Супрасльскі летапіс

Не блытаць з Супрасльскі рукапіс.

Су́прасльскі ле́тапіс — помнік беларуска-літоўскага летапісання XV стагоддзя, самы поўны спіс 2-й рэдакцыі Беларуска-літоўскага летапісу 1446 года.

Адкрыццё і даследаванне

Захаваўся ў рукапісе 1519 года. Сам рукапіс быў выяўлен М.К. Баброўскім у пачатку 19 ст. ў бібліятэцы Супрасльскага Дабравешчанскага манастыра (адсюль назва, гл. таксама Супрасльскі рукапіс).

Упершыню летапіс быў апублікован І. М. Даніловічам у 1823—24 гг. у часопісе «Дзённік Віленскі» лацінскім шрыфтам. У 1905 годзе рукапіс апісаў таксама А. А. Шахматаў. Поўнасцю на кірыліцы летапіс быў выдадзен у 1907 годзе ў 17 томе Поўнага збору рускіх летапісаў, перавыдадзен у 35 томе з прадмоваю Мікалая Улашчыка. Зберагаецца ў Архіве Санкт-Пецярбургскага філіяла Інстытута расійскай гісторыі Расійскай АН.

Змест летапісу

Складаецца з дзвюх асноўных частак:

• 1-я — «Избрание летописания», куды ўваходзяць скарочаны старажытна-рускі летапіс (ахоплівае гісторыю Русі за 854—1427), Смаленская хроніка, «Пахвала Вітаўту» і смаленскія пагадовыя запісы за 1432—46 гг.;
• 2-я — «Летапісец вялікіх князёў літоўскіх» з «Аповесцю пра Падолле». Тэкст «Летапісца…» няпоўны, з пропускамі.

У канцы рукапісу перапісчык пакінуў запіс:

«Как заець рад избегал тенета, так же всяки мистр радуется, свое делцо искончав. Исписан сии летописець в лето 7028, луна 17, индикта 9, октября 6, на паметь святого апостола Фомы замышлениемь благоверного и христолюбивого князя Симиона Ивановича Одинцевича его милости на здорове и на щастье и на жизнь вечную, на отпущение грехов. Боже милостивы, их милости даи его милости княгини Екатирине, их милости чадомь. Рукоделъе многогрешного раба божиего Григория Ивановича, богу в честь и во славу во векы. Аминь»

і ніжэй пасля віньеткі: «Преставлъшего помени, господи, ерея Ивана».

Літаратура

• Чамярыцкі В. А. Су́прасльскі ле́тапіс // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 275. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Чамярыцкі В. Супрасльскі летапіс // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 645. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.
• Улащик Н. Н. Открытие и публикации Супрасльской летописи // Летописи и хроники. 1976 г. — М.: Наука, 1976. — С. 203—213.
• Улащик Н. Н. Предисловие // Полное собрание русских летописей. — Т. 35. — М., 1980. — С. 6.