Свята-Крыжаўзвіжанская царква (Гошчава)

Праваслаўны храм
Свята-Крыжаўзвіжанская царква
Перабудаваная Свята-Крыжаўзвіжанская царква
52°41′24,13″ пн. ш. 25°11′58,82″ у. д.
Краіна	Беларусь
Вёска	Гошчава
Канфесія	Беларуская Праваслаўная Царква
Епархія	Пінская і Лунінецкая епархія
Архітэктурны стыль	драўлянае дойлідства
Дата пабудовы	1838 год
Статус	Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 113Г000300
Стан	Амаль поўнасцю перабудавана
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Свята-Крыжаўзвіжанская царква — помнік драўлянага дойлідства ў в. Гошчава (Івацэвіцкі раён).

Гісторыя

Пабудаваная ў 1838 годзе.

Знішчэнне

У 2009 годзе настаяцелем царквы, А. У. Аўсяннікавым, у парушэнне заканадаўства аб ахове гісторыка-культурнай спадчыны, у тым ліку падпісанага ім ахоўнага абавязацельства, без узгаднення з Міністэрствам культуры дэмантаваны драўляны будынак помніка архітэктуры 1838 года і на яго месцы ўзведзены новы цагляны храм. Міністэрствам культуры ў адрас уласніка, Івацэвіцкага райвыканкама і Брэсцкага аблвыканкама было вынесена прадпісанне ад 29.07.2009 аб прыпыненні ўсіх відаў работ і ўказана на неабходнасць распрацоўкі навукова-праектнай дакументацыі і прадстаўлення яе на ўзгадненне ў Міністэрства культуры ва ўстаноўленым парадку, што настаяцелем не было выканана. За ажыццяўленне рамонтных работ на гісторыка-культурнай каштоўнасці без распрацоўкі і ўзгаднення ва ўстаноўленым парадку навукова-праектнай дакументацыі і дазволу Мінкультуры, у адпаведнасці з артыкулам 19.3 КаАП Аўсяннікаў быў прыцягнуты да адміністратыўнай адказнасці ў выглядзе штрафа ў памеры 10 базавых велічынь; па факту страты адметных вартасцей гісторыка-культурнай каштоўнасці (знішчэння гісторыка-культурнай каштоўнасці) аддзелам унутранных спраў Івацэвіцкага райвыканкама былі праведзены тры праверкі, ва ўзбуджэнні крымінальнай справы ў адносінах да настаяцеля па артыкулам 344, 383, 428 Крымінальнага кодэкса Рэспублікі Беларусь была адмоўлена.

15 снежня 2021 года царква была пазбаўлена ахоўнага статусу рашэннем Беларускай рэспубліканскай навукова-метадычнай рады па пытаннях гісторыка-культурнай спадчыны пры Мiнiстэрстве культуры Беларусі, прынятым на падставе прапановы ўпраўлення культуры Брэсцкага аблвыканкама, вынікаў архіўна-бібліяграфічных і натурных даследаванняў кіраўніка архітэктурна-рэстаўрацыйнага накірунка Сінадальнага аддзела Беларускай Праваслаўнай Царквы, архітэктара А. І. Масліева, а таксама з улікам рашэння Брэсцкага абласнога савета на пытаннях гісторыка-культурнай спадчыны ад 20.10.2021.

Архітэктура

Мае глыбінна-прасторавую кампазіцыю. Трохзрубная пабудова з квадратным у плане аб’ёмам, трохграннай алтарнай апсідай і бабінцам з тамбурам. Аднолькавыя па вышыні зрубы накрытыя агульным двухсхільным дахам, які пад апсідай пераходзіць у паўшатровы. Прысадзісты аб’ём будынку ўзбагачаюць васьмерыковая вежа-званіца, накрытая шатром, две чацверыковыя вежачкі над бабінцам і купал на васьмігранным барабане над асноўным зрубам. Галоўны ўваход вылучаны порцікам на дзвюх падвойных фігурных калонах. Сцены ашаляваныя, прарэзаныя прамавугольнымі і паўцыркульнымі вокнамі з разнымі ліштвамі. У інтэр'еры над уваходам хоры, іканастас аздоблены разьбой.

Літаратура

• Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Мн.: БелЭн, 1993. — 620 с. — ISBN 5-85700-078-5.
• Праваслаўныя храмы Беларусі: энцыклапедычны даведнік / А. М. Кулагін; [рэдакцыйны савет: Г. П. Пашкоў, Л. В. Календа]. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2007. — 653 с. 2000 экз. ISBN 978-985-11-0389-4

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Свята-Крыжаўзвіжанская царква (Гошчава)

• Свята-Крыжаўзвіжанская царква (Гошчава) на сайце Radzima.org
• Свята-Крыжаўзвіжанская царква (Гошчава) на сайце Глобус Беларусі (руск.)
• Свята-Крыжаўзвіжанская царква (Гошчава) на сайце «Архіварта»