Сумах

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Сумах
Sommacco.jpg
Сумах звычайны (Rhus coriaria)
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Rhus L., 1754

Wikispecies-logo.svg
Сістэматыка
на Віківідах
Commons-logo.svg
Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  28772
NCBI  4012
EOL  37840
GRIN  g:10433
IPNI  77900-3
FW  54685

Сума́х, жаўтушнік[3][4] (Rhus) — род кветкавых раслін, які аб’ядноўвае каля 250 відаў кустоў і невялікіх дрэў сямейства Сумахавыя (Anacardiaceae).

Батанічнае апісанне[правіць | правіць зыходнік]

Лістападныя або вечназялёныя кусты ці невялікія дрэвы вышынёй да 12 м. Лісце буйное, чаргаванае, трайчастае або непарнаперыстае, увосень набывае ярка-чырвоны-колер. Кветкі дробныя, шматлікія, з пяццю пялёсткамі. Суквецце — мяцёлка. Плод — касцянка.

Распаўсюджанне і экалогія[правіць | правіць зыходнік]

Пашыраны ва ўмераным поясе і субтропіках. На тэрыторыі Беларусі інтрадукаваны 3 віды: сумах аленярогі, ці пушысты, ці воцатны (Rhus typhina), сумах духмяны (Rhus aromatica), сумах трохлопасцевы (Rhus trilobata).

Гаспадарчае значэнне[правіць | правіць зыходнік]

Лекавыя і дэкаратыўныя расліны. У лісці і кары маюцца дубільныя рэчывы[4]. З соку некаторых відаў (ядавіты) атрымліваюць лак, з пладоў — воск[4].

Віды[правіць | правіць зыходнік]

Паводле базы даных The Plant List, род уключае 131 від[5]. Некаторыя з іх:

Некаторыя віды, у тым ліку сумах самаўкараняльны (Toxicodendron pubescens)[7] і Toxicodendron vernicifluum, якія часта прылічаюцца да гэтага роду, адносяцца ўсе ж да роду Toxicodendron, прадстаўнікі якога валодаюць высокаалергенным лісцем і пладамі шэра-белага колеру.

Зноскі

  1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
  2. Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
  3. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 111. — 160 с. — 2 350 экз.
  4. а б в Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15.
  5. Rhus (англ.). The Plant List. Version 1.1. (1 чэрвеня 2013). Праверана 6 верасня 2016.
  6. NCU-3e. Names in current use for extant plant genera. Electronic version 1.0. Entry for Rhus L. (англ.) (Праверана 16 чэрвеня 2009)
  7. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Минск: «Наука и техника», 1967. — С. 111. — 160 с. — 2 350 экз. — у крыніцы пад назвай Rhus toxicodendron

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]