Сцяг Бутана

Гэты артыкул з’яўляецца кандыдатам у добрыя
З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Сцяг Каралеўства Бутана
Бутан
Flag of Bhutan.svg
Зацверджаны 1969
Выкарыстанне Маленькі чорна-белы вексілалагічны сімвал або піктаграма, якае паказвае розныя выкарыстанні сцяга Маленькі чорна-белы вексілалагічны сімвал або піктаграма, якае паказвае розныя выкарыстанні сцяга Зваротны бок з’яўляецца адлюстраваннем пярэдняга
Прапорцыя 2:3
Аўтар сцяга Маюм Чойінг Вангмо Дорджы  (англ.) (бел.
Flag of Bhutan (1956–1969).svg
Сцяг з 1956 да 1969 гады
Flag of Bhutan (1949–1956).svg
Рэканструкцыя першага вядомага сцяга Бутана (да 1956 года)

Нацыянальны Сцяг Бутана (дзонг-кэ: འབྲུག་ཡུལ་རྒྱལ་དར) — адзін з нацыянальных сімвалаў Бутана. На сцягу намаляваны кітайскі цмок  (англ.) (бел.[1] ​​(druk [Wylie 'brug] на дзонг-кэ, бутанскай мове) з бутанскай міфалогіі  (англ.) (бел.. Гэта намякае на назву Бутана на дзонг-кэ — Друк Юл (འབྲུག་ཡུལ་, ['brug yul], літар.: «Краіна Цмокаў» або «Цмокавае Каралеўства»), а таксама радавод Друкпа  (англ.) (бел. тыбецкага будызму, які з’яўляецца дамінуючай рэлігіяй Бутана.

У сучаснай форме сцяг існуе з 1969 года і быў афіцыйна зацверджаны 8 чэрвеня 1972 года.

Базавы дызайн сцяга за аўтарствам Маюм Чойінг Вангмо Дорджы  (англ.) (бел. датуецца 1947 годам. Першая версія была выкарыстана ў 1949 годзе пры падпісанні бутана-індыйскай  (англ.) (бел. дамовы. Другая, якая заснавана на фотаздымках свайго папярэдніка 1949 года і адлюстроўвала белага «Друка» (цмока) замест зялёнага арыгінала, была ўведзена ў 1956 годзе з нагоды візіту Друк Г’ялпа  (англ.) (бел. Джыгме Дорджы Вангчука ва ўсходні Бутан. Пасля бутанцы перарабілі свой сцяг, каб ён адпавядаў памерам сцяга Індыі, бо ён, на іх думку, лунаў лепш, чым іх уласны. Апошняя мадыфікацыя праведзена ў 1969 годзе, калі колер фону зменены з чырвонага на аранжавы. Нацыянальная асамблея Бутана  (англ.) (бел. кадыфікавала кодэкс паводзінаў у 1972 годзе, каб фармалізаваць дызайн сцяга і ўсталяваць пратакол адносна прымальных памераў сцяга і ўмоў яго вывешвання.

Сучасны нацыянальны сцяг[правіць | правіць зыходнік]

Дызайн[правіць | правіць зыходнік]

Сцягі Бутана ў Тхімпху.

Цяперашні сцяг падзелены па дыяганалі ад ніжняга вугла з боку пад’ёмніка: верхні трохкутнік — жоўты, а ніжні — аранжавы. У цэнтры ўздоўж раздзяляльнай лініі размешчаны вялікі чорна-белы цмок, звернуты ў бок ад пад’ёмніка.[2] Цмок трымае норбу  (англ.) (бел. (каштоўны камень) у кожнай са сваіх лап[2]. Колеры фону сцяга, жоўты і аранжавы, ідэнтыфікуюцца як Pantone 116 і 165 адпаведна.[3] Эквіваленты гэтых адценняў і белы колер Друка вызначаюцца рознымі іншымі кодамі ў адпаведнасці з канкрэтнымі сістэмамі адпаведнасці, як паказана ніжэй.

Каляровая гама Жоўты Аранжавы Белы
RAL  (англ.) (бел. RAL 9000  (англ.) (бел.
Жоўты 		RAL 3000  (англ.) (бел.
Аранжавы 		RAL 1000  (англ.) (бел.
Белы
CMYK 0.15.94.0 0.60.100.0 0.0.0.0
Pantone 116 165 н/д (белы)
HTML шаснаццатковы #FFCC33 #FF4E12 #FFFFFF
Дзесятковыя знакі HTML 255.213.32 255.78.18 255.255.255

Памеры сцяга павінны захоўвацца ў суадносінах 3:2.[3][4] Наступныя памеры былі абвешчаны стандартнымі ўрадам Бутана:[5]

  • 6.4м × 4.3м
  • 3.7м × 2.4м
  • 1.8м × 1.2м
  • 0.9м × 0.6м
  • 23см × 15см, аўтамабільныя сцягі

Сімвалізм[правіць | правіць зыходнік]

Маленькі чорна-белы вексілалагічны сімвал або піктаграма, якае паказвае розныя выкарыстанні сцяга Варыянт сцяга Бутана з іншым адлюстраваннем цмока.

У адпаведнасці з Прававымі палажэннямі дзяржаўнага сцяга Каралеўства Палдэн Друкпа, зацверджанымі ў рэзалюцыі 28 36-й сесіі Нацыянальнага сходу, якая адбылася 8 чэрвеня 1972 года, і ў адпаведнасці з Канстытуцыяй  (англ.) (бел. 2008 года, жоўты колер азначае грамадзянскую традыцыю і свецкую ўладу, якую ўвасабляе Друк Г’ялпа  (англ.) (бел., Караль-Цмок Бутана, чыё каралеўскае адзенне традыцыйна ўключае жоўты кабні  (англ.) (бел. (шалік)[6]. Аранжавая палова азначае будыйскую духоўную традыцыю, а менавіта школы Друкпа Каг’ю  (англ.) (бел. (Kagyüpa) і Н’інгма  (англ.) (бел. (Nyingmapa)[6]. Цмок раўнамерна размяшчаецца па лініі паміж колерамі. Размяшчэнне яго ў цэнтры сцяга над лініяй падзелу паміж двума колерамі сцяга азначае аднолькавую важнасць як грамадзянскіх, так і манаскіх традыцый у Каралеўстве Друка (Бутан) і падкрэслівае моц свяшчэннай сувязі паміж суверэнам і народам. Белы колер цмока азначае чысціню ўнутраных думак і ўчынкаў, якія аб’ядноўваюць усе этнічна і моўна розныя народы Бутана[4][6]. Каштоўнасці, якія трымае ў кіпцюрах Друк, сімвалізуюць багацце Бутана, а таксама бяспеку і абарону яго народа[7], у той час як рыкаючая пашча цмока сімвалізуе прыхільнасць бутанскіх бажаствоў абароне Бутана[8]. Таксама ёсць меркаванне, што цмок з’яўляецца сімвалам грому, грукат якога часта чуваць у пераважна горным ландшафце Бутана; апроч таго, сам гук грому прыпісваецца цмоку. Таксама, цмок, які трымае ў кіпцюрах сферы, з’яўляецца сімвалам універсуму  (руск.) (бел..

Гістарычная эвалюцыя[правіць | правіць зыходнік]

Illustration of the first national flag of Bhutan
Ілюстрацыя першага нацыянальнага сцяга Бутана, які быў выкарыстаны ў 1949 годзе пры падпісанні бутана-індыйскай  (англ.) (бел. дамовы, заснавана на чорна-белых фотаздымках падзеі з колерамі, узятымі з пазнейшых дакументаў.

Цэнтр вывучэння Бутана і даследвання ВНС  (англ.) (бел. (ЦВБ), незалежны бутанскі даследчы цэнтр[9], у 2002 годзе выпусціў дакумент (далей «дакумент ЦВБ»)[5], з’яўляецца адзіным лёгкадаступным дакументам з Бутана, у якім утрымліваецца апісанне гістарычнага развіцця нацыянальнага сцяга. Дакумент у значнай ступені абапіраецца на сведчанні з першых вуснаў, атрыманых у выніку інтэрв’ю з асобамі, якія асабіста ўдзельнічалі ў стварэнні і мадыфікацыі сцяга ў Бутане з канца 1940-х гадоў да прыняцця цяперашняга сцяга прыкладна ў 1970 годзе. Такім чынам, гэтая справаздача з’яўляецца важнай першакрыніцай інфармацыі аб гісторыі сцяга Бутана. Але ў апісанні сцяга з 1949 года дакумент не цалкам адпавядае фотаздымкам сцяга (аб чым гаворыцца ніжэй), што ўскладняе інтэрпрэтацыю некаторых сцверджанняў дакумента. Аднак у якасці запісу з нешматлікіх першакрыніц, якія засталіся — а менавіта, людзей, якія маюць дачыненне да гісторыі сцяга, і некалькіх існуючых дзяржаўных дакументаў — гэта каштоўная крыніца інфармацыі пра дрэнна задакументаваную эвалюцыю сцяга Бутана.

Першы нацыянальны сцяг (1949)[правіць | правіць зыходнік]

У дакуменце ЦВБ гаворыцца, што першы нацыянальны сцяг быў распрацаваны па просьбе Джыгме Вангчука, другога Друка Г’ялпо Каралеўства Бутан XX ст., і быў уведзены ў 1949 годзе падчас падпісання бутана-індыйскай  (англ.) (бел. дамовы[5]. Хоць у дакуменце няма ілюстрацыі арыгінальнага дызайну, чорна-белыя фатаграфіі, зробленыя падчас гэтай гістарычнай падзеі, даюць выявы першага сцяга Бутана на цырымоніі.[10][11]

Дызайн сцяга прыпісваюць Маюм Чойінг Вангмо Дорджы  (англ.) (бел.. Загатоўка ім была зроблена яшчэ ў 1947 годзе[7]. Лхарып Таў Таў, адзін з нямногіх мастакоў пры каралеўскім двары, нібыта вышыў сцяг. Цмок быў афарбаваны ў зялёны колер у адпаведнасці з традыцыйнымі і рэлігійнымі спасылкамі на «ю друк нгон ма» (дзонг-кэ: གཡུ་འབྲུག་སྔོནམ​), або «бірузовага Друка»[5]. Сёння сучасная рэпрадукцыя гэтага гістарычнага арыгінала (з некалькімі значнымі зменамі пад уплывам сучаснага сцяга) дэманструецца за тронам у Зале Нацыянальнага сходу ў Тхімпху.[5][12]

Згодна з дакументам ЦВБ, арыгінальны сцяг Бутана ўяўляў сабой двухколерны квадратны сцяг, падзелены па дыяганалі ад ніжняга пад’ёмніка да верхняга крыла. Жоўтае поле распасціралася ад пад’ёмніка да верхняй мушкі, а чырвонае поле — ад канца мушкі да ніжняга пад’ёмніка. У цэнтры сцяга, на збліжэнні жоўтага і чырвонага палёў, размешчаны зялёны цмок, размешчаны паралельна ніжняму краю і звернуты да края.[5]

Аднак дакумент ЦВБ не ілюструе раннія версіі сцяга, а апісанне сцяга 1949 года не зусім адпавядае фотаздымкам, якія захаваліся з 1949 года. У ім сцяг апісваецца як «квадратны», а прапорцыі сцяга на фотаздымках выглядаюць бліжэй да 4:5. У дакуменце апісваецца, што цмок «павернуты тварам да лётнага канца», а цмок, бачны на фотаздымках, звернуты да пад’ёмніка. Цмок апісваецца як «паралельны краю» (што азначае, згодна з дыяграмай у дакуменце, паралельна даўжыні ўздоўж ніжняга краю сцяга), у той час як цмок на фотаздымках, здаецца, мае вертыкальны нахіл, які злёгку ўзвышаецца. Цмок апісваецца як «зялёны», але адценне на фотаздымках, калі ён сапраўды зялёны, павінна быць вельмі бледным.

Кнігі заходніх сцягоў да 1970 года звычайна паказвалі сцяг Бутана, вельмі падобным на фатаграфіі 1949 года[13][14][15][16].

Змены 1956 г[правіць | правіць зыходнік]

Другая версія дзяржаўнага сцяга была распрацавана ў 1956 годзе для візіту трэцяга Друк Г’ялпо Джыгме Дорджы Вангчука ва ўсходні Бутан. Падчас паездкі Сакратарыят Друка Г’ялпо пачаў выкарыстоўваць сцягі новага ўзору паводле фатаздымку першага дзяржаўнага сцяга 1949 года, колер цмока змяніўся з зялёнага на белы. Світа Друк Г’ялпо ўключала канвой, які складаўся з больш чым ста поні; маленькая версія сцяга размяшчалася на сядле кожнага дзесятага поні, а вялікая версія сцяга плошчай прыкладна 0.56 м² кожны вечар уздымалася ў лагеры, падымаючыся пад гукі труб.[5]

Змены пасля 1956 г[правіць | правіць зыходнік]

Пачынаючы з канца 1950-х гадоў Дашо  (англ.) (бел. Шынгкхар Лам, былы сакратар Джыгме Дорджы Вангчука і шосты спікер Нацыянальнай асамблеі (1971—1974), атрымаў ад караля просьбу ўнесці некалькі змяненняў у сцяг; менавіта ён стварыў сучасны дызайн[17], які застаецца нязменным з 1969 года[18]. Паведамляецца, што кароль быў незадаволены тым, што раннія квадратныя сцягі Бутана не луналі, як прамавугольны індыйскі сцяг, вывешаны падчас візіту індыйскага чыноўніка ў краіну. Стандартныя памеры сцяга Бутана былі пасля гэтага зменены, каб ён нагадваў сцяг Індыі, які складаў 2.74 метры на 1.83 метры[5].

У іншай змене цмок, які раней быў размешчаны ў прыкладна гарызантальным становішчы ў цэнтры сцяга, быў перамешчаны, каб раскінуцца над дыяганальнай лініяй падзелу паміж колерамі фону. Гэта змяненне мела на мэце пазбегнуць таго, каб цмок «вывешваўся тварам да зямлі», калі сцяг вісеў млява. Мастак з Бутана Кілкхор Лопэн Джада намаляваў новы малюнак для Друка, у якім выгібы цела цмока расслабленыя, каб стварыць некалькі даўжэйшую і больш мякка-хвалістую форму.[5]

У дакуменце ЦВБ гаворыцца, што кароль загадаў змяніць колер ніжняй паловы з чырвонага на аранжавы «дзесьці ў 1968 ці 1969 годзе»[5].

Сцяг Бутана ўпершыню быў вывешаны за мяжой побач са сцягам іншай краіны ў 1961 годзе падчас дзяржаўнага візіту ў Індыю Джыгме Доржы Вангчука. Гэты візіт адкрыў новы ўзровень адносін паміж дзвюма краінамі[19].

  • Сцяг Бутана з іншым адлюстраваннем цмока.

    Сцяг Бутана з іншым адлюстраваннем цмока.

  • Яшчэ адна версія сцяга Бутана ў Тхімпху, 2014 год.

    Яшчэ адна версія сцяга Бутана ў Тхімпху, 2014 год.

  • Сцяг Бутана ў Ташычо-дзонгу.

    Сцяг Бутана ў Ташычо-дзонгу.

  • Сцяг над бутанскай місіяй у Нью-Ёрку.

    Сцяг над бутанскай місіяй у Нью-Ёрку.

  • Жыхары Тхімпху сустракаюць прэм’ер-міністра Індыі Нарэндру Модзі са сцягамі Бутана і Індыі.

    Жыхары Тхімпху сустракаюць прэм’ер-міністра Індыі Нарэндру Модзі са сцягамі Бутана і Індыі.

Кодэкс паводзінаў[правіць | правіць зыходнік]

Вялікі сцяг Бутана падчас яго апускання.
Сцяг Бутана намаляваны на ліўрэі нацыянальнай авіякампаніі  (англ.) (бел. Druk Air  (англ.) (бел..

8 чэрвеня 1972 года Нацыянальная асамблея Бутана  (англ.) (бел. зацвердзіла рэзалюцыю 28, увёўшы ў дзеянне Правілы нацыянальнага сцяга, распрацаваныя кабінетам міністраў[20]. У правілах ёсць восем палажэнняў, якія датычаць апісання і сімволікі афарбоўкі, палёў і элементаў афармлення сцяга. Іншыя правілы тычацца памеру сцяга, а таксама пратаколу аб сцягу, уключаючы адпаведныя месцы і выпадкі вывешвання сцяга і тое, хто можа вывешваць сцяг на аўтамабілях. Увогуле, сцяг карыстаецца такой жа павагай, як і дзяржава Бутан, і кіраўнік дзяржавы. Як і ў Кодэксе сцяга Злучаных Штатаў  (англ.) (бел., ніякія іншыя сцягі не павінны размяшчацца вышэй, чым сцяг Бутана, сцяг не можа выкарыстоўвацца ў якасці вокладкі або драпіроўкі (за некаторымі выключэннямі), і сцяг не павінен дакранацца зямлі. Іншыя палажэнні ўключаюць забарону на ўключэнне дызайну ў іншыя аб’екты або ў лагатып. У выключных выпадках сцяг можа завешваць труны, але толькі высокапастаўленых дзяржаўных чыноўнікаў, напрыклад, міністраў або вайскоўцаў.[4]

Правілы 1972 г. таксама прадугледжваюць, што «кожны дзонкхаг  (англ.) (бел. (акруговы штаб) будзе вывешваць нацыянальны сцяг. Там, дзе няма дзонгхага, нацыянальны сцяг будзе вывешаны перад кабінетам галоўнага чыноўніка»[4].

Чыноўнікам рангам вышэй за міністра дазваляецца вывешваць сцяг па месцы жыхарства, калі яны не жывуць побач са сталіцай[4]. Традыцыі вывешвання дзяржаўнага сцяга перад дзяржаўнымі ўстановамі не існавала ў Бутане да 1968 года, але яна была прызнана стандартнай практыкай Друк Г’ялпо пасля таго, як яго Сакратарыят быў перанесены з горада Таба ў Ташычхо Дзонг у тым жа годзе[4]. Адзіным днём сцяга  (англ.) (бел., прадпісаным у правілах 1972 года, з’яўляецца Нацыянальны дзень, які праводзіцца штогод 17 снежня[4]. Нацыянальны дзень адзначаецца ў памяць аб каранацыі Уг’ена Вангчука як першага караля Бутана 17 снежня 1907 года[7].

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. ↑ Congrong Xiao.Universal Culture in Europe and Asia——A Brief Analysis of the History of Universal Culture in Ancient Rome and China[J].International Journal of Frontiers in Sociology,2021(10):109-115.
  2. ↑ а б National Flag. National Portal of Bhutan (2004). Архівавана з першакрыніцы 12 кастрычніка 2010.
  3. ↑ а б Specification Sheet 007. William Crampton Flag Institute. 1 August 1994. 
  4. ↑ а б в г д е ё The National Flag Rules of Bhutan (1972). dead(недаступная спасылка) (1972). Архівавана з першакрыніцы 24 красавіка 2012. Праверана 11 студзеня 2023.
  5. ↑ а б в г д е ё ж з і Penjore, Dorji; Kinga, Sonam (November 2002). The Origin and Description of The National Flag and National Anthem of The Kingdom of Bhutan. Thimphu: The Centre for Bhutan Studies. pp. 1−43. ISBN 99936-14-01-7. http://archiv.ub.uni-heidelberg.de/savifadok/volltexte/2009/314/pdf/NationalFlag.pdf.  (Archived at WebCite)
  6. ↑ а б в The Constitution of the Kingdom of Bhutan. http://www.constitution.bt/TsaThrim%20Eng%20(A5).pdf. Retrieved on October 8, 2010.  Архівавана 6 ліпеня 2011.
  7. ↑ а б в National Symbols. dead (2008). Архівавана з першакрыніцы 6 ліпеня 2011.
  8. ↑ First Schedule – The National Flag and the National Emblem of Bhutan. dead(недаступная спасылка) (2008). Архівавана з першакрыніцы 6 ліпеня 2011. Праверана 11 студзеня 2023.
  9. ↑ About the Center. dead(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 16 кастрычніка 2011. Праверана 11 студзеня 2023.
  10. ↑ Адзін здымак (гл. Indo-Bhutan Friendship Treaty, 8th of August, 1949. New Delhi: National Gallery of Modern Art.) быў паказаны ў 2009 на выставе Bhutan: An Eye to History. New Delhi: National Gallery of Modern Art. Агляд выстаўкі ад BBC (гл. In pictures: Rare images of Bhutan go on display, BBC .) утрымлівае наступны подпіс для гэтага фотаздымка: «Індыйска-Бутанская дамова аб таварыстве 1949 з’яўляецца падмуркам для блізкіх адносінаў паміж Бутанам і Індыяй. Яна была падпісана доме ўлады ў Дарджылінгу ў 1949. (Відарыс: Queen Grandmother of Bhutan)».
  11. ↑ Indo-Bhutanese Treaty. Bhutan 2008. Архівавана з першакрыніцы 4 кастрычніка 2010.
  12. ↑ First national flag designed in 1949. Kuensel Corporation (2002).
  13. ↑ I.O. Evans (1963). The Observer's Book of Flags. 
  14. ↑ Gordon Campbell and I.O. Evans (1965). The Book of Flags. 
  15. ↑ E. M. C. Barraclough (1965). Flags of the World. 
  16. ↑ Karl-Heinz Hesmer (1975). Flaggen Wappen Daten. https://archive.org/details/flaggenwappendat0000hesm. 
  17. ↑ Ura, Karma (1995). The Hero With a Thousand Eyes. Karma Ura. p. 232. ISBN 9788175250017. https://archive.org/details/herowiththousand0000karm. 
  18. ↑ Costantino, Maria (2001). The Illustrated Flag Handbook. Gramercy Books. p. 46. ISBN 9780517218105. 
  19. ↑ Warikoo, K. (2008). Himalayan Frontiers of India: Historical, Geo-Political and Strategic Perspectives. Routledge. p. 142. ISBN 978-0-415-46839-8. https://books.google.com/books?id=MSrLXTgPFFgC&q=bhutan+flag&pg=PA142. Retrieved on 2010-09-28. 
  20. ↑ National Assembly Secretariat (1999). Proceedings and Resolutions of the National Assembly from 31st to 50th sessions, Vol. 2. Government of Bhutan. p. 97. 

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Сцяг_Бутана&oldid=4508125"