Себеі

Себеі (Sapiñ)
Агульная колькасць	349000 (2021 г.)
Рэгіёны пражывання	Уганда
Мова	кубсабіны
Рэлігія	анімізм, хрысціянства
Блізкія этнічныя групы	календжын

Себеі (саманазва Sapiñ) — усходнеафрыканскі народ. Насяляюць паўночныя і паўночна-заходнія схілы гары Элган на мяжы Уганды і Кеніі. Агульная колькасць (2021 г.) — 349 000 чалавек.

Себеі — блізкія сваякі календжын з Кеніі. Здаўна яны падзяляліся на 3 розныя этнічныя групы, якія аб'ядналіся вакол найбуйнейшай. Ад яе паходзіць сучасная супольная назва. Размежаванне Уганды і Кеніі прывяло да згубы часткі тэрыторыі на ўсходніх схілах Элган і замаруджванню кантактаў з календжын.

Традыцыйным заняткам себеі здаўна была адгонная жывёлагадоўля. Яны трымалі кароў, авечак і коз. Аднак ужо ў каланіяльныя часы себеі сутыкнуліся з недахопам пашаў. Сітуацыя пагоршылася ў другой палове XX ст., калі з-за неспрыяльнай палітычнай сітуацыі і распаўсюджання агнястрэльнай зброі ў незалежнай Угандзе пачаліся рэйды прадстаўнікоў суседніх народаў для захопу жывёлы. Себеі былі вымушаны заняцца земляробствам, у тым ліку вырошчваннем кавы.

Асноўнай грамадскай адзінкай з'яўляецца род арэт, што складаецца з нашчадкаў аднаго заснавальніка і кіруецца радай старэйшын. Адлік сваяцтва ў ім адбываецца толькі па мужчынскай лініі. Шлюбы знутры роду забаронены. Усяго налічваецца каля 200 родавых арганізацый. Себеі мяркуюць, што кожны з іх мае свае прыроджаныя ўласцівасці і схільнасці. Роды падзяляюцца на малыя нуклеарныя сем'і. У мінулым себеі практыкавалі мужчынскае і жаночае абразанне, у нашы дні забароненае ва Угандзе.

Родная мова себеі належыць да календжынскіх моў нілоцкай сям'і. Яна ўжываецца пераважна ў вуснай форме, і сфера яе абарачэння стала звужаецца.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Себеі
• Sebei People and their Culture Архівавана 12 снежня 2021.
• Sebei People and their Culture in Uganda
• Kazuhiro KAWACHI, AN OVERVIEW OF THE SOCIOLINGUISTIC SITUATION OF KUPSAPINY, A SOUTHERN NILOTIC LANGUAGE OF UGANDA