Святы Фінляндыі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Святы Фінляндыі (фінск.: Suomen juhlapäivät)- афіцыйныя святочныя дні ў Фінляндыі.

Дзяржаўныя святы фінляндыі (выхадныя дні)[правіць | правіць зыходнік]

Тэкст загалоўка Тэкст загалоўка Тэкст загалоўка Тэкст загалоўка Тэкст загалоўка
Дат Беларуская назва Мясцовая назва (па фінскі) Мясцовая назва (па шведскі) Заўвагі
1 студзеня Новы год Uudenvuodenpäivä Nyarsdagen
6 студзеня Богаяўленне Loppiainen Trettondedagen Наступная чырвоная дата фінскага календара - Эпіфанія ці Богаяўленне, традыцыйнае каталіцкае свята, цесна звязанае з асноўнымі евангельскімі падзеямі - Раством Хрыстовым, пакланеннем валхвоў і Хрышчэннем Хрыста ў Іярдане. Так як Раство святкуецца асобна, 25 снежня, асноўны акцэнт эпіфаніі пераносіцца на Хрышчэнне
Вялікая Пятніца Вялікая пятніца Pitkäperjantaj Langfredagen Пятніца перад Вялікаднем
6-9 красавіка Вялікдзень Päsiäispäivä Paskdagen На гэтае свята прыпадае 4 выхадных - з пятніцы па панядзелак
Светлы панядзелак Светлы Панядзелак 2.pääsiäispäivä Andra paskdagen Панядзелак пасля Вялікадня
1 мая Свята вясны "Вапунпяйва" Вальпургіева ноч ці свята вясна, яно ж Першамай Vappu Valborgsmässo Першае мая для фінаў, перш за ўсё, гэта свята вясновай сяўбы - дзень Вапу (Vapunaatto). Асыяцавацца з Першамаем - святам усіх працоўных, яно стала значна пазней, у савецкі час. Вапу - гэта паганскае свята вікінгаў, закліканае абараніць будучыя пасевы ад шкоды, якую маглі нанесці злыя духі і душы памерлых
Узнясенне Узнясенне Helatorstai Kristi himmelfärds dag У чацьверг, на 40-ы дзень пасля Влікадня фіны адзначаюць Хелаторстай ці Ўзнясенне Хрыстова. Гэта рэлігійнае свята прысвечана ўзнясенню Хрыста на неба і абяцанню аб другім прышэсці Збаўцы
канец мая Пяцідзесятніца Helluntaipäivä Pingst 50 дзён пасля Вялікадня. У нядзелю, на пяцідзесяты дзень пасля Вялікадня, каталікі і лютэране святкуюць Сашэсце Святога Духа (лютэранскую Пяцідзесятніцу).
Пятніца у перыяд паміж 19 і 25 чэрвеня Дзень раўнадзенства Juhannusaatto Midsommarafton Неафіцыйны - выхадны дзень згодна з пастановай 162/2005
Субота ў перыяд паміж 20 і 26 чэрвеня Купалле (Юханус) Juhannuspäivä Midsommardagen Пераносіцца з 24 чэрвеня Юханус, Уконюхла ці купалле - другое па значнасці свята Фінляндыі, саступаючае толькі Калядам. Адсюль і адна з назваў урачыстасці - Кесяйкоулу, літаральна - "Летнія Каляды".
Лістапад (1-я нядзеля) Дзень усіх святых Pyhäinpäivä Alla helgons dag Дзень усіх святых, больш вядомы як Хэлоўін, прыйшоў у Фінляндыю у 1835 годзе. Адзначаюць гэтае свята, звычайна ў першую нядзелю лістапада
6 снежня Дзень незалежнасці Itsenäisyyspäivä Självständighetsdagen Дзень незалежнасці Фінляндыі мае для мясцовых жыхароў вялікае значэнне. У гэты дзень ўсе пранікаюцца пачуццём глыбокага патрыятызма. У гарадах праходзяць парады ўзброеных сіл краіны, арганізуюцца парады і шэсці.
24 снежня Вігілія Joulaatto Julafton Неафіцыйнае - непрацоўны дзень згодна з пастанаўленнем 162/2005 Раство для фінаў - самае значнае свята ў годзе. Яшчэ да прыняцця хрысіянства, у канцы снежня фіны святкавалі Joulu - дзень зімовага сонцастаяння, урачыстасці цяпла і святла. Пазней Joulu аб'ядналі з Раством Хрыстовым і сталі адзначаць у ноч з 24-га на 25-е снежня.
25 снежня Каляды Joulupäivä Juldagen
26 снежня Дзень святога Стэфана 2. joulupäivä ці tapaninpäivä Andra juldagen
Усе нядзельныя дні Sunnuntai Söndag Афіцыйныя выходныя - назвы ў адпаведнасці з літургічным годам

Нацыянальныя святы Фінляндым (працоўныя дні)[правіць | правіць зыходнік]

  • 5 лютага - Дзень Рунеберга. Прысуджэнне літаратурнай узнагароды - Прэміі Рунеберга.[1]
  • 11 лютага - Дзень "нумара службы спасення 112".[2]
  • 14 лютага - замест звыклага Дня святога Валянціна, у Фінляндыі адзначаюць дзень сяброў.
  • 21 лютага - фіны адзначаюць "Тлусты аўторак" (Laskiainen).
  • 28 лютага - дзень народнага эпаса "Калевалы".
  • 8 сакавіка - традыцыйна ў Фінляндыі святкуюць Міжнародны жаночы дзень.
  • 19 сакавіка - адразу два свята: Дзень Раўнапраўя і дзень Міны Кант.
  • 9 красавіка - на гэты дзень прыпадае Дзень Мікаэля Агрыкалы ці Дзень фінскай мовы.
  • 23 красавіка - Дзень кнігі і ружы. У гэты дзень прысуджваюцца разнастайныя літаратурныя прэміі і ўзнагароды.[3]
  • 27 красавіка - Нацыянальны дзень ветэранаў. Дзень заканчэння так званай Лапландскай вайны 1945 і ўшанаванне ветэранаў.[4]
  • 12 мая - адзначаюць Дзень фінскай культуры.
  • 13 мая - Дзень маці.
  • 16 мая - дзень памяці загінуўшых.
  • 4 чэрвеня - Дзень фінскага сцяга і Дзень сцяга Абарончых сіл Фінляндыі (зацвержаны ў якасці дзяржаўнага ў 1942 годзе). У гэты дзень уручаюцца ўзнагароды і надаюцца вышэйшыя чыны афіцэрам і рэзервістам.[5]
  • 6 ліпеня - фіны адзначаюць Дзень Эйна Лейна, пасля чаго некалькі месяцаў абыходзяцца без урачыстасцяў.
  • 27 ліпеня - Дзень соні, які ўзыходзіць да сярэднявечнага дня ўшанавання сямі юнакоў Эфескіх[6]
  • 10 кастрычніка - Дзень Алексіса Ківі і фінскай літаратуры.[7]
  • 24 кастрычніка - Міжнародны дзень Арганізацыі Аб'яднаных нацый.
  • 6 лістапада - Дзень шведскай культуры.[8]
  • Другая нядзеля лістапада - Дзень бацькі[9]
  • 8 студзеня - Дзень Яна Сібеліуса і фінскай музыкі (зацвержаны ў якасці дзяржаўнага свята ў 2011 годзе).[10]
  • 13 снежня - дзень Лючыі.

Падыманне сцяга ў святы[правіць | правіць зыходнік]

Сцяг Фінляндыі падымаюць у дзяржаўныя святы (напрыклад, у Дзень незалежнасці, Вапу (1 мая)) - усяго іх 6, а таксама ў дні выбараў і інаўгурацыі прэзідэнта. Такмама існуюць святы, падыманне сцяга ў якія было прызначана Міністэрставм унутраных спраў Фінляндыі (напрыклад, Дзень Еўропы, дзень фінскай літаратуры, Дзень раўнапраўя[11]).[12] У большасці муніцыпалітэтаў і камун таксама падымаюць сцяг і ў іншыя святочныя дні (напрыклад - Дзень народнага эпаса "Калевалы", Дзень фінскай мовы, Дзень фінскай літаратуры, Дзень ААН і г. д.). Увогуле, у Фінляндыі стала традыцыяй падымаць сцягі на ўсе святочныя дні. Пры гэтым сцягі падымаюцца, як прыватнымі домаўладальнікамі, так і па ўсяму гораду, уключаючы дзяржаўныя ўстановы.

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

  1. У Фінляндыі адзначаецца Дзень Рунэберга // Сайт тэлерадыёкампаніі Yleisradio Oy. Novosti po-russki. — 5 лютага 2013.(Праверана 25 лютага 2024)
  2. 11 лютага напамінае аб тэлефоне спасення 112
  3. Мужчыны дараць жанчынам ружы, а жанчыны дараць мужчынам кнігі // Сайт тэлерадыёкампаніі Yleisradio Oy. Novosti po-russki. — 23 красавіка 2012.(Праверана 26 лютага 2024)
  4. У Фінляндыі адзначаюць Нацыянальны дзень ветэранаў // Сайт тэлерадыёкампаніі Yleisradio Oy. Novosti po-russki. — 27 красавіка 2013.(Праверана 26 лютага 2024)
  5. У Фінляндыі сёння адзначаюць Дзень сцяга Абарончых сіл // Сайт тэлерадыёкампаніі Yleisradio Oy. Novosti po-russki. — 4 чэрвеня 2012.(Праверана 26 лютага 2024)
  6. Ганаровую соню скінулі ў марскую затоку // Сайт тэлерадыёкампаніі Yleisradio Oy. Novosti po-russki. — 27 ліпеня 2013.(Праверана 26 лютага 2024)
  7. Сёння адзначаецца дзень фінскай літаратуры // Сайт тэлерадыёкампаніі Yleisradio Oy. Novosti po-russki. — 10 кастрычніка 2012.(Праверана 26 лютага 2024)
  8. Фінляндыя адзначае дзень шведскай культуры // Сайт тэлерадыёкампаніі Yleisradio Oy. Novosti po-russki. — 6 лістапада 2012.(Праверана 26 лютага 2024)
  9. Сёння ў фінляндыі адзначаюць дзень бацькі // Сайт тэлерадыёкампаніі Yleisradio Oy. Novosti po-russki. — 10 лістапада 2013.(Праверана 26 лютага 2024)
  10. У Фінляндыі ўпершыню святкуюць дзень нараджэння Яна Сібеліуса(недаступная спасылка)
  11. У Фінляндыі адзначаецца дзень Міны Кант, Дзень раўнапраўя // Сайт тэлерадыёкампаніі Yleisradio Oy. Novosti po-russki. — 19 сакавіка 2012.(Праверана 25 лютага 2024)
  12. Упершыню ў Дзень фінскай музыкі падымуць дзяржаўны сцяг(недаступная спасылка)