Страуснік звычайны

Страуснік звычайны
Навуковая класіфікацыя
Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Папарацепадобныя Клас:  Папараці Парадак:  Мнаганожкі Сямейства:  Анаклеевыя Род:  Страуснік Від:  Страуснік звычайны
Міжнародная навуковая назва
Matteuccia struthiopteris (L.) Tod., 1866
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   17596 NCBI   3277 EOL   597357 GRIN   t:400400 IPNI   17145680-1 TPL   tro-26602315

Страуснік звычайны (Matteuccia struthiopteris) — від папараці сямейства Анаклеевыя (Onocleaceae). Грацыёзная дэкаратыўная расліна, якую вырошчваюць у цяністых парках. Лекавая расліна. Рэдкі від, мае патрэбу ў ахове.

Страуснік звычайны на паштовай марцы СССР, 1987

Апісанне

Шматгадовая расліна, 60—170 см вышынёй, з тоўстым карэнішчам і пучком дыморфнага лісця. Вегетатыўнае лісце зялёныя, двойчы пёрыстае, з шырокападоўжанай вострай пласцінкай. Спораноснае лісце бурае, пёрыстае, менш вегетатыўнага, развіваюцца ўнутры, створанай вегетатыўнымі лістамі. Пёры першага парадку ў гэтага лісця лінейныя, цэльнакрайнія, амаль цыліндрычна згорнутыя. Сорусы спачатку круглявыя, затым бесперарыўныя, размешчаныя на патаўшчэннях жылак, прыкрытыя вельмі выпуклым, па краі скасаваным пакрывальцам, якое рана ападае.

Жыццёвы цыкл

Пад восень у цэнтры разеткі вегетатыўнага лісця развіваюцца спецыяльныя лісткі, на якіх ў спарангіях утвараюцца спроры. Дарэчы, найбольш верагодна, што менавіта з імі звязана ўзнікненне легенды пра кветку папараці. Споранасяць у другой палове лета — пачатку восені.

Распаўсюджанне і асяроддзе пражывання

Від распаўсюджаны ва Усходняй і Паўночнай Еўропе, Паўночнай Азіі і Паўночнай Амерыцы. Ва Украіне сустракаецца ў Карпатах, на Палессі (у прыватнасці сустракаецца на мяжы Ровеншчыны і Валыні — у ваколіцах с. Борбын, і на Крэмэнечыні — на тэрыторыях Крэмэнэцкага батанічнага саду і нацыянальнага прыроднага парку «Крэмэнэцкія горы» і ў лесастэпе.

Адна з рэдкіх раслін, якую можна ўбачыць толькі на лясістых берагах рэк, у цяністых лясах на багатых глебах, у месцах, не парушаных чалавекам. Расце ў цяністых лясах, на вільготных хмызняках і альшаніках, у вільготных ярах. Расліна дэкаратыўная, шырока культывуецца: гэта адна з самых папулярных папарацей, якія выкарыстоўваюцца ў азеляненні.

Літаратура

• Скуратовіч А. М. Стра́уснік, страусапёр // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 202. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Фомин А. В. Род 5. Страусопер — Struthiopteris Haller // Флора СССР. В 30-ти томах / Главный редактор акад. В. Л. Комаров; Редактор тома М. М. Ильин. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1934. — Т. I. — С. 29. — 302 + XVI с. — 5 000 экз.
• Губанов И. А., Киселёва К. В., Новиков В. С., Тихомиров В. Н. 1. Matteuccia struthiopteris (L.) Todaro — Страусник обыкновенный // Иллюстрированный определитель растений Средней России. В 3-х томах. — М.: Т-во науч. изд. КМК, Ин-т технолог. иссл, 2002. — Т. 1. Папоротники, хвощи, плауны, голосеменные, покрытосеменные (однодольные). — С. 75. — ISBN 8-87317-091-6.

Спасылкі

• Страусник обыкновенный: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
• Matteuccia struthiopteris (L.) Tod. (Страусник обыкновенный) у базе біяразнастайнасці на сайце інфармацыйна-аналітычнай сістэмы «ООПТ России». (руск.)
• Страусник обыкновенный (руск.) // Цэнтральны батанічны сад НАН Беларусі