Перайсці да зместу

Сафія Валадараўна

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Сафія Валадараўна
Аднаўленне знешнасці каралевы Сафіі па чэрапе.
Аднаўленне знешнасці каралевы Сафіі па чэрапе.
Нараджэнне 1141
Смерць 5 мая 1198(1198-05-05)
Месца пахавання
Род Ізяславічы Полацкія
Бацька Валадар Глебавіч
Маці Рыкса Баляславаўна
Муж Вальдэмар I Вялікі[1] і Людвіг III[d]
Дзеці Кнуд VI, Вальдэмар II Пераможца, Інгеборга Дацкая, Хелена Дацкая[d][2], Рыхеза Вальдэмарсдатэр, Сафія Дацкая[d], Марыя Вальдэмарсдоцір[d][3] і Маргарэт Вальдэмарсдоцір[d][3]
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Сабор у Рынгстэдзе, месца пахавання Сафіі.

Сафія Валадараўна (каля 1140 — 5 мая 1198) — княжна менская, каралева дацкая.

Біяграфія

[правіць | правіць зыходнік]

Сафія 23 кастрычніца 1157 года ўзяла шлюб з дацкім каралём Вальдэмарам I, запісы пра гэта ёсць у летапісе XII ст. «Славянская хроніка» Арнольда з Любека, а таксама ў Саксона Граматыка. Палітычны кантэкст шлюбу, як і сувязі полацка-менскіх князёў праз Сафію з дынастыямі герцагаў Браўншвейгскіх і ландграфаў Цюрынгскіх, не вывучаны[4]. Сафія актыўна брала ўдзел у грамадскім жыцці Даніі. Мела двух сыноў і шэсць дачок. Аўдавела ў 1182 годзе. У 1184 годзе выйшла замуж за Людвіга III, ландграфа цюрынгскага, аднак у 1190 годзе развялася з ім і вярнулася ў Данію. Пахавана побач Вальдэмара I у каралеўскай пахавальні Рынгстэда.

У гістарыяграфіі

[правіць | правіць зыходнік]

Рускімі летапісамі не згадваецца, вядома толькі з заходніх крыніц — сачынення Саксона Граматыка[5], «Сагі пра Кнютлінгаў»[6], генеалогіі дацкіх каралёў[7], «Агляду саг пра дацкіх канунгаў»[8], зводу саг «Прыгожая скура»[9], дацкіх аналаў[10]. Некаторыя скандынаўскія крыніцы даюць яе імя скажона — Суфія, Сіфія. Месца нараджэння невядома. Паходжанне княжны было дыскусійным у гістарыяграфіі, традыцыйна лічыцца, што Сафія дачка Валадара Глебавіча і Рыксы, дачкі Баляслава Крывавустага, найболей аргументавана гэта даведзена Я. Галенам[11]. Баўмгартэн[12] і Пашута[13] меркавалі, што Сафія дачка Уладзіміра Усеваладавіча, але ў такім выпадку трэба дапусціць, што Вальдэмар узяў шлюб з пляменніцай[4]. Падрабязны агляд пунктаў гледжання на паходжанне Сафіі змешчаны ў працах Т. Джаксан[14].

Ёсць два пазнейшыя партрэты Сафіі (1580, 1757).

У Беларусі асоба дацкай каралевы Сафіі стала шырока вядомай пасля публікацыі «Нашай Нівай» у 2005 годзе артыкула доктара гісторыі Андрэя Катлярчука «Соф’я Валадароўна, каралева Даніі»[15].

Дзеці

[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
  2. ↑ Kindred Britain
  3. ↑ а б Lundy D. R. The Peerage
  4. ↑ а б Назаренко А. В. Русско-немецкие связи домонгольского времени (IX — середина XIII в.): Состояние проблемы и перспективы дальнейших исследований // Из истории русской культуры. Т. II. (Киевская и Московская Русь). М.: ЯСК, 2002. ISBN 5-7859-0142-0. С. 266.
  5. ↑ Saxo. Lib. XIV. Cap. XIX. P. 408;
  6. ↑ Knýtl. Bls. 242;
  7. ↑ SmHD. Bd. I. P. 184, 185;
  8. ↑ Ágr. Dan. Bls. 334;
  9. ↑ Fask. Bls. 300;
  10. ↑ SRD. Bd. I. P. 340;
  11. ↑ Gallén J. Vem var Valdemar den stores drottning Sofia? // Historisk Tidskrift för Finland. 1976. Årg. 61.
  12. ↑ Баумгартен Н. А. София Русская, королева датская, а затем ландграфиня тюрингенская // Seminarium Kondakovianum. Prague. T.4, 1931. — C. 95—104; Baumgarten N. Généalogies et mariages… Table V, № 45.
  13. ↑ Пашуто В. Т. Внешняя политика…. C. 421, генеалогич. табл. 2, № 17.
  14. ↑ Джаксон Т. Н. Исландские королевские саги как источник по истории Древней Руси и ее соседей: X—XIII вв. // ДГ, 1988—1989. — М., 1991. — C. 163; Джаксон Т. Н. Исландские королевские саги о Восточной Европе (середина XI — середина XIII в.). — М., 2000. — С. 180—181.
  15. ↑ Соф’я Валадароўна, каралева Даніі . Наша Ніва (13 мая 2005). Праверана 31 жніўня 2024.

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Сафія_Валадараўна&oldid=4829693"