцкага сельсавета.

Геаграфія

Размяшчэнне

У 22 км на поўдзень ад Брагіна, 22 км ад чыгуначнай станцыі Ёлча (на лініі Оўруч — Палтава), 152 км ад Гомеля, на захадзе мяжуе з Палескім радыяцыйна-экалагічным запаведнікам.

Транспартная сетка

На аўтамабільнай дарозе Камарын — Брагін.

Планіроўка складаецца з 2 частак, падзеленых дарогай: заходняй (ледзь скрыўленая вуліца, арыентаваная з паўднёвага ўсходу на паўночны захад, да якой з захаду далучаецца просталінейная вуліца і на поўнач ад яе, паралельна да асноўнай, праходзіць кароткая просталінейная вуліца) і ўсходняй (выгнутая вуліца мерыдыянальнай арыентацыі). Забудова двухбаковая, драўляная, сядзібнага тыпу.

Гісторыя

Выяўленае археолагамі гарадзішча ранняга жалезнага веку (за 1 км на ўсход ад вёскі, ва ўрочышчы Саловіца) сведчыць пра засяленне гэтых месцаў са старажытных часоў.

Упершыню Савічы згаданыя ў падатковым рэестры ад 6 студзеня 1571 года як сяло воласці Любецкага замка ў Кіеўскім ваяводстве Каралеўства Польскага. Тады ў ім налічвалася 6 дымоў.

Пасля 2-га падзелу Рэчы Паспалітай (1793 год) у складзе Расійскай імперыі. У 1811 годзе згадана як вёска ў Рэчыцкім павеце, абшарніцкая ўласнасць. У 1885 годзе побач з вёскай знаходзілася сядзіба з броварам. Цэнтр Савіцкай воласці, у якую ў 1885 годзе ўваходзілі 18 населеных пунктаў з 824 дварамі. Тысячы дзесяцін зямельных угоддзяў у наваколлях вёскі належалі двараніну Канстанціну Прозару. Паводле перапісу 1897 года ў вёсцы размяшчаліся капліца, народная вучэльня, хлебазапасны магазін, яўрэйскі малітоўны дом, 2 крамы, карчма.

У 1926—1987 гадах цэнтр Савіцкага сельсавета. У 1930 годзе арганізаваны калгас «Савічы», працавалі 2 ветракі (1905, 1909 гг.), крупарушка, стальмашня, паравы млын (1918 год), гамарня, воўначасальня.

Падчас Вялікай Айчыннай вайны дзейнічала падпольная група, якую ўзначальвалі С. І. і Ф. І. Філіпенка. Увесну 1942 года падпольшчыкі разам з партызанамі разграмілі варожы гарнізон, маслазавод і знішчылі будынак валасной управы. Карнікі расстралялі і спалілі 33 жыхароў (пахаваны ў магіле ахвяр фашызму ў цэнтры вёскі). Побач з брацкай магілай пахаваны 11 салдат і 8 партызан атрада імя Г. І. Катоўскага, якія загінулі ў баі за вызваленне вёскі.

У 1959 годзе — цэнтр саўгаса «Савічы». Працавалі камбінат побытавага абслугоўвання, лясніцтва, пільня, млын, сярэдняя школа, Дом культуры, фельчарска-акушэрскі пункт, бібліятэка, аддзяленне сувязі, сталовая, 3 крамы.

Насельніцтва

Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага забруджвання частка жыхароў (373 сям’і) пераселены ў чыстыя месцы.

Колькасць

• 2004 год — 50 гаспадарак, 86 жыхароў.

Дынаміка

• 1850 год — 66 двароў.
• 1885 год — 94 двары, 580 жыхароў.
• 1897 год — 127 двароў, 812 жыхароў (паводле перапісу). У сядзібе 3 двары, 41 жыхар.
• 1908 год — 175 двароў, 874 жыхары.
• 1959 год — 1305 жыхароў (паводле перапісу).
• 2004 год — 50 гаспадарак, 86 жыхароў.

Вядомыя асобы

• Тамара Сяргееўна Далгашэй (нар. 1960) — беларускі ўрач-кардыёлаг і палітык.

Літаратура

• Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 1, кн. 1. Гомельская вобласць / С. В. Марцэлеў; рэдкал.: Г. П. Пашкоў (дырэктар) і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2004. — 632 с.: іл. — 4 000 экз. — ISBN 985-11-0303-9.
• Sawicze (9) // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom X: Rukszenice — Sochaczew (польск.). — Warszawa, 1889. — S. 344.