Тамара Вялікая

Тамара Вялікая
დიდი თამარი
Царыца Грузіі 1184 — 1209/1213 Царыца Цароў і Царыц, Абхазаў, Картвелаў, Ранаў, Алан (Аўсоў), Кахаў і Армян, Уладарніца Шырванша і Шахінша, Усяго Усходу і Захаду, Слава Свету гэтаму і Веры, прынесенай Месіяй
Папярэднік	Георгій III
Пераемнік	Георгій IV Лаша
Нараджэнне	1166 Мцхета, Мцхецкі муніцыпалітэт[d], Мцхета-Мтыянеці, Грузія
Смерць	18 студзеня 1213 Табахмела[d], Тыфліс, Грузінскае царства
Месца пахавання	Гелацкі манастыр
Род	Баграціёны[d]
Імя пры нараджэнні	груз. თამარ მეფე
Бацька	Георгій III[d]
Маці	Бурдухан Аланская[d]
Муж	Давід Саслан[d] і Юрый Андрэевіч Багалюбскі[d]
Дзеці	ад 2-га шлюбу сын Георгій IV Лаша, дачка Русудан
Веравызнанне	Праваслаўе, грузінская царква
Аўтограф
Манаграма
Прыналежнасць	Грузіі
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Тамара Вялікая (груз. თამარ; 1166 — 1209/1213) — грузінская царыца, паходзіла з роду Баграцідаў.

Старэйшая дачка Георгія III і царыцы Бурдухан. У 1178 годзе Георгій абвясціў яе саўладаром і пераемнікам Грузінскага стальца. Пасля смерці бацькі ў 1184 годзе Тамара стала адзінаўладным царом.

У 1185 г. група грузінскай арыстакратыі выбрала для Тамары мужа — князя Юрыя Багалюбскага. Тамара і Юрый не мелі патомства. Царыца хутка стала абыякавай да свайго мужа, і ўжо ў 1187 г. шлюб распаўся. Тамара ўзяла новы шлюб — з князем Давіда Сасланам з Асеціі, таксама нашчадкам роду Баграцідаў. Вяселле адбылося ў 1188, Давід быў царом толькі намінальна, Тамара не дзялілася з ім уладай.

Першы муж Юрый не хацеў мірыцца са стратай тытула і супольна з незадаволенай грузінскай арыстакратыяй спрабаваў у 1191 ўзяць уладу, аднак быў пераможаны і пакараны.

Час яе праўлення завецца «залатым векам Грузіі». Пры двары Тамары выхоўваліся ўнукі, візантыйскага імператара Андроніка, Аляксей і Давід. Тамара дапамагала ім ў 1204 г. заняць Трапезунд і ўтварыць на паўночна-ўсходнім узбярэжжы Чорнага мора г.зв. Трапезундскую імперыю.

Царыца памерла ў 1213 і, паводле падання, пахавана ў сакрэтным месцы ў манастыры Гелаці, паблізу Кутаісі, што ў Заходняй Грузіі. Тамара прылічана да святых Праваслаўнай і Каталіцкай царквой.

Літаратура

• Тама́ра, Тамар // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 411. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Тама́ра / Лордкипанидзе М. Д. // Т. 25. Струнино — Тихорецк. — М. : Советская энциклопедия, 1976. — С. 241. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Тамара Вялікая